Należy zacząć do tego, że sprawy o rozwód należą do właściwości sądów okręgowych, tak więc to do sądu okręgowego należy kierować pozew rozwodowy. Trzeba również wskazać odpowiedni sąd okręgowy – wszystko w tym przypadku zależy od tego, gdzie małżonkowie mieszkali oraz gdzie mieszkają obecnie. Nie zawsze właściwym sądem będzie więc ten usytuowany najbliżej obecnego miejsca zamieszkania.

W przypadku rozwodów właściwy sąd ustala się w pierwszej kolejności na podstawie ostatniego wspólnego miejsca zamieszkania małżonków. Wynika to z art. 41 kodeksu postępowania cywilnego, który stanowi, że:

Oznacza to, że jeżeli małżonkowie wspólnie mieszkali w Lublinie, jednak w trakcie trwania małżeństwa coś się zepsuło i mąż wyjechał do Bytomia, żona zaś pozostała w ich dawnym domu, pozew o rozwód należy złożyć w sądzie okręgowym w lublinie. I to niezależnie od tego, które z małżonków pozew składa. Oczywiście w tym przypadku pani będzie miała łatwiej – mieszka bliżej sądu. Jeżeli jednak to pan zdecyduje się na wniesienie pozwu rozwodowego, również musi złożyć go w Lublinie.

Jeżeli jednak pan wyprowadził się z Lublina do Bytomia, a pani wyjechała do Szczecina, sytuacja wygląda już nieco inaczej. W tym przypadku żadne z małżonków nie mieszka już tam, gdzie wcześniej prowadzili wspólne życie, zmienia się więc właściwość miejscowa sądu. I to nieco utrudnia życie, ponieważ jeżeli żadne z małżonków nie mieszka już w okręgu sądu, w którym zamieszkiwali wcześniej, właściwy będzie sąd obejmujący okręgiem miejsce zamieszkania strony pozwanej.

Pani chcąc złożyć pozew rozwodowy, będzie musiała więc złożyć dokumenty w Katowicach (tutaj mamy dodatkowe utrudnienie, ponieważ w Bytomiu jest tylko sąd rejonowy, właściwy sąd okręgowy to sąd okręgowy w Katowicach), a pan będzie musiał pozew złożyć w Sądzie Okręgowym w Szczecinie.

Jeżeli drogi małżonków się rozejdą, czasem nie ograniczają się z przeprowadzką tylko do innych części Polski. Przykładowo, więc jeżeli jeden z małżonków przebywa za granicą, ciężko jest wytoczyć pozew rozwodowy na przykład w niemieckim, czy francuskim sądzie.

Tutaj również jest przewidziane rozwiązanie, ponieważ jeżeli nie ma podstawy do ustalenia właściwości sądu przez określenie miejsca zamieszkania strony pozwanej, właściwy będzie sąd okręgowy, właściwy miejscowo dla zamieszkania powoda. Jeżeli więc pani wyjechała do Szczecina, a pan przebywa na przykład w Australii, pani może bez obaw złożyć pozew rozwodowy w Sądzie Okręgowym w Szczecinie.