Home -
Prawo -
Spadkodawca może zwolnić obdarowanego z uwzględnienia darowizny przy dziale spadku. Nie ma to jednak wpływu na obowiązek zapłaty zachowku

Spadkodawca może zwolnić obdarowanego z uwzględnienia darowizny przy dziale spadku. Nie ma to jednak wpływu na obowiązek zapłaty zachowku

Darowizny co do zasady zalicza się na schedę spadkową. Nie pozostaje to bez wpływu na wartość majątku po zmarłym, jaką otrzymają poszczególne osoby. Spadkodawca może jednak zdecydować, że podarowana rzecz czy pieniądze nie zostaną uwzględnione podczas postępowania spadkowego. O ile jednak brak zaliczenia darowizny na schedę spadkową znacząco wpływa na kwestie działu spadku, to nie pozwoli uchronić obdarowanego przed zapłata zachowku.

Joanna Majkowska22.01.2021 9:01

Prawo

22.01.2021 9:01

Joanna Majkowska

redaktor

Nagłówki

Czym jest scheda spadkowa i jak wpływa na dział spadku?

Scheda to odziedziczony po kimś majątek. Zaliczenie darowizny na schedę spadkową oznacza więc po prostu, że wartość otrzymanych przedmiotów uwzględni się przy obliczenia części spadku, jaka należy się danemu spadkobiercy. W ten sposób można wyrównać dysproporcję w udziałach spadkowych poszczególnych osób w w sytuacji, gdy zmarły za życia zawarł umowę darowizny z jedną z nich.

W skład schedy wchodzi więc z jednej strony majątek uzyskany po śmierci spadkodawcy, z drugiej – ten przekazany za życia w formie darowizny. Zaliczenie na schedę spadkową będzie mieć znaczenie w momencie, gdy przeprowadza się dział spadku.

Przykładowo: gdy majątek po zmarłym wysokości 500.000 złotych ma przypaść dwóm synom, a jeden z nich za życia otrzymał od ojca mieszkanie wartości 400.000 złotych, nie pozostanie to bez wpływu na wartość otrzymanego spadku. Taką darowiznę uwzględni się przy obliczaniu wartości udziałów spadkowych. Kwotę 900.000 złotych (spadek powiększony o wartość darowizny) dzieli się wówczas na pół (wartość udziału synów). Każdy z nich powinien więc dostać po 450.000 złotych. Pierwszy syn otrzymał wcześniej jednak mieszkanie wartości 400.000 złotych. W takim razie większość należnej mu kwoty już dostał. Ze spadku przysługuje mu więc jedynie 50.000 złotych. Jego brat otrzyma natomiast spadek wartości 450.000 złotych.

Brak zaliczenia na schedę spadkową znacząco wpłynie na dział spadku

Zaliczenie darowizny na schedę spadkową nie jest jednak obowiązkowe. Zgodnie z art. 1039 Kodeksu cywilnego spadkodawca ma prawo wyraźnie zaznaczyć, że darowizna nie ma podlegać zaliczeniu na schedę spadkową. Konieczne jest tu jednak spełnienie pewnych warunków:

musi to być dziedziczenie ustawowe (a nie na podstawie testamentu),
spadkodawca musi dokonać wyraźnego zwolnienia darowizny z obowiązku zaliczenia na schedę spadkową. Ewentualnie taka wola może wynikać z okoliczności danej sprawy.

Wracając do przykładu wyżej, jeśli spadkodawca zdecydowałby się na brak zaliczenia darowizny na schedę spadkową, każdy z synów otrzymałby w sumie po 200.000 złotych ze spadku.

Jak zwolnienie z zaliczenia darowizny na schedę spadkową wpływa na zachowek?

Spadkodawcy może się błędnie wydawać, że brak zaliczenia darowizny na schedę spadkową uchroni najbliższych przed zapłatą zachowku. Wiele osób wpada więc na pomysł rozdysponowania całym majątkiem za życia poprzez umowy darowizny z jednoczesnym wskazaniem, że nie należy ich uwzględniać przy dziale spadku.

Brak zaliczenia darowizny na schedę spadkową nie ma jednak żadnego wpływu na ustalanie zachowku. Obliczając jego wysokość, obowiązkowo należy uwzględnić darowizny dokonane za życia spadkobiercy oraz zapisy windykacyjne. Nie ma przy tym możliwości pominięcia któregoś z tych składników. Wyjątek stanowią jedynie drobne darowizny, które zgodnie z przepisami nie podlegają uwzględnieniu przy obliczaniu zachowku. Podobnie sprawa wygląda w przypadku tych dokonanych na rzecz osób spoza kręgu spadkobierców, jeśli dokonano ich wcześniej niż przed 10 latami.

Zwolnienie obdarowanego z obowiązku zaliczenia darowizny na schedę spadkową pozwoli mu otrzymać większą wartość ze spadku. Nie jest to jednak skuteczny sposób, by nie płacić zachowku. Jeśli taki właśnie jest cel spadkodawcy, lepiej, by dokonał wydziedziczenia - oczywiście, gdy istnieje ku temu powód. Dobrą alternatywą może być też umowa dożywocia w przypadku przekazania spadkodawcy nieruchomości. Przedmiot takiej umowy nie jest bowiem uwzględniony przy obliczaniu zachowku.

