Na początku tego roku szkocki parlament rozpoczął prace nad rozporządzeniem, które spowodowałoby, że produkty higieniczne dla kobiet, takie jak tampony i podpaski będą darmowe w całej Szkocji. Jak informują brytyjskie media, jeśli ustawa zostanie przegłosowana, Szkocja jako pierwsza na całym świecie zniesie opłaty za artykuły podstawowej kobiecej higieny.
To artykuły podstawowe, nie ekskluzywne
Niespełna dwa lata po zaprezentowaniu światu filmu „Okresowa rewolucja”, za który reżyserka Rayka Zehtabchi otrzymała Oscara, pierwszy kraj na świecie już dziś może wprowadzić darmowy dostęp do podstawowych artykułów higieny kobiecej. Co prawda wspomniany film przedstawiał sytuację w indyjskiej wiosce, gdzie menstruacja i związane z nią potrzeby zapewnienia higieny kobiecej są nadal tematem tabu. Kobiety podejmują więc samodzielną walkę z tym brakiem świadomości i zaczynają same wytwarzać podpaski, których do tej pory nie miały.
Miejsce, w którym powstał film, wzmacnia jego społeczny przekaz. W wielu miejscach na świecie kobiety muszą walczyć jeszcze o możliwość zakupu podpasek, więc jak na problem z brakiem dostępności do produktów higienicznych dla kobiet można zareagować w Europie? Tu z kolei nie wszystkie kobiety stać na te produkty (badania pokazują, że właśnie w Szkocji na podpaski nie stać aż 10 procent młodych kobiet). Odpowiedź jest prosta – pójść drogą zaproponowaną przez Szkotów i wprowadzić darmowe tampony, podpaski i inne podobne produkty, a wtedy inne państwa zaczną robić to samo.
Praca reżyserki być może wpłynęła również na inicjatywę Monici Lennon ze Szkockiej Partii Pracy, która z początkiem 2020 roku rozpoczęła kampanię „Word leading” na rzecz przepisów wprowadzających na świecie wolny i powszechny dostęp do produktów higienicznych. Zapoczątkowała też pracę nad projektem ustawy, która zezwoli na darmowy dostęp do wszystkich niezbędnych produktów higienicznych dla kobiet w Szkocji. Warto przypomnieć, że wówczas parlament szacował koszt wprowadzenia zmian na 32,2 mln euro rocznie, dlatego niektórzy ministrowie już na początku sprzeciwiali się projektowi.
Darmowe podpaski i tampony w Szkocji
Tymczasem jeżeli parlament przegłosuje ustawę przedłożoną przez jednego z posłów SPP, założenia Lennon staną się rzeczywistością i Szkocja jako pierwsza na świecie wprowadzi darmowe podpaski, tampony, wkładki higieniczne i inne podobne produkty. Same artykuły będą dostępne w państwowych aptekach, klubach młodzieżowych czy centrach społecznościowych.
Sama Lennon jest optymistą, co do zakończenia całego projektu. Przed głosowaniem wyraziła pewność, że Szkocja dokona przełomowego kroku i nie będzie ostatnim krajem, który zapisał się w historii walki z tego rodzaju ubóstwem, ale ma szansę zostać pierwszym, który je zwalczył. Podziękowała też za wsparcie wielu organizacjom kobiecym i organizacjom charytatywnym. Odwołała się również do kobiet, które w czasie kampanii podzieliły się swoimi doświadczeniami z okresu, gdy nie miały wystarczającej ilości pieniędzy, by zapewnić sobie tę podstawową ochronę higieniczną.
Chętnie widziałbym podobny projekt w Unii Europejskiej. Jeżeli możemy jako wspólnota zakupić szczepionkę na koronawirusa, tym bardziej powinniśmy próbować zwalczyć trwające znacznie dłużej ubóstwo menstrualne, które jak szacuje WHO, dotyka ok. 500 mln kobiet na całym świecie.
