Od 1 października 2020 roku przedsiębiorcy, którzy są podatnikami VAT muszą przesyłać elektroniczne do urzędu skarbowego dokument, który składa się z dwóch części. Jedna część to ewidencja zakupów i sprzedaży. Druga - deklaracja VAT. Artykuł 16a ustawy Kodeks karno skarbowy mówi, że nie podlega karze za przestępstwo lub wykroczenie skarbowe, kto złożył prawnie skuteczną korektę deklaracji podatkowej i w całości uiścił niezwłocznie lub w terminie wyznaczonym przez organ należność uszczuploną lub narażoną na uszczuplenie. Jak widać ten przepis mówi jedynie o niekaralności w przypadku popełnienia błędu w części deklaracyjnej pliku JPK-VAT. Dlatego za błąd w w części ewidencyjnej przedsiębiorcy muszą dziś składać czynny żal.

Czynny żal, który pozwala uniknąć konsekwencji przestępstwa lub wykroczenia skarbowego, to wyrażenie skruchy przez podatnika. Można z niego skorzystać pod warunkiem, że fiskus nie ma wiedzy o przewinieniu. Czyli trzeba zdążyć powiadomić urząd skarbowy o popełnionym błędzie, nim odkryją go pracownicy skarbówki. Samo powiadomienie nie wystarczy. Popełnienie czyny zabronionego trzeba naprawić, płacąc podatek.

W praktyce wygląda to tak. Przedsiębiorca, który na przykład, w październiku tego roku nie wykazał, przez pomyłkę, faktury sprzedaży w ewidencji i przez to zaniżył kwotę podatku w deklaracji, popełnił błąd w obu częściach deklaracji. Ale jest zagrożony odpowiedzialnością karną w przypadku nie złożenia czynnego żalu tylko za pomyłkę w części ewidencyjnej.

"W związku z licznymi skargami przedsiębiorców Rzecznik Małych i Średnich Przedsiębiorców w skierowanym do Ministra Finansów piśmie wskazał na brak spójności w zakresie skutków niekaralności popełnionych błędów w części deklaracyjnej oraz części ewidencyjnej nowego pliku JPK-VAT. Rzecznik MŚP wniósł o rozszerzenie art.16a kks o niekaralność czynów związanych ze złożeniem korekty ewidencji VAT. Jak wynika z uchwalonych przepisów Polskiego Ładu postulaty Rzecznika zostały uwzględnione " - poinformowało biuro Rzecznika MŚP.

Art. 16 a zmieniono. Od 1 stycznia 2022 roku nie będzie już konieczności składania czynnego żalu w przypadku popełnienia błędu w części deklaracyjnej oraz ewidencyjnej pliku. Aby uniknąć kary, wystarczy skuteczne złożenie korekty i zapłata podatku. Czynny żal to karanie przedsiębiorcy za to, że znalazł błąd i go naprawił.