Szefowa resortu edukacji Barbara Nowacka zapowiedziała szereg zmian w podstawie programowej wychowania fizycznego. Wytyczne przygotowane przez zespół ekspertów mają przede wszystkim zwiększyć atrakcyjność lekcji WF-u, promować aktywność na świeżym powietrzu oraz uwzględniać zróżnicowane potrzeby i zainteresowania uczniów.
Zdaniem minister Nowackiej zbyt wiele zajęć ruchowych w szkole ogranicza się dziś do jednej dyscypliny – zazwyczaj piłki nożnej lub siatkówki – podczas gdy młodzież ma różne preferencje, np. lubi grać w koszykówkę, tańczyć albo uprawiać lekkoatletykę. Nowa podstawa ma umożliwić młodym ludziom korzystanie z różnych form ćwiczeń. Lekcje wychowania fizycznego będą ciekawsze.
Nie ma co zaklinać rzeczywistości, polska młodzież jest coraz mniej sprawna
W 2024 roku przeprowadzono jedno z większych w Polsce badań kompetencji ruchowych młodzieży w wieku od 10 do 19 lat. Wzięło w nim udział około 3,1 miliona uczniów i uczennic z całego kraju. Badanie oparto na czterech standaryzowanych próbach fizycznych: skoku w dal z miejsca, biegu 10×5 metrów, beep teście oraz ćwiczeniu w podporze przodem na przedramionach. Wyniki zestawiono z historycznymi danymi z lat 1989, 1999 i 2009, pozyskanymi przez Zakład Teorii Wychowania Fizycznego Akademii Wychowania Fizycznego w Warszawie.
Z zebranych danych wyraźnie wynika, że kondycja fizyczna dzieci i młodzieży systematycznie się pogarsza. W skoku w dal z miejsca uczniowie w 2024 roku osiągali rezultaty o ponad 20 cm gorsze niż ich rówieśnicy z 1999 roku. Podobną tendencję obserwujemy w beep teście, który mierzy wydolność tlenową. Zarówno chłopcy, jak i dziewczynki ze współczesnych roczników uzyskują niższe wyniki niż ich rówieśnicy w latach 1999 i 2009.
Szczególnie niepokojące są dane dotyczące tzw. deski, czyli ćwiczenia wytrzymałościowego w podporze przodem na przedramionach. Dziewczynki w wieku 10 lat są dziś w stanie utrzymać tę pozycję średnio przez 110 sekund, natomiast 19-letnie dziewczęta wytrzymują jedynie 90 sekund. Ostatni z testów – bieg wahadłowy 10×5 metrów – ujawnił, że około 15–16. roku życia czas potrzebny na jego wykonanie wyraźnie się wydłuża.
Sport dla każdego dostosowany do samopoczucia i możliwości ucznia
Nowa koncepcja WF-u zakłada większą elastyczność. Jedną z ważniejszych rekomendacji jest umożliwienie uczniom wykonywania lżejszych aktywności w dniach, gdy nie czują się najlepiej. Zamiast standardowego udziału w zajęciach, uczniowie będą mogli np. realizować „kroki”. To wpisuje się w promowanie codziennej aktywności fizycznej.
Zdaniem szefowej polskiej edukacji nie chodzi o to, by wszyscy ćwiczyli w identyczny sposób, lecz by każdy znalazł dla siebie formę ruchu, która jest dostępna i adekwatna do jego kondycji oraz potrzeb. To rozwiązanie powinno przeciwdziałać niechęci do WF-u oraz zwiększyć frekwencję na lekcjach wychowania fizycznego.
Szkoły są gotowe na zmiany i nie potrzeba wielkich inwestycji w infrastrukturę
Barbara Nowacka stwierdziła, że większość szkół dysponuje już odpowiednim sprzętem sportowym, który pozwala na wprowadzenie bardziej urozmaiconych zajęć wychowania fizycznego.
Wiele aktywności, jak bieganie, gry zespołowe czy ćwiczenia ogólnorozwojowe, nie wymaga rozbudowanej infrastruktury, a jedynie dobrej organizacji i dostępu do boiska szkolnego. Sport na świeżym powietrzu ma też dodatkową zaletę; wzmacnia odporność uczniów.
