Wizja wywłaszczenia z należącej do nas nieruchomości zdaje się martwić coraz większą grupę osób. Kraj wciąż się rozwija, przybywa inwestycji realizowanych przez jednostki samorządu terytorialnego oraz Skarb Państwa. Co w sytuacji, gdy plany inwestycji obejmą należące do nas nieruchomości? Czy będzie nam z tego tytułu przysługiwało odszkodowanie, a także co należy zrobić, aby je otrzymać?
Zdecydowanie najczęściej spotykanym sposobem wywłaszczenia nieruchomości jest wydzielenie działki pod drogę publiczną. W praktyce już samo zaplanowanie podziału geodezyjnego, w wyniku którego dojdzie do wydzielenia działki pod drogę publiczną skutkuje tym, że działka staje się własnością Skarbu Państwa lub jednostki samorządu terytorialnego.
Tak samo, jak w przypadku wydania decyzji o realizacji inwestycji drogowej. Samo jej wydanie sprawa, że nieruchomość, lub też część nieruchomości przechodzi na własność właściwej jednostki. Dla właścicieli nieruchomości oznacza, to że już w momencie wydania decyzji dochodzi do wywłaszczenia nieruchomości. Co powoduje także powstanie obowiązku zapłaty – tytułem odszkodowania na rzecz właściciela wywłaszczonej nieruchomości. Warto podkreślić, że decyzja w tym zakresie wydana przez organ administracji nie jest decyzją ostateczną decyzją od dnia wydania. Oznacza to, że można od niej wnieść odwołanie, o czym szerzej pisaliśmy w tym miejscu.
Działka zajęta pod budowę drogi – należy nam się stosowne odszkodowanie
Warto podkreślić, że prawo do otrzymania odszkodowania za wywłaszczenie gruntu wynika bezpośrednio z przepisów Konstytucji RP (art. 21 ust. 2). Stanowią o nim także Europejska Konwencja Praw Człowieka oraz Karta Praw Podstawowych UE. Wypłata należnego nam odszkodowania staje się obowiązkiem dla organów administracji państwowej. Przyjmuje się, że samo podjęcie działań po stronie właściwego organu powinno nastąpić niezwłocznie po wywłaszczeniu. Choć w praktyce często wygląda to zupełnie inaczej. Apart państwa jest bezwzględny w zakresie dotyczącym realizacji własnych uprawnień, natomiast często zapomina lub ociąga się w przypadku realizacji obowiązków wobec obywateli.
Wielu właścicieli nieruchomości martwi się, że potencjalne odszkodowanie i tak nie zrekompensuje im faktu wywłaszczenia z nieruchomości. Co do zasady odszkodowanie powinno odzwierciedlać realną wartość nieruchomości. Linia orzecznicza sądów jest w tym zakresie dość jednoznaczna, słuszne odszkodowanie to takie, które odpowiada faktycznej wartości nieruchomości. Dla nieruchomości wywłaszczonej na cele inwestycji będzie ustalone indywidualne odszkodowanie. Na jego wysokość ma wpływ położenie nieruchomości, przeznaczenie nieruchomości, jej stan, który jest określany na dzień wydania decyzji wywłaszczeniowej.
Istotne jest, aby dla nieruchomości, która do nas należy, a która narażona jest wywłaszczeniem dokonać operatu szacunkowego. Pozwoli to na dokładne określenie wartości danej nieruchomości. To ważne, aby nie zostawiać tego wyłącznej gestii organom administracji państwowej. W ich interesie będzie wykonanie operatu z jak najniższą wyceną dla nieruchomości.
