- Home -
- Zbrodnia i kara -
- Czy zapalanie fajerwerków w sylwestrową noc stresuje czworonogi na tyle, że jest to przestępstwo znęcania się nad zwierzętami?
Coraz więcej polskich miast odchodzi od pokazów sztucznych ogni, organizując w zamian pokazy świateł, czy "tańce" dronów. Nie zmienia to jednak faktu, że fajerwerki i tak wiodą prym, a niebo rozświetla się i na kilka dni naprzód. Obrońcy praw zwierząt od dawna wskazują, że zapalanie fajerwerków nie jest dla czworonogów miłe. Czy można jednak mówić o znęcaniu się?

Fajerwerki a znęcanie się nad zwierzętami
O ile nie prowadzi się bezpośrednich badań nad wpływem fajerwerków na zwierzęta domowe, to wpływ hałasu na zachowanie zwierząt jest od dawna udowodniony. Co więcej, negatywny wpływ hałasów i błysków na zwierzęta inne niż domowe również istnieje. W tym zakresie przeprowadzono badania naukowe, o których wyniku można przeczytać na stronie Rhino Resources Center, chociaż nie dotyczy ono jedynie nosorożców w zoo.
Zwierzęta domowe, pod wpływem nagłych i chaotycznych bodźców, jak sylwestrowe zapalanie fajerwerków, nieraz wpadają w panikę. Oprócz powikłań, wywołanych nadmiernym stresem u czworonogów, istnieje także ryzyko uszkodzenia słuchu, czy - nawet - ucieczki zwierzęcia.
Warto w tym miejscu postawić pytanie: czy zapalając fajerwerki - i mając świadomość ich wpływu na zwierzęta domowe - można mówić o popełnieniu przestępstwa znęcania się nad zwierzętami z zamiarem co najmniej ewentualnym? Sprawa nie wydaje się być taka oczywista.
Znęcanie się nad zwierzętami
Pojęcie znęcania się nad zwierzętami uregulowano w ustawie o ochronie zwierząt. Dotyczy ona wszystkich kręgowców, co szerzej wyjaśniam we wpisie o tym, co obejmuje ustawa o ochronie zwierząt. Artykuł 35 ust. 1 wspomnianej ustawy stanowi:
Kto zabija, uśmierca zwierzę albo dokonuje uboju zwierzęcia z naruszeniem przepisów [...] podlega karze pozbawienia wolności do lat 3
Z kolei ust. 1a określa, że tej samej karze podlega ten, kto znęca się nad zwierzęciem.
Sam zakaz zabijania zwierząt i znęcania się nad nimi szerzej reguluje art. 6, który zawiera katalog otwarty czynów, wchodzących w zakres m.in. wspomnianego znęcania się. Ustawodawca wskazuje, że znęcaniem się jest również złośliwe straszenie lub drażnienie zwierząt.
Co to oznacza?
Skoro w katalogu znęcania się nad zwierzętami, w odniesieniu do straszenia lub drażnienia zwierząt, znajduje się przesłanka złośliwości, to powstaje pytanie - czy niezłośliwe straszenie/drażnienie zwierzęcia spełnia przesłanki przestępstwa?
Z jednej strony przecież jest to katalog otwarty, a ustawodawca umyślnie nie wskazał wszystkich możliwych form znęcania się. Z drugiej zaś jednak podkreśla się przesłankę owej złośliwości. Posługując się jednak wykładnią celowościową, trzeba chyba uznać, że ustawodawca - podkreślając przesłankę złośliwości - uznaje, że płoszenie i straszenie zwierząt musi być celowe i złośliwe. Wydaje się też, popełnienie przestępstwa znęcania się nad zwierzętami możne nastąpić - jeżeli chodzi o ich straszenie - jedynie umyślnie i z zamiarem bezpośrednim.
Potrzeba ochrony zwierząt w noc sylwestrową może się też kłócić z tzw. kontratypem zwyczaju, będącym de facto wyłączeniem przestępności czynu poprzez nieuznanie jego bezprawności z uwagi na znikomą szkodliwość społeczną czynu - wszak noc sylwestrowa słynie z wybuchów i błysków na niebie. Najbliższe przestępstwu będzie zatem intencjonalne narażenie czworonoga na stres, na przykład poprzez umyślne rzucanie w niego petardami, czy też zamierzone stawianie go - jakkolwiek to brzmi - w sytuacji stresowej.
Tak czy inaczej - nawet jeżeli skutek zapalania fajerwerków w postaci narażenia zwierząt na stres nie jest przestępstwem, to należy mieć świadomość faktu, iż czworonogi faktycznie mogą wówczas cierpieć.
zobacz więcej:
02.07.2025 15:05, Jakub Kralka
02.07.2025 14:14, Katarzyna Zuba
02.07.2025 12:57, Mateusz Krakowski
02.07.2025 11:59, Mariusz Lewandowski
02.07.2025 11:23, Katarzyna Zuba
02.07.2025 10:16, Edyta Wara-Wąsowska
02.07.2025 9:57, Mateusz Krakowski
02.07.2025 8:49, Aleksandra Smusz
02.07.2025 7:58, Edyta Wara-Wąsowska
02.07.2025 7:08, Rafał Chabasiński
02.07.2025 6:05, Justyna Bieniek
02.07.2025 4:30, Mariusz Lewandowski
01.07.2025 21:10, Mariusz Lewandowski
01.07.2025 15:55, Justyna Bieniek
01.07.2025 15:13, Rafał Chabasiński
01.07.2025 12:47, Rafał Chabasiński
01.07.2025 12:00, Edyta Wara-Wąsowska
01.07.2025 11:38, Mateusz Krakowski
01.07.2025 10:47, Edyta Wara-Wąsowska
01.07.2025 9:58, Edyta Wara-Wąsowska
01.07.2025 9:39, Mateusz Krakowski
01.07.2025 8:37, Rafał Chabasiński
01.07.2025 7:52, Aleksandra Smusz
01.07.2025 6:56, Rafał Chabasiński