Outplacement, nazywany też systemem łagodnych zwolnień, stanowi taką formę wsparcia, które ma ułatwić zwalnianemu pracownikowi znalezienie nowego zatrudnienia po zbliżającym się zwolnieniu. Programy tego typu mają w Polsce już ponad dwadzieścia lat tradycji, choć ich forma zmienia się wraz z rynkiem pracy. Wpływają pozytywnie zarówno na zwalnianych pracowników, jak i na wizerunek przedsiębiorstwa - zarówno na zewnątrz, jak i wewnątrz niego. Na czym może polegać?

Benefity pozapłacowe dla zwalnianych pracowników polegają przede wszystkim na ułatwieniu im zdobywania nowych kwalifikacji, z reguły w ujęciu kafeteryjnym. Pracownik sam może wtedy dokonać wyboru poszczególnych elementów, które mają wpływ na jego przyszłą pozycję na rynku pracy. Znajdujące się w ofercie kursy i szkolenia przybierają dwie formy. W jednej z nich pozwalają na rozwinięcie i doskonalenie posiadanych umiejętności, w drugiej - nabycie całkowicie nowych.

Outplacement obejmuje także spotkania z konsultantami zawodowymi, co ułatwia przygotowanie się do procesu rekrutacji, jak poprzez wsparcie w przygotowaniu CV. Ponadto pracownik uzyskuje dostęp do wsparcia psychologicznego i coachingu. Inną opcją jest udzielenie niezbędnych wskazówek dotyczących rozpoczęcia własnej działalności gospodarczej.

Takie udogodnienia wykorzystuje się zarówno dla całych grup, jak i dla poszczególnych pracowników. W pierwszym przypadku dotyczą przede wszystkim zwolnień w ramach restrukturyzacji, przeniesień czy fuzji. W ubiegłym roku objęły one 30,2 tys. osób, czyli 12,5% więcej niż rok wcześniej. Ta tendencja rosnąca zdaje się niepokojąca, a związane z nią obawy mogą załagodzić odpowiednie benefity dla zwalnianych pracowników. Pracodawca musi - w świetle Ustawy o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy - w przypadku zwolnień grupowych powyżej 50 pracowników w ciągu 3 miesięcy przygotować rozwiązania, ułatwiające im znalezienie nowego miejsca pracy.

Wyspecjalizowanym programem dla firm, w których przeprowadza się zmiany organizacyjne, jest MultiCareer. Dzięki niemu pracownik uzyskuje abonament dający dostęp do rozmaitych usług. Obejmują one przede wszystkim podnoszenie kwalifikacji, a także naukę języków obcych. Ponadto pracownik zostaje objęty opieką psychologiczną, co ma zapobiec obniżeniu się poczucia własnej wartości i wynikającej z niej pewności siebie. Ma on również dostęp do doradztwa zawodowego oraz szkoleń w zakresie kompetencji miękkich.

Indywidualne rozwiązania z zakresu outplacementu są skierowane z reguły do pracowników wyższego szczebla. Dotyczy to zwłaszcza stanowisk menedżerskich, na które jest stosunkowo niewiele ofert pracy. Z tego powodu często pracodawcy często przyznają wysoką odprawę. W świetle raportu Lee Hecht Harrison DBM 2018 „Odprawa, outplacement i świadczenia dodatkowe”, prawie połowa menedżerów otrzymała odprawę odpowiadającą czterem, niekiedy sześciu pensjom. Często mają też możliwość zachowania lub wykupienia w niskiej cenie sprzętu służbowego.

Innym rozwiązaniem w jest przedłużenie ważności benefitów pozapłacowych, do których pracownik był uprawniony przed zwolnieniem. Jak wynika z raportu, 65% zwolnionych menedżerów mogło nadal korzystać z pakietu opieki medycznej, natomiast 34% z pakietu sportowego.

Jak widać jednorazowe wsparcie w postaci odprawy jest tylko jedną z dostępnych opcji. Odpowiednio zorganizowany outplacement może bowiem stanowić punkt zwrotny w karierze. Dzięki niemu pracownik ma szansę ponownie przyjrzeć się swojemu doświadczeniu i podnieść swoje kwalifikacje, podejmując decyzję o szukaniu pracy w tej samej lub nowej branży.