Czasem dzieje się tak, że drogi pracownika i przedsiębiorcy się rozchodzą. Rozwiązanie umowy o pracę to coś czego musi spodziewać się każdy, kto jest zatrudniany lub zatrudnia. Przyczyny mogą być bardzo różne, od tak prozaicznych, jak otrzymanie lepszej oferty z innego miejsca pracy, po bardziej konfliktowe, kiedy któraś ze stron nie wywiązuje się z obowiązków. Wtedy istotne jest wybranie sposobu rozwiązania umowy o pracę oraz informacja, jak długo trwa wypowiedzenie umowy.
Najważniejszym co trzeba ustalić, w sytuacji, gdy umowa o pracę ma zostać rozwiązana, to sposób, w jaki zostanie ona zakończona. Wyróżnić można trzy drogi:
- porozumienie stron,
- rozwiązanie umowy z okresem wypowiedzenia,
- rozwiązanie umowy bez okresu wypowiedzenia.
Z powyższych sposobów skorzystać może zarówno pracownik, jak i pracodawca, chociaż niektóre z nich są obwarowane dodatkowymi przepisami.
Porozumienie stron to najprostsza metoda jak może dokonać się rozwiązanie umowy o pracę
Jeżeli obie strony są w stanie się dogadać, to rozwiązanie umowy o pracę nie stanowi problemu i może do niego dojść praktycznie w każdym momencie. Wystarczy porozumienie stron, niezależnie od tego, która ze stron zaproponuje tę metodę.
Porozumienie powinno być zawarte na piśmie i może rozwiązywać umowę w dacie jego podpisania, lub w każdej innej, wybranej przez obie strony.
Pracownik, który zaproponuje zakończenie stosunku pracy przez porozumienie stron, musi pamiętać, że może mieć problem potem z uzyskaniem zasiłku dla bezrobotnych. Będzie musiał bowiem odczekać 90 dni od zarejestrowania się jako bezrobotny w urzędzie pracy. Czas ten liczy się od daty zgłoszenia do urzędu, a nie od chwili zwolnienia.
Na zasiłek, pomimo rozwiązania za pomocą porozumiena stron, liczyć mogą natomiast ci, którzy rozstali się z pracodawcą z powodu upadłości, likwidacji pracodawcy lub zmniejszenia zatrudnienia z przyczyn dotyczących zakładu pracy. Jeżeli porozumienie zostało zawarte z powodu zmiany miejsca zamieszkania pracownika, to też on może liczyć na zasiłek od pierwszego dnia po zgłoszeniu do urzędu.
Okres wypowiedzenia umowy jest zależny od tego jak długo pracował u nas pracownik
Każdą umowę o pracę można zakończyć za pomocą rozwiazania z okresem wypowiedzenia. Przy czym w tej sytuacji w lepszej sytuacji wydawać się może pracownik, bowiem on nie musi uargumentować swojej woli do zakończenia współpracy.
Pracodawca, jeżeli chce w taki sposób zakończyć umowę na czas nieokreślony lub określony, powinien wskazać przyczynę, dlaczego zamierza zrezygnować z danego pracownika. Nakaz taki nie występuje tylko przy umowie na okres próbny.
To jak długo trwa okres wypowiedzenia zależy do stażu pracy u danego pracodawcy i wynosi, przy umowie na czas określony lub nieokreślony:
- 2 tygodnie, jeżeli pracownik był zatrudniony krócej niż 6 miesięcy,
- 1 miesiąc, jeżeli pracownik był zatrudniony co najmniej 6 miesięcy,
- 3 miesiące, jeżeli pracownik był zatrudniony co najmniej 3 lata.
