Bez PESEL trudno nawet o lekarza. Podpowiadamy obywatelom Ukrainy jak go uzyskać

Jak uzyskać PESEL dla obywatela Ukrainy? Numer PESEL jest już dostępny dla osób uciekających przed wojną, a jego posiadanie można uznać za niezbędne, gdy Ukrainiec chce skorzystać ze świadczeń, a nawet prawa do pracy czy prowadzenia swojego biznesu.

Jak uzyskać PESEL dla obywatela Ukrainy?

Sam PESEL jest oczywiście nazwą rejestru, w którym znajduje się szereg informacji o osobach fizycznych, zarówno obywatelach polskich, jak i cudzoziemcach. Identyfikatorem pozwalającym na odniesienie się do konkretnej osoby jest specjalny numer, czyli numer PESEL.

Zgodnie z art. 4 specustawy pomocowej, obywatelowi Ukrainy, który legalnie znalazł się na terytorium Polski, przysługuje prawo do uzyskania numeru PESEL. Wniosek należy złożyć osobiście w dowolnym organie wykonawczym gminy, z czego chodzi tutaj o siedzibę wójta/burmistrza/prezydenta, czyli najczęściej właściwy urząd gminy/miasta.

Wniosek musi być złożony na piśmie utrwalonym w postaci papierowej i musi być opatrzony podpisem wnioskodawcy. Same dane mogą zostać wpisane przez wnioskodawcę, bądź też podyktowane pracownikowi urzędu, który wpisze je we wniosku.

Wymóg osobistego złożenia wniosku nie dotyczy oczywiście sytuacji, gdy chodzi o osobę bez pełnej zdolności do czynności prawnych, w tym dziecko. Wówczas, w zależności od sytuacji, wniosek składa jedno z rodziców, opiekun, kurator, opiekun tymczasowy, bądź też osoba sprawująca faktyczną pieczę nad dzieckiem.

Co musi zawierać wniosek o PESEL dla obywatela Ukrainy?

Przepisy określają katalog informacji, które muszą znaleźć się we wniosku o PESEL dla obywatela Ukrainy. Chodzi o:

• imię (imiona)
• nazwisko
• unikalny numer ewidencyjny nadany przez organ ukraiński
• obywatelstwo
• imię matki osoby małoletniej, o ile je udokumentowano
• nazwisko matki osoby małoletniej, o ile zostało udokumentowane
• imię ojca osoby małoletniej, o ile zostało udokumentowane
• nazwisko ojca osoby małoletniej, o ile zostało udokumentowane
• numery PESEL rodziców, o ile zostały nadane i są znane
• datę urodzenia
• miejsce urodzenia
• kraj urodzenia
• płeć
• datę wjazdu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej
• datę złożenia wniosku
• adnotację o tym, czy pobrano odciski palców
• adnotację o wyniku lub przyczynach braku weryfikacji, o której mowa w ust. 14
• informacje o osobie sprawującej faktyczną opiekę nad dzieckiem obejmujące numer PESEL oraz dane, o których mowa w pkt 1, 2, 4, 10, 13 i art. 8 pkt 24 ustawy z dnia 24 września 2010 r. o ewidencji ludności, oraz wskazanie stosunku pokrewieństwa z dzieckiem – jeżeli taki istnieje, a w przypadku jego braku – innej relacji łączącej tę osobę z dzieckiem
• oświadczenie o przybyciu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej bezpośrednio z terytorium Ukrainy w związku z działaniami wojennymi prowadzonymi na terytorium tego państwa
• oświadczenie o byciu małżonkiem obywatela Ukrainy, który przybył na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej bezpośrednio z terytorium Ukrainy w związku z działaniami wojennymi prowadzonymi na terytorium tego państwa
• ponadto oświadczenie o prawdziwości danych zawartych we wniosku oraz klauzulę o treści: „Jestem świadomy odpowiedzialności karnej za złożenie fałszywego oświadczenia”
• własnoręczny czytelny podpis wnioskodawcy albo adnotację pracownika organu gminy o przyczynie braku podpisu
• własnoręczny podpis osoby ubiegającej się o nadanie numeru PESEL, która ukończyła 12. rok życia, albo adnotację pracownika organu gminy o przyczynie braku podpisu

To jednak nie wszystko

Oprócz powyższych informacji, które są niezbędne, wniosek może także zawierać

• adres e-mail
• numer telefonu komórkowego
• zgodę na wprowadzenie danych do rejestru danych kontaktowych oraz potwierdzenie profilu zaufanego

Z czego powyższe informacje zapisuje się w alfabecie łacińskim.

