Dziedziczenie po rodzicach
Skupimy się na przypadku najczęstszym czyli dziedziczeniu ustawowym, które ma miejsce, gdy zmarły nie zostawia testamentu. Kto po nim dziedziczy? Dzieci i małżonek. Dzielą spadek po równo, z tym że małżonkowi nie może przypaść mniej niż 1/4 spadku. Gdy, na przykład, po zmarłym dziedziczy czworo dzieci, to jedna czwarta jest zagwarantowana dla małżonki, a pozostała część zostanie podzielona po równo między czwórkę dzieci. Zdarza się, że dziecko spadkodawcy umiera przed nim. Wtedy do grona spadkobierców w miejsce zmarłego dziecka wchodzą jego spadkobiercy. To im przypadnie część jego spadku.
Idziemy do sądu lub notariusza
Żeby dysponować tym, co zostawił po sobie zmarły musimy mieć albo notarialne poświadczenie dziedziczenia, albo sądowe stwierdzenia nabycia spadku. Postępowanie notarialne jest szybszą ścieżką i kosztuje kilkaset złotych. Warunkiem skorzystania z tej opcji jest pojawienie się wszystkich spadkobierców u notariusza. Będzie potrzebny skrócony odpis aktu zgonu, skrócony odpis aktu małżeństwa (jeśli żyje małżonek spadkodawcy), skrócone akty urodzenia męskich potomków. Kobiety, jeśli nie są mężatkami również będą potrzebowały akt urodzenia. Mężatki muszą przedstawić skrócony akt małżeństwa. Konieczne są też dowody tożsamości spadkobierców. Jeśli jest dowód tożsamości spadkodawcy to również trzeba go zabrać. Jeśli nie ma, to potrzebne będzie zaświadczenie o numerze Pesel. Wydaje je urząd miasta lub gminy.
Kolej na urząd skarbowy
Jeśli mamy uprawomocnione postanowienie sądu o stwierdzeniu nabycia spadku lub zarejestrowany akt poświadczenia dziedziczenia to, aby uniknąć zapłacenia podatku od spadku mamy 6 miesięcy na zgłoszenie tego w urzędzie skarbowym. Wymaga to wypełnienia formularza SD-Z2. Każdy spadkobierca składa swój formularz. Jeśli nie dopełnimy w terminie tej formalności, a wartość spadku przekracza 9637 zł (w przeliczeniu na spadkobiercę) to trzeba będzie zapłacić podatek. W pierwszej grupie podatkowej, a do tej zalicza się dzieci i małżonka spadkodawcy, należny podatek wylicza się następująco:
Sprawdź polecane oferty
RRSO 21,36%
- 3 procent do wartości 10 278 zł
- 308,30 zł i 5 procent nadwyżki ponad 10278 zł do 20 556 zł
- 822,20 zł i 7 procent nadwyżki od kwoty od 20 556 zł
- Warto pamiętać, że nie ma obowiązku zapłacenia podatku ani zgłaszania do urzędu skarbowego jeśli wartość majątku nabytego w spadku po rodzicu nie przekroczy 9637 zł, ale w ciągu pięciu lat. Czyli jeśli rok temu, zmarły rodzic podarował nam coś przed śmiercią, to musimy wartość tego dodać do wartości spadku.
Jeśli ani nie zgłosimy w urzędzie skarbowym spadku, ani nie zapłacimy podatku, a fiskus to odkryje naliczy nam 20 procentowy podatek.
Dział spadku
Formalności, których dopełniliśmy wcześniej u notariusza lub w sądzie, pozwoliły ustalić, kto jest spadkobiercą i ułamkowo jaki ma udział w spadku. Jeśli na przykład dziedziczyła dwójka dzieci i małżonek, to są oni współwłaścicielami po 1/3 majątku spadkodawcy. Taka współwłasność wcześniej czy później będzie uwierać. Trzeba będzie wspólnie ustalać co z samochodem, pieniędzmi czy mieszkaniem. Dlatego warto zrobić jeszcze dział spadku. Jeśli wszyscy są zgodni i w skład spadku nie wchodzi nieruchomość, to najprościej i najtaniej spisać umowę między spadkobiercami. Co kto bierze i ewentualnie ile komu spłaca. Jeśli w skład odziedziczonego majątku wchodzi nieruchomość, to trzeba iść do notariusza lub do sądu. Dział spadku dokonany przez sąd to opcja tańsza (do 1000 zł), ale dłuższa, niż u notariusza. Wreszcie nie obejdziemy się bez sądu jeśli spadkobiercy nie są w stanie się dogadać.