W przypadku umów na okres próbny, okres wypowiedzenia umowy jest zależny od tego, na jak długo była podpisana umowa:
- 3 dni robocze, jeżeli okres próbny nie przekracza 2 tygodni,
- 1 tydzień, jeżeli okres próbny jest dłuższy niż 2 tygodnie,
- 2 tygodnie, jeżeli okres próbny wynosi 3 miesiące.-
Co istotne, jeżeli zatrudniamy kogoś po raz kolejny, to do ustalenia jak długi będzie czas wypowiedzenia, zliczają się wszystkie poprzednie okresy pracy.
Rozwiązanie umowy o pracę bez wypowiedzenia tylko w określonych przypadkach
Co do zasady stosunku pracy nie można rozwiązać z dnia na dzień, bez okresu wypowiedzenia. Aby było to możliwe, dla każdej ze stron, muszą zajść szczególne okoliczności.
Pracownik może złożyć takie wypowiedzenie, obowiązkowo na piśmie, w przypadku gdy:
- zostanie wydane orzeczenie lekarskie stwierdzające szkodliwy wpływ wykonywanej pracy na zdrowie pracownika, a pracodawca nie przeniesie go w terminie wskazanym w orzeczeniu lekarskim do innej pracy, odpowiedniej ze względu na stan jego zdrowia i kwalifikacje zawodowe,
- kiedy pracodawca dopuści się ciężkiego naruszenia podstawowych obowiązków wobec pracownika.-
Co do tego ostatniego, to nie ma jasnej oceny, czym jest „ciężkie naruszenie obowiązków wobec pracownika” i każdorazowo musi określić to sąd. Jednak z praktyki wiadomo, że są to przede wszystkim takie kwestie, jak brak wypłaconego wynagrodzenia czy naruszanie przepisów BHP.
Firma może zwolnić pracownika natychmiastowo, gdy ten naruszy prawo lub przez długi czas nie będzie pojawiał się w pracy
Rozwiązanie umowy o pracę bez wypowiedzenia jest trudne także ze strony zatrudniającego. Przedsiębiorca może w trybie natychmiastowym zwolnić pracownika, w następujących przypadkach:
- ciężkie naruszenie przez pracownika podstawowych obowiązków pracowniczych,
- popełnienie przez pracownika w czasie trwania umowy o pracę przestępstwa, które uniemożliwia dalsze zatrudnianie go na zajmowanym stanowisku, jeżeli przestępstwo jest oczywiste lub zostało stwierdzone prawomocnym wyrokiem,
- zawiniona przez pracownika utraty uprawnień koniecznych do wykonywania pracy na zajmowanym stanowisku.
Innym przypadkiem, gdy ktoś może być zwolniony z dnia na dzień, to dłuższa absencja. Pracodawca może zwolnić pracownika w trybie natychmiastowym, jeżeli jego nieobecność trwa z powodu choroby:
- dłużej niż 3 miesiące – gdy pracownik był zatrudniony u danego pracodawcy krócej niż 6 miesięcy,
- dłużej niż łączny okres pobierania z tego tytułu wynagrodzenia i zasiłku oraz pobierania świadczenia rehabilitacyjnego przez pierwsze 3 miesiące – gdy pracownik był zatrudniony u danego pracodawcy co najmniej 6 miesięcy lub jeżeli niezdolność do pracy została spowodowana wypadkiem przy pracy albo chorobą zawodową.
Zwolnić w trybie natychmiastowym można także, jeżeli usprawiedliwiona nieobecność w pracy pracownika jest spowodowana inną przyczyną niż choroba i trwa dłużej niż miesiąc. Przy czym nie wolno zwolnić kogoś bez wypowiedzenia, kto jest nieobecny z powodu opieki nad dzieckiem lub, gdy został odosobniony z powodu choroby zakaźnej.
W dodatku, jeżeli ktoś zdecyduje się zwolnić pracownika bez okresu wypowiedzenia z powodów jego nieobecności, to powinien, w miarę możliwości ponownie go zatrudnić, jeżeli ten pojawi się bezzwłocznie po ustaniu przyczyn absencji, a od zwolnienia nie minęło więcej niż sześć miesięcy.
