Działu spadku w formie umowy dokonują wspólnie wszyscy spadkobiercy. Należy podkreślić, że umowa powinna zawierać szczegółowy wykaz elementów masy spadkowej - wszystkich nieruchomości oraz ruchomości, środków pieniężnych oraz papierów wartościowych znajdujących się na rachunkach bankowych spadkodawcy.

Warto podkreślić, że zawarcie umowy nie będzie możliwe, gdy chociaż jeden ze spadkobierców będzie jej przeciwny. Ustawodawca nie wskazał jakiegokolwiek obwarowania dla tego typu umów, dlatego może być zawarta nawet w formie ustnej. Zważywszy jednak na mogące wystąpić z czasem komplikacje, dla celów dowodowych lepszym rozwiązaniem będzie umowa w formie pisemnej. Ponadto, musimy pamiętać o tym, że jeśli jednym z elementów spadku jest nieruchomość, to wówczas konieczne będzie sporządzenie umowy w formie aktu notarialnego.

Często jednak bywa tak, że w wyniku animozji rodzinnych i braku możliwości wypracowania porozumienia pomiędzy spadkobiercami jedynym rozwiązaniem jest przeprowadzenie postępowania sądowego.

Przede wszystkim, warto w tym miejscu wskazać, że sądem właściwym do przeprowadzenia przedmiotowego podziału będzie sąd rejonowy dla ostatniego miejsca zamieszkania zmarłego spadkodawcy. Przy czym spadkobiercy mogą wystąpić z wnioskiem o przekazanie sprawy do sądu rejonowego, którego kognicja będzie właściwa względem miejsca spadku. Natomiast, gdy dla wszystkich spadkobierców właściwy jest jeden sąd rejonowy wówczas możliwe jest wystąpienie z wnioskiem o przekazanie sprawy do przedmiotowego sądu.

Należy podkreślić, że każdy spadkobierca, który pragnie wystąpić do sądu z wnioskiem o podział spadku powinien legitymować się stosownym dokumentem, którego treść potwierdzi jego tytuł prawny do dziedziczenia.

Gdy żaden ze spadkobierców nie posiada stosownych dokumentów, wówczas sąd wydaje postanowienie o stwierdzeniu nabycia spadku w toku postępowania działowego. W trakcie postępowania sąd ustala skład i wartość spadku podlegającego podziałowi. Jednocześnie spadkobierca, który wystąpił z wnioskiem do sądu winien w jego treści wskazać składniki majątku spadkowego oraz proponowany sposób ich podziału.

W wyniku postępowania sąd może dokonać podziału według następujących kryteriów:

Równocześnie, w przypadku ewentualnych sporów, które mogą pojawić się pomiędzy spadkobiercami istnieje możliwość powołania biegłego rzeczoznawcy, który dokona szczegółowej analizy i wyceny masy spadkowej.