Bardzo istotne jest to, że do wniosku o PESEL dla obywatela Ukrainy załącza się fotografię jak do dowodu osobistego. Chodzi więc o:

kolorową fotografię o wymiarach 35×45 mm, wykonaną na jednolitym jasnym tle, z równomiernym oświetleniem, mającą dobrą ostrość oraz odwzorowującą naturalny kolor skóry, obejmującą wizerunek od wierzchołka głowy do górnej części barków, tak aby twarz zajmowała 70-80% fotografii, przedstawiającą osobę w pozycji frontalnej, z zachowaniem symetrii w pionie, i odzwierciedlającą w sposób niebudzący uzasadnionych wątpliwości wizerunek twarzy

Zdjęcie musi przedstawiać naturalny wyraz twarzy, zamknięte usta, widoczne brwi, oczy oraz źrenice (nie stosuje się tego wymogu w wypadku dzieci do 5 roku życia), zaś ogólnych wymogów nie stosuje się także do osób, którym stan zdrowia utrudnia zrobienie zdjęcia zgodnie z powyższymi wymaganiami.

Jak uzyskać PESEL dla obywatela Ukrainy? Obowiązkowe pobranie odcisków palców

Zgodnie ze specustawą pomocową podczas składania wniosku o nadanie Ukraińcowi numeru PESEL pobiera się odciski palców. Nie dotyczy to osób:

• które nie ukończyły 12 roku życia
• co do których nie ma chwilowo fizycznej możliwości pobrania odcisków któregokolwiek z palców
• co do których nie ma fizycznej możliwości pobrania odcisków palców

Procedura następuje w trybie art. 54 ustawy o dowodach osobistych.

Tożsamość osoby wnioskującej o nadanie numeru PESEL stwierdza się na podstawie

• dokumentu podróży (paszportu)
• Karty Polaka
• innego dokumentu ze zdjęciem umożliwiającego ustalenie tożsamości, a w wypadku osób niepełnoletnich – także dokumentu potwierdzającego urodzenie

Co ważne, potwierdzenie tożsamości może także nastąpić na podstawie dokumentu unieważnionego. O ile pozwala on na ustalenie tożsamości. Organ kopiuje dokument, na podstawie którego stwierdza tożsamość wnioskodawcy. Dane porównywane są z tymi, które figurują w rejestrze straży granicznej.

Trzeba pamiętać, że umyślne podanie fałszywych danych jest przestępstwem.

Odmowa nadania numeru PESEL następuje wtedy, gdy nie pobrano odcisków palców, a także, gdy potwierdzono tożsamość na podstawie oświadczenia, a w rejestrze okazało się, że granicę przekroczono na podstawie dokumentu.

Gotowe formularze powinny znaleźć się w BIP-ie ministerstwa cyfryzacji. Są także dostępne na stronach niektórych gmin, na przykład tutaj (w wersji polsko-rosyjskiej i polsko-ukraińskiej).

Jak uzyskać PESEL dla obywatela Ukrainy? Procedura nie jest trudna. Wszelkich informacji dowiedzieć się można nie tylko w tym wpisie, ale i w każdym urzędzie gminy. Sam numer PESEL jest konieczny do m.in. prowadzenia działalności gospodarczej, ale też korzystania z niektórych form pomocy, jak jednorazowe 300 plus. Wymaga się go także podczas korzystania z opieki zdrowotnej, innych świadczeń socjalnych, ale także do założenia Profilu Zaufanego.