Dołącz do dyskusji

zobacz więcej:

darowizna,dziedziczenie,spadek,testament,zachowek

kliknij by przejść do następnego posta

Najnowsze

Warte Uwagi

Obniżka stóp procentowych to problem dla oszczędzających. Podpowiadamy, gdzie teraz trzymać pieniądze

07.11.2025 11:16, Edyta Wara-Wąsowska

W Niemczech te samochody biją rekordy popularności. U nas wciąż są to marki premium

07.11.2025 10:28, Marcin Szermański

9,5 tys. zł różnicy na metrze kwadratowym w jednym mieście. Ceny mieszkań potrafią zaskoczyć

07.11.2025 9:44, Edyta Wara-Wąsowska

Wszyscy chcą zarabiać w internecie. Nie każdy może

07.11.2025 9:09, Mariusz Lewandowski

Ciesz się, że z kas samoobsługowych korzystasz za darmo. Wkrótce może będziesz musiał za to płacić

07.11.2025 8:40, Miłosz Magrzyk

Kolejni giganci zwalniają pracowników. Wśród nich Aldi, Heineken, LG i Fujitsu

07.11.2025 7:40, Edyta Wara-Wąsowska

Ceny węgla różnią się nawet o ponad 1000 zł na tonie. Zakup opału w tym momencie to błąd

07.11.2025 6:49, Marek Śmigielski

Profesorkę oburzyło to, że dostała od studentów kartę podarunkową ze środkami do wydania na Allegro

06.11.2025 19:04, Aleksandra Smusz

Najpopularniejsze elektryki w Polsce to modele masowe i typowo miejskie

06.11.2025 17:53, Katarzyna Zuba

Nie za każde zużycie mieszkania można ścigać najemcę. Wynajmujący musi mieć tego świadomość

06.11.2025 16:02, Miłosz Magrzyk

Z cenami ropy dzieje się coś dziwnego. Możliwe, że odczujemy to na stacjach paliw w długi weekend

06.11.2025 15:15, Mateusz Krakowski

Kopciuchy wciąż nas trują, bo gminy nie radzą sobie z ich wymianą. Poczekamy jeszcze nawet 40 lat

06.11.2025 15:04, Katarzyna Zuba

3 lata temu ten chiński SUV kosztował 187 tys. Dziś tego elektryka trudno sprzedać za 1/4 tej kwoty

06.11.2025 14:09, Marcin Szermański

Dla wielu firm KSeF to kolejny obowiązek, a nie narzędzie, które ma ułatwiać pracę. Niestety

06.11.2025 13:06, Mateusz Krakowski

Mylące promocje w Aldi. Lepiej je dokładnie przeczytaj, bo zdziwisz się przy kasie

06.11.2025 12:33, Katarzyna Zuba

Przedświąteczny prezent od PKP InterCity. Przejazd Pendolino jedynie za złotówkę, choć nie dla wszystkich

06.11.2025 11:39, Jakub Bilski

Jeśli dostałeś wypowiedzenie, poproś pracodawcę o ten zapis. Możesz sporo zyskać

06.11.2025 10:55, Edyta Wara-Wąsowska

Sąsiad regularnie zalewał mieszkanie. Sprawa została załatwiona w nietypowy sposób

06.11.2025 10:11, Aleksandra Smusz

Koniec węgla i drogi transport są nieuniknione. Ale na razie ETS2 zostanie opóźnione

06.11.2025 9:11, Mateusz Krakowski

Bank Pekao wprowadza kredyt oparty na POLSTR. Koniec WIBOR-u coraz bliżej

06.11.2025 8:25, Edyta Wara-Wąsowska

Kredytobiorcy znowu odczują ulgę. Spadną nie tylko raty kredytów

06.11.2025 7:32, Edyta Wara-Wąsowska

Apple zaoferuje taniego laptopa. Budżetowy Mac ma być konkurencją dla komputerów z systemem Windows

06.11.2025 6:56, Mateusz Krakowski

Ta umowa może skutkować utratą pracy z dnia na dzień. Posłanka chce to zmienić

05.11.2025 20:07, Katarzyna Zuba

NBP wprowadza nowy banknot. Gratka nie tylko dla kolekcjonerów

05.11.2025 16:45, Marcin Szermański

Kolejny popsuty butelkomat w Lidlu. Działał na pół gwizdka przez niecały miesiąc

05.11.2025 15:46, Marcin Szermański

ZUS ogłosił nowe zasady wydawania ważnych zaświadczeń. Przedsiębiorcy muszą to wiedzieć

05.11.2025 14:53, Katarzyna Zuba

Przelewy międzybankowe powinny działać jak w Wielkiej Brytanii. Na razie możemy o tym tylko pomarzyć

05.11.2025 14:02, Mateusz Krakowski

Utrata prawa jazdy na zawsze za trzykrotne przekroczenie prędkości. Zamieszanie wokół nowego projektu

05.11.2025 13:07, Marcin Szermański

Od 12 listopada spora zmiana w Ryanair. Papierowy bilet stanie się luksusem

05.11.2025 12:32, Mateusz Krakowski

Coś niepokojącego dzieje się w NFZ. Pacjenci nie są przyjmowani do szpitali

05.11.2025 11:54, Marcin Szermański