Wydawać by się mogło, że pracodawca nie powinien co do zasady wnikać w to, jak wygląda biurko jego pracownika. Bałagan na stanowisku pracy jest jednak z punktu widzenia prawa pracy dużo poważniejszą sprawą, niż by się mogło wydawać na pierwszy rzut oka.

Pracodawca jak najbardziej może wymagać od swoich pracowników utrzymywanie miejsca pracy w porządku. Zgodnie z art. 100 §1 kodeksu pracy, pracownik jest obowiązany stosować się do poleceń przełożonych, które dotyczą pracy, jeżeli nie są one sprzeczne z przepisami prawa lub umową o pracę.

Utrzymywanie miejsca pracy w należytym porządku może stanowić obowiązek pracowniczy wprost wskazany w naszej umowie o pracę. Taki zapis nie jest jednak niezbędny z punktu widzenia pracodawcy. Art 100 §2 zakłada z kolei, że pracownik powinien w szczególności przestrzegać regulaminu zakładu pracy i ustalonego w nim porządku pracy.

Pracownik jest również zobowiązany do dbałości o dobro i mienie swojego zakładu pracy. Kolejnym bardzo ważnym obowiązkiem jest konieczność przestrzegania przepisów i zasad BHP. Warto przy tym zauważyć, że obowiązki wskazane w art. 100 §2 stanowią absolutnie podstawowe obowiązki, jakie pracownik ma względem swojego pracodawcy.

Jeżeli chodzi o bałagan na stanowisku pracy, to właśnie przepisy bezpieczeństwa i higieny pracy będą tymi kluczowymi. Znajdziemy je również w kodeksie pracy. Mowa o art. 211 pkt 3). Zgodnie z tym przepisem, pracownik jest w szczególności zobowiązany dbać o należyty stan maszyn, urządzeń, narzędzi i sprzętu oraz o porządek i ład w miejscu pracy.

Nie ulega więc wątpliwości, że polecenie uporządkowania swojego biurka dotyczy pracy i jest jak najbardziej zgodne z przepisami prawa. Co jednak, jeśli pracownik nie zechce się podporządkować takiemu poleceniu?

Ujęcie porządku i ładu w miejscu pracy jako element zasad bezpieczeństwa i higieny pracy ma dość poważne konsekwencje. Zgodnie z art. 108 §2, nieprzestrzeganie takich przepisów przez pracownika pozwala pracodawcy na zastosowanie nie tylko kar upomnienia i nagany, ale także kary pieniężnej. Kara za jeden taki incydent nie może przekraczać jednodniowego wynagrodzenia pracownika. Pieniądze pozyskane w ten sposób pracodawca musi przeznaczyć na poprawę warunków bezpieczeństwa i higieny pracy w zakładzie pracy.

W skrajnych przypadkach bałagan na stanowisku pracy może być powodem zwolnienia dyscyplinarnego. Rozwiązanie przez pracodawcę umowy o pracę bez wypowiedzenia możliwe jest w razie stwierdzenia ciężkiego naruszenia przez pracownika podstawowych obowiązków pracowniczych. Jak już wiemy, utrzymywanie porządku i ładu w miejscu pracy jak najbardziej się do nich zalicza.

Zwolnienie dyscyplinarne w przypadku pracownika utrzymującego bałagan na stanowisku pracy najpewniej będzie jednak rzadkością. Mowa o przypadkach najbardziej skrajnych. Na przykład takich, w których bałagan stanowi realne zagrożenie dla zdrowia i życia a naruszenie obowiązków pracowniczych ma charakter uporczywy.

Pracodawca może jednak po prostu rozwiązać umowę o pracę z zachowaniem okresu wypowiedzenia. W orzecznictwie Sądu Najwyższego można znaleźć kilka przyczyn, gdy wypowiedzenie umowy o pracę na czas nieokreślony jak najbardziej jest usprawiedliwione. Należąc do nich: naruszenie obowiązków pracowniczych, odmowa wykonania uprawnionego polecenia pracodawcy, oraz niewłaściwe wykonywanie obowiązków to najczęściej spotykane przyczyny. Wszystkie można łatwo dopasować do przypadków odmowy uporządkowania swojego miejsca pracy.