Pracodawca ma obowiązek zapewnić napoje i posiłki dla pracowników, jeśli jest to konieczne ze względów profilaktycznych, a warunki pracy są szczególnie uciążliwe. Co jednak, jeśli wśród pracowników jest osoba, która na co dzień nie spożywa mięsa? Czy pracodawca musi zapewnić posiłek w pracy dla wegetarian?
Posiłek profilaktyczny: kiedy przysługuje?
W Kodeksie pracy znajdziemy przepis dotyczący obowiązku zapewnienia przez pracodawcę posiłku w pracy:
Art. 232. Pracodawca jest obowiązany zapewnić pracownikom zatrudnionym w warunkach szczególnie uciążliwych, nieodpłatnie, odpowiednie posiłki i napoje, jeżeli jest to niezbędne ze względów profilaktycznych. Rada Ministrów określi, w drodze rozporządzenia, rodzaje tych posiłków i napojów oraz wymagania, jakie powinny spełniać, a także przypadki i warunki ich wydawania.
To, jak dokładnie wygląda taki posiłek, określa rozporządzenie Rady Ministrów z 28 maja 1996 r. w sprawie profilaktycznych posiłków i napojów. Rozporządzenie precyzuje, że musi to być danie gorące o określonej kaloryczności. Ważne jest również zachowanie odpowiednich proporcji między węglowodanami, tłuszczami a białkami w daniu.
Posiłek w pracy dla wegetarian: czy pracodawca musi zapewnić danie bezmięsne?
O ile zasady wydawania posiłków profilaktycznych są jasne, o tyle problem w interpretacji przepisów może nastąpić w sytuacji, gdy część załogi pracowniczej ma ściśle określoną dietę. Załóżmy, że wśród pracowników znajduje się dwóch wegetarian i jeden weganin. Warunki pracy wymuszają na pracodawcy zapewnienie posiłku. Czy musi zapewnić odrębny posiłek w pracy dla wegetarian lub weganina? Przyjmuje się, że pracodawca przynajmniej powinien się o to postarać. Co jednak, jeśli posiłki wydawane przez pracodawcę są głównie mięsne?
Przepisy prawa podsuwają dwa rozwiązania. Po pierwsze, pracodawca może przerzucić na pracownika obowiązek przygotowania sobie posiłku (jeśli ze względów organizacyjnych ma problemy z jego wydaniem). Musi jednak wtedy zapewnić pracownikowi produkty, z których ten przygotuje sobie posiłek. Dzięki temu rozwiązaniu wegetarianin czy weganin będą mogli przyrządzić to, co będą chcieli i co jest zgodne z ich dietą.
Drugie rozwiązanie to umożliwienie pracownikowi korzystanie z posiłków w punktach gastronomicznych. W takiej sytuacji posiłek w pracy dla wegetarian to po prostu…posiłek w wegetariańskiej knajpie, w której zainteresowany sam wybierze, na co ma ochotę. Co ważne – pracownik powinien móc zjeść posiłek w czasie pracy.
Pracownikowi nie przysługuje również ekwiwalent pieniężny za posiłki i napoje. Pracodawca na warunkach określonych w ustawie musi po prostu zapewnić mu posiłek profilaktyczny.
