Pojawienie się na świecie dziecka to dla świeżo upieczonych rodziców ogromne wydarzenie. Maluch w rodzinie to nie tylko wielka radość i świętowanie, ale również konieczność dokonania ważnych czynności urzędowych. Ponieważ w ferworze ogromnych emocji związanych z porodem, nietrudno się w tym wszystkim pogubić, przypominamy najistotniejsze formalności po urodzeniu dziecka.
Wśród najważniejszych formalności po urodzeniu dziecka można wymienić: zgłoszenie imienia i nazwiska potomka, zgłoszenie do ubezpieczenia, złożenie wniosków o zasiłki, czy wybór lekarza.
Zgłoszenie imienia i nazwiska dziecka
To czynność, o której raczej większość osób pamięta. Zdecydowanie najbardziej kojarzy nam się ona z przyjściem na świat malucha. Zresztą, kto z nas nie usłyszał kiedyś historii o dziadku, czy wujku, którzy rejestrując urodzenie dziecka w urzędzie w stresie zapomnieli jak razem z małżonką postanowili nazwać potomka i „na szybko” wybierali inne imię? Oczywiście w czasach telefonów komórkowych i możliwości rejestrowania urodzeń internetowo, takie sytuacje raczej nie mają już miejsca.
Urodzenie dziecka należy zgłosić do właściwego dla miejsca urodzenia Urzędu Stanu Cywilnego. Rodzic może to zrobić osobiście lub przez pełnomocnika. Warto pamiętać, że co do zasady zgłoszenia może dokonać matka lub ojciec dziecka, którzy mają ukończone 16 lat i nie zostali pozbawieni zdolności do czynności prawnych.
Jak już wcześniej wspomniałam, zgłoszenia można dokonać nie tylko osobiście Urzędzie, ale i internetowo – za pomocą profilu zaufanego lub platformy ePUAP.
Termin na dokonanie zgłoszenia to 21 dni od momentu wystawienia karty urodzenia dziecka. Taką kartę wystawia upoważniona do tego osoba, która odebrała poród – na przykład lekarz lub położna. Następnie najpóźniej w ciągu 3 dni, przekazuje ją do USC. W związku z tym, przed wizytą warto dowiedzieć się, czy dokument został już przekazany.
Udając się do Urzędu trzeba mieć przy sobie jedynie dokument tożsamości. Rejestracja jest bezpłatna, a dokumenty otrzymuje się od razu po dokonaniu czynności. Zgłoszenie urodzenia dziecka wiąże się również z jego zameldowaniem, a także uruchamia procedurę nadania numeru PESEL.
Warto wiedzieć, że w przypadku niedokonania zgłoszenia w terminie wspomnianych 21 dni, kierownik USC sam wybierze imię dziecka i zarejestruje jego urodzenie. Zrobi to na podstawie karty urodzenia.
Zgłoszenie dziecka do ubezpieczenia zdrowotnego i wybór pediatry
Do ważnych formalności po urodzeniu dziecka należy zgłoszenie potomka do ubezpieczenia zdrowotnego. Rodzice powinni dopisać noworodka do ubezpieczenia w terminie 7 dni od momentu otrzymania numeru PESEL dziecka. Oznacza to, że zgłoszenie dziecka do ubezpieczenia powinno być następną czynnością po zgłoszeniu urodzenia w USC.
Do państwowego ubezpieczenia zdrowotnego można zgłosić dziecko za pośrednictwem pracodawcy lub zleceniodawcy jednego z rodziców. Należy wówczas w dziale kadr zakładu pracy przekazać dane osobowe dziecka potrzebne do wypełnienia formularza przekazywanego następnie do ZUS. Jeśli rodzic dziecka prowadzi działalność gospodarczą, zgłoszenie jest dokonywane osobiście do ZUS, a w przypadku rodzica zarejestrowanego jako osoba bezrobotna – w urzędzie pracy.
Żeby dokonać zgłoszenia, należy wypełnić dokument ZCNA – „Zgłoszenie danych o członkach rodziny dla celów ubezpieczenia zdrowotnego”. Zgłoszenie jest bezpłatne i uprawnia dziecko do korzystania z usług państwowej służby zdrowia w ramach NFZ.
Naturalnym krokiem po zgłoszeniu malucha do ZUS będzie wybór pediatry dla dziecka. Żeby to zrobić, trzeba udać się do wybranej przez siebie poradni, a następnie wypełnić formularz wyboru danej placówki służby zdrowia oraz lekarza POZ. Jako że pierwsza wizyta u lekarza powinna odbyć się między 4. a 6. tygodniem życia dziecka, pediatrę należy wybrać w ciągu pierwszego miesiąca od narodzin.
Formalności po urodzeniu dziecka – wnioski o świadczenia socjalne
Obecnie urodzenie dziecka w Polsce wiąże się z możliwością złożenia przez rodziców wniosków o różne świadczenia socjalne.
Becikowe
To jednorazowa zapomoga, o którą można ubiegać się, jeśli dochód w rodzinie na osobę nie przekracza 1922 zł netto.
Wniosek zgłasza się odpowiedniego urzędu – miasta, gminy lub ośrodka pomocy społecznej w terminie 12 miesięcy od dnia porodu. Kwota zasiłku to 1000 zł.
500 plus
O tym, kiedy złożyć wniosek o 500 plus dla nowo narodzonego dziecka pisaliśmy na łamach „Bezprawnika” na początku tego roku.
Wniosek najlepiej złożyć w terminie 3 miesięcy od dnia urodzenia dziecka. Wówczas rodzice mogą liczyć na uzyskanie świadczenia z wyrównaniem od dnia narodzin. Wnioski składa się tylko drogą elektroniczną. Można to zrobić przez platformę PUE ZUS lub za pośrednictwem portalu Emp@tia na stronie empatia.mpips.gov.pl.
Kosiniakowe
Osobom, które nie mają prawa do zasiłku macierzyńskiego, od 2016 r. przysługuje świadczenie rodzinne, od swojego pomysłodawcy potocznie nazywane kosiniakowym.
Uprawnione do pobierania tego świadczenia są osoby bezrobotne (bez względu fakt rejestracji w urzędzie pracy), studenci, rolnicy, a także osoby zatrudnione w oparciu o umowy cywilnoprawne. O przyznanie świadczenia mogą się ubiegać także osoby zatrudnione lub prowadzące pozarolniczą działalność gospodarczą, o ile nie pobierają zasiłku macierzyńskiego.
Wniosek o przyznanie świadczenia można złożyć we właściwym urzędzie gminy, miasta, w instytucjach realizujących świadczenia rodzinne lub za pośrednictwem portalu Emp@tia. Tak jak w przypadku „500 plus”, jeśli wniosek zostanie złożony w ciągu 3 miesięcy od dnia urodzenia dziecka, świadczenie będzie wypłacone z wyrównaniem.
