Brak systemu kaucyjnego w Polsce negatywnie wpływa na środowisko, powodując wzrost marnotrawstwa surowców i zanieczyszczeń. Jednak – jak twierdzą niektórzy – może on przyczynić się do wzrostu cen. Czy system kaucyjny to rzeczywiście czynnik inflacjotwórczy? Organizacja Reloop Platform mówi: sprawdzam.
Na czym polega system kaucyjny?
System kaucyjny to model, w którym w cenę zakupu butelki wliczona jest dodatkowa opłata (kaucja), ponoszona przez klienta. Kaucja jest zwracana konsumentowi po tym, jak odda on zużyte opakowania do sklepu z myślą o dalszym przekazaniu ich do recyklingu. Jak pokazuje ogólnoświatowa praktyka, to skuteczne rozwiązanie przyczyniające się do ograniczenia liczby odpadów porzuconych w przestrzeni publicznej. Pilną potrzebę wprowadzenia systemu kaucyjnego w Polsce dostrzega m.in. Reloop Platform – organizacja non-profit działająca na rzecz rozwoju gospodarki o obiegu zamkniętym.
Niestety prace rządu nad wprowadzeniem systemu kaucyjnego mocno wyhamowały. Dlaczego? Politycy twierdzą, że z powodu obaw związanych z niepokojącą zależnością między systemem kaucyjnym a inflacją. Reloop Platform postanowiła zbadać, czy planowane reformy faktycznie wpłyną na spadek siły nabywczej złotego. Analizę rzekomego oddziaływania projektowanych zmian prawnych na inflację zleciła Fundacji Ekonomistów Środowiska i Zasobów Naturalnych.
Inflacja może być wyższa – ale niewiele
Analiza wykazała, że wprowadzenie systemu kaucyjnego nie spowoduje dużego wzrostu cen. Szacowany wpływ na inflację wyniesie jedynie od 0,02 do 0,08 punktu procentowego. Co więcej, wdrożenie systemu kaucyjnego przyczyni się do obniżenia opłat za gospodarowanie odpadami komunalnymi. To zmniejszy saldo czynnika inflacjotwórczego. Rezygnacja z systemu kaucyjnego może doprowadzić do wzrostu kosztów przedsiębiorców i w konsekwencji – wzrostu cen. Poza tym zgodnie z minimalnymi poziomami zawartości recyklatu, które wejdą w życie w 2025 roku, brak systemu kaucyjnego może skutkować wyższymi cenami materiałów opakowaniowych i co za tym idzie – produktów.
Podobne stanowisko w sprawie zajęła Polska Federacja Producentów Żywności. Według niej strach przed tym, że uchwalenie ustawy o systemie kaucyjnym spowoduje wzrost cen, nie znajduje pokrycia w doświadczeniach innych krajów, w których taki system już działa.
System kaucyjny to priorytet
Traktując wpływ systemu kaucyjnego na inflację jako marginalny, nie sposób nie dostrzec zalet związanych z nałożeniem kaucji na butelki. Wprowadzenie systemu kaucyjnego może przynieść korzyści zarówno producentom, jak i konsumentom. Ci pierwsi zaoszczędzą, ponieważ będą produkować mniej opakowań, co z kolei przyczyni się do zmniejszenia ilości odpadów. Konsumentom natomiast pozwoli na korzystanie z produktów w opakowaniach bardziej przyjaznych dla środowiska naturalnego.
System kaucyjny jest zgodny z zasadą gospodarki o obiegu zamkniętym, która zakłada maksymalne wykorzystanie zasobów i minimalizację ilości odpadów. Dlatego też wprowadzenie takiego systemu powinno być priorytetem dla rządu i przedsiębiorstw działających w branży opakowaniowej.
