Nim bank udzieli nam kredytu ocenia czy jesteśmy w stanie go spłacić. Bierze pod uwagę wysokość dochodów i ich źródło. Wydatki, historię kredytową, zadłużenie, poręczenia. Na tej podstawie kalkuluje czy warto nam pożyczyć, a jeśli tak, to ile. Analitycy HRE Investments, którzy systematycznie badają, jak kształtuje się zdolność kredytowa przeciętnej rodziny ogłosili właśnie dobrą nowinę.

To efekt, z jednej strony, spadającego oprocentowania. Tak stawki WIBOR, jak i kontraktów terminowych na stopę procentową. A z drugiej, wzrostu wynagrodzeń. Analitycy uwzględnili w swojej kalkulacji, że dochód ich przykładowej rodziny wzrósł. Wynosi on w tej chwili 8953 zł netto. Mówimy o gospodarstwie trzyosobowym. Rodzice plus dziecko. Pracują na umowach o pracę na czas nieokreślony. Mieszkają w dużym mieście. Nie mają, obecnie, żadnych kredytów. Kart kredytowych, ani limitów w kontach. Mają dobrą historię kredytową. Przyjęto, że ich miesięczne koszty utrzymania wynoszą przeciętnie 2 tys. zł.

Analitycy sprawdzili ile banki gotowe są pożyczyć pieniędzy takim klientom. Okazało się, że najwyższy kredyt, bo 461 250 zł dostaną w PKO BP. Niewiele mniej (455 900 zł) zadeklarował pożyczyć im bank Pekao. Alior proponuje 442 846 zł. RRSO waha się odpowiednio od 9,48 proc. przez 9,49 proc. po 9,72 proc. Najmniej, bo 236 983 zł gotów jest pożyczyć rodzinie BOŚ Bank. W jego przypadku RRSO wynosi 10,28 proc. Jak widać różnice w ocenie zdolności są między bankami ogromne.

W ocenie ekspertów HRE Investments, jest szansa, że sierpniowy wzrost zdolności kredytowej nie będzie tylko jednorazową zmianą. Pod warunkiem, że zobaczymy dobre efekty walki z inflacją. Wówczas nowy rok przyniesie obniżki stóp procentowych. Gdyby oprocentowanie spadło o 1 pkt. proc., to, jak obliczyli analitycy, z tego tylko powodu zdolność kredytowa przykładowej rodziny mogłaby wzrosnąć o około 30-40 tys. złotych.

Po raz kolejny analitycy "puszczają oko" do Urzędu Komisji Nadzoru Finansowego, która zaleciła bankom, aby przy badaniu zdolności kredytowej sprawdzały czy dochody klientów pozwolą spłacać ratę kredytu mieszkaniowego, jeśli oprocentowanie wzrośnie do około 13-14 proc. Bufor bezpieczeństwa wynosi 5 proc. powyżej obowiązującego teraz oprocentowania. HRE zauważa, że gdyby cofnąć zalecenia UKNF do stanu sprzed zmian (bufor wynosił 2,5 proc.), to przykładowa rodzina odzyskałaby około 80-90 tys. złotych zdolności kredytowej.

Trudno mi sobie jednak wyobrazić, by z jednej strony rządzący uruchamiali wakacje kredytowe na taką skalę. Tłumacząc to koniecznością pomocy kredytobiorcom, mogącym mieć problem ze spłatą zadłużenia. A  z drugiej strony nadzorca wycofał się z rekomendacji ograniczającej ryzyko kredytowe.