Nasz czytelnik zakupił (zaprenumerował) kilka numerów czasopisma „Copernicus, Model Układu Słonecznego”, wydawanego przez brytyjskie przedsiębiorstwo Eaglemoss. Niestety po piątym numerze wydawca przerwał serię i ów czytelnik został z kilkoma bezużytecznymi elementami. Czy może cokolwiek w owej sytuacji zrobić?

Powyższa sytuacja jest skomplikowana na wielu płaszczyznach, zaczynając od faktu, że przedsiębiorstwo, które oferuje prenumeratę, ma siedzibę w Wielkiej Brytanii. Żeby uczciwie przeanalizować sytuację, warto najpierw wyjaśnić, czym w ogóle jest prenumerata.

Prenumerata jest, co potwierdza m.in. wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie (III SA/Wa 864/10), typową umową dostawy. Zgodnie z art. 605 Kodeksu cywilnego:

Czasopismo o określonych cechach jest niewątpliwie rzeczą oznaczoną co do gatunku, a dostarczanie ich periodycznie z pewnością wpisuje się w definicję umowy dostawy. Umowa dostawy jest ponadto sprzężona z umową sprzedaży i niejako stanowi jej rozwinięcie — na co wskazuje m.in. art. 612 k.c., który odsyła w sprawach nieuregulowanych przepisami o dostawie, właśnie do przepisów dotyczących sprzedaży.

Przepisy dotyczące dostawy mają jednak charakter ramowy, toteż strony między sobą ustalają warunki tejże. Źródłem prawa w wypadku prenumeraty jest niewątpliwie umowa zawarta pomiędzy adresatem a oferującym prenumeratę. Oczywiście w odniesieniu do prawa polskiego.

Regulamin sprzedaży przedsiębiorstwa Eaglemoss jest dostępny na stronie internetowej wydawcy. Prawo właściwe dla rozstrzygania sporów nie jest określone w ww. regulaminie, a Eaglemoss jedynie odsyła do postanowień rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady z dn. 17 czerwca 2008 r. (nr 393/2008) w sprawie prawa właściwego dla zobowiązań umownych (Rzym I).

Zgodnie z art. 4 ust. 1 lit. a) owego, jeżeli w umowie nie dokonano wyboru prawa właściwego, umowa sprzedaży towarów podlega prawu państwu, w którym sprzedawca ma miejsce zwykłego pobytu. Jedno z postanowień regulaminu ponadto określa, że wszelkie spory wynikłe z umowy rozpatrywać będzie sąd brytyjski w oparciu o prawo brytyjskie, co wynika ze wspomnianego wcześniej rozporządzenia.

Z postanowień regulaminu ponadto wynika, że nie przewidziany jest automatyczny zwrot kosztów w momencie, gdy wydawca przerwie wydawanie produktu. Zwrot pieniędzy przysługuje jedynie, gdy klient zapłaci za czasopismo, które nie zostanie wysłane — na przykład z tytułu wycofania. Nie oznacza to jednak, że takie działanie jest w świetle prawa brytyjskiego legalne. Regulamin usługi przewiduje jednak możliwość zgłoszenia swoistej reklamacji, a wysłanie już otrzymanych produktów może poskutkować zwrotem kosztów.

Niestety, nie jest to jednoznaczne. Sytuację znacznie ułatwiłby fakt, gdyby regulamin nie został przetłumaczony z użyciem translatora.