W przypadku, gdy niepełnosprawny członek rodziny wymaga stałej opieki, konieczne może okazać się zrezygnowanie z zatrudnienia czy innej pracy zarobkowej. Osoba sprawująca opiekę, na której ciąży obowiązek alimentacyjny, będzie mogła w takim wypadku uzyskać specjalny zasiłek opiekuńczy.
Dla kogo jest specjalny zasiłek opiekuńczy?
Specjalny zasiłek opiekuńczy będzie przysługiwać w przypadku:
- opieki nad osobą legitymującą się orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności
- orzeczeniem o niepełnosprawności łącznie ze wskazaniami: konieczności stałej lub długotrwałej opieki lub pomocy innej osoby w związku ze znacznie ograniczoną możliwością samodzielnej egzystencji oraz konieczności stałego współudziału na co dzień opiekuna dziecka w procesie jego leczenia i edukacji.
Zasiłek będą wiec mogli otrzymać przede wszystkim krewni w linii prostej oraz rodzeństwo osoby wymagającej opieki i to bez względu na datę powstania niepełnosprawności. To świadczenie pieniężne przyznawane jest jednak po spełnieniu nie tylko jednego z powyższych kryteriów, a także kryterium dochodowego.
Kryterium dochodowe przy specjalnym zasiłku opiekuńczym
Chęć pomocy i wsparcia dla niepełnosprawnego członka rodziny nie jest jednak wystarczająca, by każda z takich osób mogła uzyskać specjalny zasiłek opiekuńczy. Niezbędne jest także spełnienie kryterium dochodowego. Zgodnie z przepisami ustawy łączny dochód rodziny osoby, która sprawuje opiekę, a także rodziny osoby, która tej opieki wymaga, nie może przekroczyć w przeliczeniu na jedną osobę kwoty 764,00 złotych.
- Za dochód osoby sprawującej opiekę uważa się dochód małżonków, rodziców dzieci, opiekuna faktycznego dziecka oraz pozostające na utrzymaniu dzieci w wieku do ukończenia 25 roku życia
- Za dochód rodziny osoby wymagającej opieki będzie uważać się natomiast:
- gdy osoba wymagająca opieki jest małoletnia: dochód tej osoby, jej rodziców, małżonka rodzica oraz osoby, z którą rodzic osoby wymagającej opieki wychowuje wspólnie dziecko
- gdy osoba wymagająca opieki jest pełnoletnia: dochód tej osoby, małżonka oraz osoby, z którą wymagający opieki wychowuje wspólne dziecko
Kolejne ograniczenia w przyznaniu zasiłku
Istnieją także inne sytuacje – oprócz braku spełnienia kryterium dochodowego – które wyłączają możliwość uzyskania zasiłku. Mogą one dotyczyć zarówno osoby sprawującej opiekę, jak i osoby wymagającej opieki.
Przede wszystkim specjalnego zasiłku nie otrzyma osoba opiekująca się niepełnosprawnym, która:
- ma ustalone prawo do emerytury, renty, renty rodzinnej z tytułu śmierci małżonka przyznanej w przypadku zbiegu prawa do renty rodzinnej i innego świadczenia emerytalno-rentowego, renty socjalnej, zasiłku stałego, nauczycielskiego świadczenia kompensacyjnego, zasiłku przedemerytalnego lub świadczenia przedemerytalnego;
- ma ustalone prawo do specjalnego zasiłku opiekuńczego, świadczenia pielęgnacyjnego lub zasiłku dla opiekuna;
- legitymuje się orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności.
Inne sytuacje wykluczające możliwość uzyskania specjalnego związane z kolei z osobą wymagającą opieki to sytuacje, w których:
- osoba wymagająca opieki została umieszczona w rodzinie zastępczej, z wyjątkiem rodziny zastępczej spokrewnionej, w rodzinnym domu dziecka albo, w związku z koniecznością kształcenia, rewalidacji lub rehabilitacji, w placówce zapewniającej całodobową opiekę, w tym w specjalnym ośrodku szkolno-wychowawczym, z wyjątkiem podmiotu wykonującego działalność leczniczą, i korzysta w niej z całodobowej opieki przez więcej niż 5 dni w tygodniu;
- na osobę wymagającą opieki inna osoba ma ustalone prawo do wcześniejszej emerytury;
- członek rodziny osoby sprawującej opiekę ma ustalone prawo do dodatku z tytułu opieki nad dzieckiem w czasie urlopu wychowawczego, specjalnego zasiłku opiekuńczego, świadczenia pielęgnacyjnego lub zasiłku dla opiekuna;
- na osobę wymagającą opieki jest ustalone prawo do dodatku z tytułu opieki nad dzieckiem w czasie urlopu wychowawczego, prawo do specjalnego zasiłku opiekuńczego, prawo do świadczenia pielęgnacyjnego lub prawo do zasiłku dla opiekuna;
- na osobę wymagającą opieki inna osoba jest uprawniona za granicą do świadczenia na pokrycie wydatków związanych z opieką, chyba że przepisy o koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego lub dwustronne umowy o zabezpieczeniu społecznym stanowią inaczej.
Jak można uzyskać specjalny zasiłek opiekuńczy?
Aby uzyskać specjalny zasiłek opiekuńczy, należy złożyć wniosek w urzędzie gminy/ miasta lub w Ośrodku Pomocy Społecznej albo skorzystać z drogi elektronicznej. Do wniosku należy dołączyć:
- kserokopię dokumentu stwierdzającego tożsamości osoby ubiegającej się o zasiłek;
- orzeczenie o niepełnosprawności albo o znacznym stopniu niepełnosprawności osoby wymagającej opieki;
- dokumenty potwierdzające stopień pokrewieństwa;
- zaświadczenie urzędu skarbowego o wysokości dochodów uzyskanych w roku poprzedzającym okres zasiłkowy lub oświadczenie każdego pełnoletniego członka rodziny;
- zaświadczenie o wysokości składek na ubezpieczenie zdrowotne lub oświadczenie każdego pełnoletniego członka rodziny;
- w niektórych przypadkach także inne oświadczenia i dowody niezbędne do ustalenia prawa do specjalnego zasiłku opiekuńczego.
