Świadectwo pracy to dla pracownika ważny dokument. Niestety pomimo grożących kar nie każdy pracodawca dba o wypełnienie swojego obowiązku w zakresie jego wystawienia. Ciągłe dopominanie się o dostarczenie potwierdzenia zatrudnienia w pewnym momencie traci sens. Zdecydowanie lepszym rozwiązaniem jest świadectwo pracy wydane przez sąd.
Każdy pracodawca musi wystawić świadectwo pracy, ale w praktyce jest z tym różnie
Przepisy kodeksu pracy jasno wskazują, że w sytuacji rozwiązania lub wygaśnięcia stosunku pracy każdy pracodawca jest zobligowany do wydania pracownikowi świadectwa pracy. Teoretycznie dokument powinien trafić do pracownika w ostatnim dniu jego pracy, jednak dopuszczalne jest także jego przesłanie za pośrednictwem Poczty Polskiej w ciągu kolejnych 7 dni.
Co więcej, wydanie świadectwa pracy nie może być uzależnione od wcześniejszego rozliczenia się z byłym już pracownikiem. Niezależnie od okoliczności musi ono trafić do pracownika. W przeciwnym razie pracodawca powinien liczyć się z konsekwencjami zarówno cywilnymi, jak i karnymi. Niewydanie świadectwa pracy w terminie lub wydanie niewłaściwego dokumentu skutkuje powstaniem u pracownika prawa do dochodzenia odszkodowania za szkodę wyrządzoną takim postępowaniem szefostwa. Dodatkowo trzeba liczyć się z grzywną w wysokości od 1.000 złotych do nawet 30.000 złotych.
Niestety rzeczywistość rynkowa bywa w tym względzie różna. Trzeba zaznaczyć, że problem niemal nie istnieje w instytucjach rządowych, czy samorządowych. Nie spotkają go też raczej pracownicy zatrudnieni w dużych prywatnych firmach, gdzie funkcjonuje rozwinięty dział kadr. W przypadku mniejszych przedsiębiorstw naruszenia przepisów o wydawaniu świadectwa pracy zdarzają się już jednak stosunkowo regularnie. Często sytuację rozwiązuje dopiero kilkukrotne przypomnienie, czy wreszcie wezwanie kierowane przez byłych już pracowników. Niekiedy jednak nawet natarczywe upominanie się o świadectwo pracy nie daje żadnych rezultatów.
Świadectwo pracy wydane przez sąd zastąpi dokument od pracodawcy
Wydłużające się oczekiwanie na ruch ze strony pracodawcy w pewnym momencie traci sens. Przepisy nie przewidują bowiem jakiejkolwiek formy nacisku ze strony pracownika, która mogłaby zmusić pracodawcę do wydania świadectwa pracy. To jednak wcale nie oznacza, że zainteresowany powinien pogodzić się z brakiem dokumentu. Skuteczniejszą metodą może być bowiem zaangażowanie do sprawy sądu pracy.
W ramach nowelizacji przepisów z 2019 roku do kodeksu pracy wprowadzono regulacje, która daje pracownikom narzędzie do uzyskania świadectwa pracy pomimo zaniechania ze strony pracodawcy. Otóż w takim przypadku pracownikowi przysługuje prawo wystąpienia do sądu pracy z żądaniem zobowiązania pracodawcy do wydania świadectwa pracy. Literalne brzmienie przepisów sugeruje, że po wyroku to nadal od byłego szefostwa zależeć będzie otrzymanie dokumentu potwierdzającego zatrudnienie. W rzeczywistości jest wprost przeciwnie.
Przepisy kodeksu postępowania cywilnego wprost wskazują bowiem, że prawomocny wyrok zastępuje świadectwo pracy. To oznacza, że pracownik może bez przeszkód posługiwać się wyrokiem w kolejnych procesach rekrutacyjnych. W ręku trzyma bowiem niejako świadectwo pracy wydane przez sąd. Co więcej, jego treść powinna być tożsama z dokumentem wydawanym pracodawcę. W wyroku znajdą się więc informacje dotyczące okresu i rodzaju wykonywanej pracy, zajmowanych stanowisk, trybu rozwiązania umowy albo okoliczności wygaśnięcia stosunku pracy.
Choć w ramach procesów rekrutacyjnych coraz rzadziej pracodawcy życzą sobie okazywania świadectw pracy z poprzednich zakładów pracy, to jednak rola tego dokumentu wciąż jest duża. W przyszłości konieczne może się bowiem okazać przedłożenie świadectw pracy przy ubieganiu się o zasiłek dla bezrobotnych, czy emeryturę. Tym samym braku otrzymania świadectwa pracy nie powinno się bagatelizować, lecz podjąć niezbędne kroki w celu uzyskania stosownego potwierdzenia swojego zatrudnienia.
