Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej chce zmienić przepisy dotyczące zwolnień lekarskich. Spore obawy może przede wszystkim wzbudzać chęć znacznego poszerzenia kompetencji kontrolerów ZUS; sprzeciwia się temu nawet Ministerstwo Finansów.
Nowe uprawnienia kontrolerów ZUS. Jeden resort chce zmian, drugi się ich obawia
Wszystko wskazuje na to, że wkrótce mogą czekać nas kolejne zmiany w zwolnieniach lekarskich. Jedna z planowanych przez MRPiPS może jednak wzbudzać szczególne kontrowersje; jak informuje „Puls Biznesu”, mowa o rozszerzeniu uprawnień kontrolerów ZUS. Nowelizacja ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych ma mieć na celu m.in. usprawnienie kontroli przeprowadzanych przez ZUS; z tego względu zdaniem resortu rodziny ZUS musi mieć dodatkowe narzędzia, które pomogą kontrolerom w weryfikowaniu, czy pracownicy na L4 faktycznie prawidłowo wykorzystują zwolnienie lekarskie. Jak tłumaczy resort,
W pierwszej połowie 2024 r. ZUS skontrolował 260,8 tys. osób i wydał 18,6 tys. decyzji wstrzymujących dalszą wypłatę zasiłku chorobowego. Kwota wstrzymanych zasiłków za ten okres to około 24 mln zł. Stąd też konieczne jest usprawnienie kontroli przeprowadzanych przez ZUS poprzez wprowadzenie efektywnych narzędzi oraz jej intensyfikacja
Na czym miałyby zatem polegać zmiany w uprawnieniach kontrolerów ZUS? Po pierwsze, ministerstwo chciałoby, żeby odbywało się znacznie więcej kontroli – zwłaszcza w okresie jesienno-zimowym. Co jednak istotne, kontrole miałyby się odbywać nie tylko w trakcie zwolnienia lekarskiego (czyli tak jak do tej pory), ale również… po jego zakończeniu. Można zatem przypuszczać, że kontroler miałby prawo przepytać pracownika, który znajdował się wcześniej na L4, o okoliczności i powody zwolnienia, a także np. dopytać domowników czy sąsiadów, czy mają wiedzę na temat zwolnienia lekarskiego danej osoby.
Skąd takie podejrzenie? Nowe uprawnienia kontrolerów miałyby obejmować możliwość dokonywania kontroli zarówno w mieszkaniu pracownika, jak i w każdym innym; kontroler mógłby nie tylko wejść do domu osoby przebywającej na L4, ale też poruszać się po nim, legitymować wszystkich znajdujących się na terenie nieruchomości i żądać od nich wyjaśnień na temat zwolnienia lekarskiego osoby, która się na nim znajduje. To wszystko wywołuje sprzeciw Ministerstwa Finansów.
Kontrolerzy ZUS ze zbyt szerokimi uprawnieniami. MF przeciw
Proponowane zmiany mogą jednak ostatecznie nie zostać przyjęte; sprzeciwia się im m.in. resort finansów. MF uważa, że tak szerokie uprawnienia kontrolerów ZUS nie znajduje odzwierciedlenia w uprawnieniach innych przedstawicieli organów publicznych – i to nawet włączając w to funkcjonariuszy organów ścigania. Resort zwraca też uwagę na fakt, że projektowane przepisy nie przewidują, ile konkretnie miałaby trwać kontrola czy jakim ograniczeniom by podlegała. MF uważa też, że projekt powinien być zaopiniowany przez RPO.
Nie zmienia to jednak faktu, że nawet jeśli proponowane wyżej zmiany nie wejdą w życie, to resort rodziny ewidentnie dąży do szerszych, bardziej szczegółowych kontroli – na co pracownicy muszą się przygotować.
