Działalność nierejestrowa, zwana także nierejestrowaną, nieewidencjonowaną, czy też firmą na próbę, nie jest ani tak do końca, ani działalnością, ani nierejestrowaną. Czy osoba, która wykonuje działalność gospodarczą na takiej właśnie podstawie, musi posiadać numer identyfikacji podatkowej? Działalność nierejestrowa a NIP
Działalność nierejestrowa a NIP
Warto zacząć od tego, że działalność nierejestrowana, to szczególna forma prowadzenia działalności gospodarczej, którą wprowadziła ustawa Prawo przedsiębiorców, która to stanowi prawny fundament wykonywania działalności gospodarczej w Polsce. Zgodnie z art. 5 ustawy, działalnością nieewidencjonowaną jest, tj. nie stanowi wykonywania działalności gospodarczej
działalność wykonywana przez osobę fizyczną, której przychód należny z tej działalności nie przekracza w żadnym miesiącu 50% kwoty minimalnego wynagrodzenia, o którym mowa w ustawie z dnia 10 października 2002 r. o minimalnym wynagrodzeniu za pracę (Dz. U. z 2018 r. poz. 2177 oraz z 2019 r. poz. 1564), i która w okresie ostatnich 60 miesięcy nie wykonywała działalności gospodarczej.
Mimo że taką formę prowadzenia biznesu reklamowano jako istną rewolucję, jest ona pozbawiona przede wszystkim odpowiednich ram prawnych, a także szczegółowych interpretacji.
Osoba, która w taki sposób chce wykonywać działalność, niekoniecznie zrozumie obowiązujące w tym zakresie regulacje, jedynie odnosząc się do aktów prawnych, a często konieczne jest posiłkowanie się interpretacjami i informacjami dostępnymi na stronie biznes.gov.pl.
Tak też jawi się kwestia NIP-u, a także wszelkich innych obowiązków podatkowych, na czele z problematyką VAT-u.
Działalność to działalność
Warto od razu wyjaśnić, że działalność nierejestrowa, jakkolwiek w sferze prawa gospodarczego stanowi byt znajdujący się jakby poza zbiorem sformalizowanych form prowadzenia biznesu, jest w świetle niektórych ustaw z dziedziny prawa podatkowego (ustawy o VAT) zwykłą działalnością gospodarczą.
Wracając jednak do problematyki NIP-u, to zasadniczo musi mieć go każdy, ale z wyjątkiem:
objętych rejestrem PESEL osób fizycznych nieprowadzających działalności gospodarczej, które nie są jednocześnie podatnikami VAT, a także nie są płatnikami podatków i składek ZUS.
Teoretycznie więc osoba prowadząca działalność nierejestrową nie musi posiadać NIP-u, bo przecież jest osobą fizyczną, nie prowadzi działalności gospodarczej, a także nie płaci składek ZUS, ale trzeba pamiętać m.in. o VAT. Wydaje się, że identyfikatorem na potrzeby podatkowe będzie PESEL.
Wracając więc do ustawy o VAT, to zgodnie z jej treścią, działalność nierejestrowa jest działalnością gospodarczą. Oznacza to, że podatnik jest wówczas zobowiązany do posługiwania się NIPem, a nie PESELem.
Powyższe nie jest równoznaczne z tym, że konkretny przedsiębiorca (nierejestrowy), będzie zawsze podatnikiem VAT. Ustawa zawiera cały katalog zwolnień. Trzeba jednak pamiętać, że sprzedaż towarów lub usług nie zawsze będzie podpadać pod którekolwiek ze zwolnień.
Przykładem niech będą usługi kosmetyczne. Interpretacja Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 24 września 2018 r., nr 0111-KDIB3-3.4018.5.2018.2.MS (na co powołuje się poradnikprzedsiębiorcy.pl) odnosi się do tego, że sprzedaż usług kosmetycznych w oparciu o działalność nierejestrową wymaga kasy fiskalnej, a jednocześnie obowiązku posiadania NIPu.
