Gminy w swoich zasobach mieszkaniowych posiadają mieszkania komunalne. Niektóre lokale wystawiane są na sprzedaż. Kto i na jakich warunkach może wykupić mieszkanie komunalne?
W przeszłości informowaliśmy was wielokrotnie jak wygląda sytuacja prawna mieszkań komunalnych. Mieszkanie komunalne jest lokalem gminnym, w którym zamieszkać mogą lokatorzy, którzy spełniają określone kryteria. Przydział mieszkania komunalnego jest jedną z form pomocy społecznej. Mieszkania przyznawane są na czas nieokreślony. Lokatorzy otrzymują od gminy możliwość wykupu lokalu na określonych zasadach. Lokali jest oczywiście mniej niż chętnych. Szczególnie w największych miastach na mieszkania komunalne czeka się nawet latami.
Czy można wykupić mieszkanie komunalne?
Problematyka mieszkań komunalnych została uregulowana w treści przepisów ustawy o gospodarce nieruchomościami. Ustawodawca zadbał, aby obowiązujące regulacje nie narzucały jednostkom samorządu terytorialnego szczegółowych wytycznych. Tym samym, najistotniejsze kwestie są w pełni zależne od władz samorządowych. To od konkretnej rady gminy będą zależały dokładne warunki określające możliwość preferencyjnego zakupu. Podkreślenia wymaga jednak fakt, że gminy niechętnie wyzbywają się lokali. W Warszawie zakup lokalu komunalnego przez lokatorów graniczy wręcz z cudem. Gdy jednak gmina chce zbyć lokal wówczas prawo pierwokupu przysługuje zamieszkującym go najemcom. Ewentualny wykup uzależniony jest od tego, czy mieszkanie było przeznaczone na wynajem na czas nieokreślony.
Dodatkowo, najemcy nie mogą zalegać także z uiszczaniem czynszu, a także samodzielnie powinni regulować wszelkie opłaty mieszkaniowe. Poza tym sytuacja prawna lokalu przeznaczonego do wykupu powinna być jednoznaczna. Jeśli gmina pragnie zbyć lokal komunalny to musi posiadać do niego wyłączne prawo własności. Warto także podkreślić, że poza prawem pierwokupu najemcy mogą także skorzystać ze specjalnej bonifikaty, której wysokość określa gmina.
Sprzedaż lokali komunalnych była przedmiotem kontroli przeprowadzonej przez Najwyższą Izbę Kontroli. NIK stwierdził szereg nieprawidłowości, które argumentowały niejednolitymi oraz niejasnymi przepisami regulującymi działania samorządów. Izba wskazała, że część lokali sprzedawana była przez gminy bez wcześniejszych przetargów. Należy pamiętać, że prywatyzując lokalne komunalne, gminy muszą działać nie tylko zgodnie z przepisami, ale również w oparciu o jasne i sprawiedliwe zasady.
Mieszkań komunalnych jest coraz mniej. Tak przynajmniej wynika z badania NIK. Zadania dotyczące przeciwdziałaniu bezdomności, wspierania rozwoju budownictwa socjalnego oraz tworzenia warunków służących zaspokojeniu potrzeb mieszkaniowych obywateli gminy wypełniają dzięki lokalom z tzw. zasobu mieszkaniowego. Mieszkań jednak ubywa, a samorządy w dalszym ciągu powinny realizować wskazane powyżej założenia. W najbliższym czasie na Rządowy Program Mieszkań Komunalnych rządzący przeznaczą ponad 1,5 mld złotych.
