- Home -
- Zbrodnia i kara -
- Kiedy świadek może odmówić składania zeznań?
Świadkowie wydarzenia mogącego być naruszeniem prawa najczęściej składają w sądzie swoje zeznania. Istnieją jednak przypadki, w których mogą odmówić tego typu poświadczeń. Kiedy można skorzystać z tego przywileju?

Istnieją rozmaite sytuacje, w których potencjalnie istotne dla wyroku sądu zeznania mogą być niewypowiedziane poprzez wolę świadków. Przykładowo, podczas awantury rodzinnej, może ucierpieć jeden z jej członków. Choć w pierwszym odruchu wezwana zostanie policja, później członkowie kłótni mogą ochłonąć i stwierdzić, że nie chcą mimo wszystko pociągać drugiej strony do odpowiedzialności. Wtedy powiązania rodzinne umożliwiają odmowę zeznań. Może się to wydarzyć ze względu na regulacje zawarte w art. 182 kodeksu postępowania karnego:
§ 1. Osoba najbliższa dla oskarżonego może odmówić zeznań.
§ 2. Prawo odmowy zeznań trwa mimo ustania małżeństwa lub przysposobienia.
§ 3. Prawo odmowy zeznań przysługuje także świadkowi, który w innej toczącej się sprawie jest oskarżony o współudział w przestępstwie objętym postępowaniem.
Kim jest „osoba najbliższa”? Termin ten obejmuje: wstępnych (rodziców i dziadków) oraz zstępnych (dzieci, także przysposobionych), rodzeństwo, małżonków (również gdy małżeństwo ustało), powinowatych oraz osoby pozostające we wspólnym pożyciu (konkubenci). Decyzja o nie składania zeznań przeciwko takiej osobie nie musi być poparta odpowiednim uzasadnieniem. Można także skorzystać z tego prawa w stosunku do innej osoby bliskiej, jednak należy udowodnić zażyłość stosunków.
Istnieją także inne przypadki, w których składanie zeznań naruszałoby dobra ważniejsze niż te bronione w przypadku odpowiadania przed sądem. Może to wynikać np. z regulacji tajemnicy służbowej czy państwowej. Są jednak sytuacje, w których z takiej tajemnicy świadkowie mogą zostać zwolnieni przez organ przełożony. Osoby, które jednak zawsze muszą jej dotrzymywać to lekarze, adwokaci, radcy prawni i dziennikarze.
Należy pamiętać o tym, że zeznawanie w przypadku, kiedy takie zeznania miałyby obciążać osobę, z którą jesteśmy związani, często nie są obowiązkowe. W przypadku wątpliwości czy sąd ma prawo żądać danych informacji, warto wcześniej skontaktować się z prawnikiem. Po konsultacji z nim, wolę o powstrzymaniu się od zeznań należy zadeklarować jak najwcześniej, najlepiej przed pierwszym przesłuchaniem. Jeśli nie jesteśmy co do słuszności dzielenia się wiedzą w postępowaniu sądowym, czasem lepiej skonsultować się ze specjalistą. Nasi prawnicy odpowiedzą na wszelkie pytania nadesłane na adres e-mail [email protected] .
zobacz więcej:
03.07.2025 20:42, Joanna Świba
03.07.2025 15:57, Mateusz Krakowski
03.07.2025 14:09, Mariusz Lewandowski
03.07.2025 13:35, Jakub Kralka
03.07.2025 13:27, Mateusz Krakowski
03.07.2025 12:53, Mateusz Krakowski
03.07.2025 12:08, Edyta Wara-Wąsowska
03.07.2025 11:29, Mateusz Krakowski
03.07.2025 10:19, Edyta Wara-Wąsowska
03.07.2025 9:39, Mateusz Krakowski
03.07.2025 8:42, Aleksandra Smusz
03.07.2025 7:01, Aleksandra Smusz
03.07.2025 6:53, Miłosz Magrzyk
03.07.2025 5:45, Miłosz Magrzyk
03.07.2025 4:43, Mariusz Lewandowski
02.07.2025 15:05, Jakub Kralka
02.07.2025 14:14, Katarzyna Zuba
02.07.2025 12:57, Mateusz Krakowski
02.07.2025 11:59, Mariusz Lewandowski
02.07.2025 11:23, Katarzyna Zuba
02.07.2025 10:16, Edyta Wara-Wąsowska
02.07.2025 9:57, Mateusz Krakowski
02.07.2025 8:49, Aleksandra Smusz
02.07.2025 7:58, Edyta Wara-Wąsowska
02.07.2025 7:08, Rafał Chabasiński