Mimo, że od podpisania traktatu akcesyjnego do UE minęło już ponad 10 lat, to świadomość społeczna, a także podstawowa wiedza na temat Unii Europejskiej jest w moim odczuciu dalej zbyt mała. Problem edukacji i uświadamiania ludności dotyka nie tylko starsze pokolenia, bo - z tego, co pamiętam - to nawet w szkołach, które kończyłem za dużo się o Unii Europejskiej nie mówiło. Ot znać datę przystąpienia i, dla bardziej wtajemniczonych, wymienić kilka państw członkowskich. Tyle.

Dzisiaj na tapet weźmiemy obywatelstwo Unii Europejskiej, które - w znacznym uproszczeniu - przysługuje ex lege każdemu obywatelowi jakiegokolwiek państwa członkowskiego UE. Oznacza to oczywiście, że każdy obywatel Polski posiada również Obywatelstwo Unijne.

Obywatelstwo Unii Europejskiej oznacza szereg uprawnień dla podmiotu, który je posiada. Prawa te ulokowane są w rozdziale V Karty praw podstawowych Unii Europejskiej.

Każdy Obywatel UE ma prawo do przemieszczania się na terenie Unii i zamieszkania - nawet za granicą swojego macierzystego kraju. Ponadto każdy człowiek ma prawo do obrony przed dyskryminacją ze względu na narodowość. Warto wspomnieć, że nie oznacza to totalnej dowolności w migracji i osiedlaniu się. Te kwestie mogą być regulowane przez szereg innych przepisów, również miejscowych.

Każdy Obywatel Unii Europejskiej ma prawo wybierać i być wybieranym do odpowiednich organów w wyborach do lokalnych w państwach zamieszkania, nawet jeżeli nie są ich obywatelami. Prawo to odnosi się tylko do wyborów lokalnych stopnia podstawowego.

Jest to uprawnienie, które w praktyce daje bardzo dużą możliwość i pewność. Jeżeli Obywatel unijny będzie potrzebował pomocy w trakcie pobytu poza terenem Unii Europejskiej i nie będzie na terenie państwa, w którym przebywa polskiej placówki dyplomatycznej - ma prawo zwrócić się o ochronę konsularną do ambasady lub konsulatu jakiegokolwiek innego kraju Unii Europejskiej.

Taka pomoc udzielana jest w wielu różnych sytuacjach, jak - przykładowo - zgon, wypadek, choroba, pozbawienie wolności, a także szereg innych kwestii, które powinny być rozwiązane przez polską placówkę dyplomatyczną

Konstrukcja Obywatelstwa Unii Europejskiej jest bardzo korzystna dla jej członków. Dokumentem, który poświadcza Obywatelstwo UE jest paszport unijny. W praktyce jest to ten sam paszport, który wyrabiamy w Polsce, w odpowiednim urzędzie.

Warto mieć świadomość tego, że - jako Polacy - posiadamy (w uproszczeniu) dwa obywatelstwa. Skutkuje to nabyciem szeregu uprawnień, które wcale nie kończą się na wymienionych w tym wpisie. Unia Europejska to nie jest mało znacząca umowa pomiędzy władzami najwyższych szczebli, a faktycznie funkcjonująca wspólnota.