Dodatek pielęgnacyjny to świadczenie doliczane przez ZUS do emerytury lub renty w szczegółowo wymienionych przypadkach. Niektórzy seniorzy nawet nie zdają sobie sprawy z jego otrzymywania, bo w przypadku osiągnięcia 75 roku życia organ rentowy dolicza dodatek do wypłacanego świadczenia emerytalnego automatycznie. Dodatek pielęgnacyjny często mylony jest też z zasiłkiem pielęgnacyjnym, który jest zupełnie odrębnym uprawnieniem przysługującym innej grupie osób. Oba świadczenia mają jednak wiele cech wspólnych, a ich zadaniem jest wsparcie dla osób, które potrzebują specjalnej opieki, troski i pielęgnacji.

Zasiłek pielęgnacyjny jest niejako uprawnieniem zastępczym dla dodatku pielęgnacyjnego. Uprawniony do otrzymywania zasiłku w pierwszej kolejności są osoby, którym nie przysługuje dodatek wypłacany przez ZUS. Chodzi zatem o to, by objąć prawem do wypłaty środków między innymi seniorów nie posiadających statusu emeryta lub rencisty, ale nie tylko. Liczba uprawnionych do otrzymania zasiłku jest bowiem szersza niż w przypadku dodatku i obejmuje:

Na świadczenie nie może jednak liczyć osoba umieszczona w instytucji zapewniającej całodobowe utrzymanie. Istotne jest także ustalenie, czy członkom rodziny uprawnionego przysługują za granicą inne świadczenia na pokrycie wydatków związanych z pielęgnacją tych osób. Może się bowiem okazać, że zablokują one prawo do otrzymania zasiłku.

Wysokość zasiłku pielęgnacyjnego wynosi obecnie 215,84 złote – nie był on podnoszony od sierpnia 2021 roku. Na nic zdała się złożona w tym zakresie jeszcze przed wyborami petycja. Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej wskazało jednak, że weryfikuje wysokość świadczeń rodzinnych co 3 lata, co sugeruje możliwe podniesienie zasiłku pielęgnacyjnego w 2024 roku.

W odróżnieniu od dodatku pielęgnacyjnego rozpatrzenie wniosku o zasiłek pielęgnacyjny oraz późniejsza wypłata świadczenia spoczywa na barkach ośrodków pomocy społecznej. To do odpowiedniego GOPS-u lub MOPS-u zgłosić się zatem powinna osoba uprawniona do otrzymania świadczenia.

Samo wypełnienie wniosku nie powinno sprawić większych trudności. Przygotowany przez ustawodawcę wzór jest bowiem dość prosty i obejmuje jedynie wpisanie danych organu oraz samego wnioskodawcy. Dodatkowo uprawniony musi złożyć stosowne oświadczenia w przedmiocie stanu faktycznego, który mógłby wpłynąć na odmowę przyznania zasiłku. Osoby niepełnosprawne muszą też pamiętać o załączeniu stosownej dokumentacji, która potwierdza ich stan zdrowia. W przypadku ukończenia 75 roku życia do wniosku nie trzeba przedkładać żadnego dokumentu.