Do tej pory zajęcie rachunku bankowego przez komornika wyglądało mało spektakularnie: komornik wysyłał do banku pismo z zawiadomieniem, że rachunek dłużnika jest zajęty; odpis zawiadomienia wysyłano również do dłużnika i wierzyciela. Tempo procedury było uzależnione od sprawności operatora pocztowego: między sporządzeniem i wysłaniem zawiadomienia a jego realizacją mijało co najmniej kilka dni. Wydaje się to być niedużo, ale często egzekucja to walka z czasem: a konkretnie, z dłużnikiem ukrywającym swój majątek. Jeśli dłużnik odebrał zawiadomienie wcześniej niż bank, miał czas na opróżnienie konta.

To się zmieni. Zawiadomienie będzie do banku wysyłane elektronicznie, z użyciem bezpiecznego, kwalifikowanego podpisu elektronicznego. Odpis zajęcia wciąż będzie obowiązkowo doręczany dłużnikowi i wierzycielowi. Dalsza komunikacja komornika z bankiem również będzie przebiegała w formie elektronicznej, co nie tylko przyspieszy postępowanie, ale i zmniejszy koszty korespondencji. Niższe koszty powinny być korzyścią dla dłużnika, bo to jego - co do zasady - obciążają wszelkie koszty celowej egzekucji.

Zmienią się również zasady komunikacji komorników z administracyjnymi organami egzekucyjnymi oraz organami podatkowymi. Do tej pory tradycyjna korespondencja w formie pisemnej zostaje zastąpiona komunikacją w formie elektronicznej za pośrednictwem systemu ePUAP. Ale to tylko jedna z dwóch nowości.

Drugą - istotną dla wierzycieli - zmianą jest to, że zajęcie wierzytelności z tytułu nadpłat podatków dotyczy nadpłat istniejących nie tylko w dniu zajęcia, ale przez rok od dnia zajęcia. W praktyce oznacza to, że komornik zająć taką wierzytelność raz na rok. Do tej pory, jeśli w dniu odebrania zawiadomienia o zajęciu przez urząd skarbowy dłużnik nie posiadał nadpłat (bo np. nie złożył jeszcze deklaracji PIT albo VAT), zajęcie było bezskuteczne. Nawet jeśli nadpłata powstała dzień póżniej, komornik - a w konsekwencji wierzyciel - nie otrzymał żadnych pieniędzy.

Często zdarza się, że dłużnik posiada długi wobec różnych podmiotów, a także Skarbu Państwa, np. z tytułu niezapłaconych składek ZUS czy podatku VAT. Jeśli prowadzono zarówno egzekucja sądowe, jak i skarbowe, dochodziło do zbiegu egzekucji. Przykładowo, samochód dłużnika mógł zająć komornik sądowy i komornik skarbowy. Do tej pory taka sytuacja była rozstrzygana przez sądy, które w postępowaniu nieprocesowym badały akta postępowań i wyznaczały jeden organ do łącznego prowadzenia egzekucji. Takie postępowanie było długotrwałe i wstrzymywało egzekucje.

Ale to się zmieni. Zbieg egzekucji komorniczych i skarbowych będzie rozstrzygany na prostej zasadzie: kto pierwszy ten lepszy. Do łącznego prowadzenia egzekucji z danego składnika majątkowego (np. pojazdu, rachunku bankowego czy innego prawa majątkowego, np. domeny internetowej) właściwy będzie ten organ egzekucyjny, który pierwszy dokonał zajęcia.

Jeśli ktoś był niezadowolony z działania komornika, mógł złożyć na niego skargę. Skargę taką składało się do sądu rejonowego, który wzywał komornika o ustosunkowanie się do treści skargi i nadesłania akt egzekucyjnych - wówczas sąd badał prawidłowość czynności komorniczych.

Obecnie zmieni się tryb składania skargi: zamiast do sądu, będzie się ją składać bezpośrednio do komornika. Jeśli ten uzna skargę za niezasadną, sporządzi uzasadnienie dokonanej czynności i przekaże akta egzekucyjne do sądu rejonowego celem weryfikacji prawidłowości podjętych działań.

Dłużnicy będą musieli obowiązkowo składać do komorników wykaz majątku. Wezwanie do takiego oświadczenia będzie wysyłane dłużnikom wraz z zawiadomieniem o wszczęciu postępowania. Jeśli dłużnik złoży fałszywe oświadczenie, będzie ponosił odpowiedzialność karną. Niezłożenie wykazu majątku przez dłużnika jest zagrożone nawet karą aresztu.

Powyższe zasady, jak widać, mają na celu przyspieszenie egzekucji i dostosowanie sposobu ich prowadzenia do aktualnych możliwości technicznych. Korespondencja w formie elektronicznej z bankami i urzędami skarbowymi zmniejszy ponadto koszty korespondencji. W zeszłym roku polscy komornicy ściągnęli od dłużników około 8 miliardów złotych. Czy nowe przepisy spowodują, że nie tylko rząd, ale i inni wierzyciele łatwiej odzyskają swoje pieniądze?

Jeśli chciał(a)byś uzyskać odpłatną poradę prawnika w powyższym lub też innym zakresie, to z redakcją Bezprawnik.pl współpracuje zespół prawników specjalizujących się w poszczególnych dziedzinach, który solidnie, szybko i tanio pomoże rozwiązać Twój problem. Opisz go pod adresem e-mailowym [email protected], a otrzymasz bezpłatną wycenę rozwiązania sprawy.