Badanie przeprowadzone przez prof. Marka Kochana z Uniwersytetu SWPS objęło reprezentatywną grupę 815 internautów powyżej 15. roku życia. Sondaż został przeprowadzony w dwóch falach – w 2019 i 2024 roku. Taki podział pozwolił na przejrzystą analizę zmian w postrzeganiu hejtu przez polskich użytkowników internetu.

Zjawisko hejtu pozostaje powszechne – 45 proc. respondentów spotkało się z nim w 2024 roku, a 28 proc. osobiście doświadczyło krytycznych uwag w sieci. Hejt w internecie najczęściej dotyka młodych – niemal połowa (48 proc.) użytkowników w wieku 15–24 lat miała styczność z obraźliwymi komentarzami. W porównaniu z 2019 rokiem zauważalna jest zmiana – wówczas 52 proc. badanych deklarowało kontakt z hejtem, 30 proc. było jego ofiarą, a 45 proc. przyznawało się do publikowania krytycznych komentarzy.

Badanie wykazało, że 67 proc. internautów uzasadnia swoje krytyczne komentarze chęcią wyrażenia opinii, a 53 proc. oburzeniem wobec zachowania innych. Z kolei 41 proc. uważa, że ich wypowiedzi mogą wpłynąć na zmianę sytuacji. Jeśli chodzi o innych użytkowników, respondenci przypisują im raczej negatywne motywy. Aż 71 proc. uważa, że krytyczne komentarze wynikają z chęci odreagowania, a 69 proc., że ze sprawienia komuś przykrości. 48 proc. wskazuje na autopromocję, a 47 proc. traktuje hejt jako formę rozrywki.

Widać wyraźną różnicę w postrzeganiu własnych i cudzych intencji. Badani uznają swoje wypowiedzi za uzasadnione, natomiast komentarze innych odbierają jako celowy hejt.

Najczęściej hejtowane grupy to mniejszości seksualne (63 proc.), osoby z nadwagą (57 proc.) oraz celebryci (52 proc.). W ostatnich pięciu latach wzrosła liczba negatywnych komentarzy dotyczących wyglądu (10 proc., wzrost o 3 pp.) oraz pochodzenia społecznego (7 proc., wzrost o 5 pp.).

Z badań wynika, że to zwykli użytkownicy internetu są głównymi sprawcami hejtu (86 proc.), choć 30 proc. respondentów uważa, że hejtem posługują się również politycy, a 26 proc. – celebryci.

Najczęściej krytyczne opinie w sieci zamieszczają mężczyźni (44 proc.). Kobiety podzielają tę tendencję w 30 proc. Wcześniej aktywne kobiety w internecie twierdziły, że krytykują, aby wyrazić swoją opinię. Teraz robią to nawet tylko po to, żeby po prostu odreagować.

Większość Polaków (87 proc.) uważa hejt za poważny problem społeczny, a 90 proc. deklaruje konieczność walki z tym zjawiskiem. Jednak jednocześnie 66 proc. badanych nie chce, aby działania przeciwko hejtowi ograniczały wolność słowa.

Z badań prof. Kochana wynika, że zmiany w postrzeganiu hejtu mogą wynikać z jego normalizacji. To, co jeszcze pięć lat temu było uznawane za hejt, dziś bywa traktowane jako akceptowalna forma komunikacji.