Zająć pas drogowy można w różnoraki sposób. Może to się odbywać zupełnie inaczej niż poprzez prowadzenie robót budowlanych w pasie drogowym. Pas drogowy może zostać zajęty również poprzez umieszczanie w nim obiektów budowlanych niezwiązanych z potrzebami zarządzania drogami lub potrzebami ruchu drogowego oraz reklam. Może też jednak być zajęty przez umieszczanie w jego rozpiętości urządzeń infrastruktury technicznej niezwiązanej z potrzebami zarządzania drogami lub potrzebami ruchu drogowego. Czyli przykładowo przyłączem wodociągowym do bloku.

W drodze decyzji administracyjnej opłata naliczana jest i pobierana od właścicieli działek, do których została wybudowana w pasie drogowym infrastruktura techniczna niezwiązana z funkcjonowaniem drogi.  Opłata ta jest naliczana proporcjonalnie do udziału w infrastrukturze technicznej tj. przykładowo przyłącza wodociągowego, w poszczególnych okresach czasu. W związku z powyższym kwota ta nie jest stałą kwotą dla każdej rozważanej sytuacji. Zatem właściciele lokali stanowiących odrębną nieruchomość z udziałem w gruncie, dla którego powstało przyłącze, będą zobowiązani do zapłaty.

Stawki tej opłaty nie są wysokie. Mogą jednak zaskoczyć właściciela lokalu. Tym bardziej jeśli żył w przekonaniu, że do opłacenia zostanie mu jedynie czynsz, media oraz podatek od nieruchomości. O konkretnych kwotach wspomina treść rozporządzenia Ministra Infrastruktury w sprawie wysokości stawek opłat za zajęcie pasa drogowego dróg, których zarządcą jest Generalny Dyrektor Dróg Krajowych i Autostrad. Jeśli chodzi o drogi, których zarządcą jest jednostka samorządu terytorialnego, to organ stanowiący dla danej jednostki określa kwoty w drodze uchwały. Rozporządzenie te różnicuje stawki w zależności od przyjętych kryteriów. Jednak kwoty wahają się od kilku złotych, do nawet 80 zł na rok. W niektórych przypadkach może to być jeszcze więcej.

Jak już wspominamy o kolejnych opłatach nałożonych przez Państwo na obywatela, warto też przybliżyć sobie, czym jest pas drogowy. A więc zgodnie z art. 4 Ustawy o drogach publicznych  jest to wydzielony liniami rozgraniczającymi grunt wraz z przestrzenią nad i pod jego powierzchnią, w którym jest lub będzie usytuowana droga. Jest to więc szersza przestrzeń aniżeli zajmuje sama droga - co powszechnie bywa mylone.

W praktyce gminy często wzywają właścicieli adekwatnych lokali do złożenia wniosku o wydanie decyzji naliczającej opłatę, o której mowa wyżej. Jeśli wniosek nie zostanie złożony, to może zostać wszczęte postępowanie w celu naliczenia przez zarządcę drogi kary pieniężnej. Kara ta może stanowić 10-krotność opłaty ustalanej zgodnie z art. 40 ust. 4-6 Ustawy o drogach publicznych.