Art. 87 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego stanowi, że zarówno rodzice, jak i dzieci obowiązani są do wzajemnego szacunku oraz wspierania się. Przy czym wzajemne wsparcie należy rozumieć jako pomoc na płaszczyźnie materialnej, ale także wsparcie w chorobie, cierpieniu i kalectwie. Relacje pomiędzy rodzicami oraz dziećmi powinny opierać się na bezinteresownej pomocy z obydwu stron.
Ustawodawca nie ustanowił żadnych sankcji za nieudzielenie wsparcia materialnego oraz jakiejkolwiek pomocy członkom rodziny. Jednakże może to nastąpić poprzez skuteczne dochodzenie swoich praw w oparciu o obowiązujące regulacje prawa rodzinnego. Wymiernym skutkiem odpowiedzialności jest zaś instytucja obowiązku alimentacyjnego.
O alimentach przyznawanych na rzecz małoletnich dzieci słyszał każdy. Nie wszyscy jednak wiedzą, że obowiązek alimentacyjny może istnieć nawet wtedy, gdy dziecko również pracuje. Jak jest natomiast w przypadku alimentów przyznawanych na rzecz dziadków?
Sprawdź polecane oferty
RRSO 21,36%
Przepisy Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego stanowią, że obowiązek dostarczania środków utrzymania – obowiązek alimentacyjny – obciąża krewnych w linii prostej oraz rodzeństwo. Krewni w linii prostej to oczywiście osoby, które pochodzą od jednego członka rodziny z danej linii. Ponadto, regulacje wskazują, że obowiązek alimentacyjny obciąża zstępnych przed wstępnymi. Oznacza to, że obowiązek opieki nad dziadkami w pierwszej kolejności obciąża ich dzieci. Zatem w pierwszej kolejności przed nami potencjalnie przez sąd mogą zostać zobligowani do alimentacji na rzecz swoich rodziców nasi rodzice. Natomiast wnuki będą natomiast zobowiązane do opieki nad dziadkami w dalszej kolejności - np. w sytuacji gdy ich rodzice już nie żyją lub są ubezwłasnowolnieni.
Oznacza to, że obowiązek alimentacyjny zobowiązanego w dalszej kolejności powstaje wówczas gdy - nie ma już żadnej osoby zobowiązanej w bliższej kolejności,
- albo gdy osoba ta nie jest w stanie uczynić zadość swemu obowiązkowi,
- lub gdy uzyskanie od niej na czas potrzebnych uprawnionemu środków utrzymania jest niemożliwe lub połączone z nadmiernymi trudnościami.
Tym samym, wnuki mają obowiązek opieki nad dziadkami wtedy, gdy dzieci dziadków już nie żyją albo nie są w stanie wypełniać swoich obowiązków. W takim przypadku obowiązek opieki nad dziadkami przechodzi właśnie na ich wnuki. Nie istnieją jednak jakiekolwiek instytucje oraz instrumenty prawne, które mogłyby zmusić wnuków do fizycznej opieki nad dziadkami w celu zapewnienia im właściwych warunków życia. Ograniczają się bowiem wyłącznie do ustanowienia alimentacji w przypadku popadnięcia przez dziadków w niedostatek.
Dziadkowie nie mogą zatem w jakikolwiek sposób domagać się fizycznej i bezpośredniej formy opieki ze strony swoich wnucząt. Wyrok zasądzający na ich rzecz alimenty odnosi się wyłącznie do aspektów materialnych.
