Kto jest zwolniony od postu w Wielki Piątek? Wbrew pozorom kodeks prawa kanonicznego przewiduje taką ewentualność i nieprzestrzeganie postu nie musi zostać koniecznie uznane za grzech.
Podstawowe zasady ścisłego postu w Wielki Piątek, a także wątpliwości odnośnie przestrzegania postu w Wielką Sobotę rozstrzygnęliśmy już w osobnym wpisie. Tym razem jednak szukamy odpowiedzi na pytanie: kto jest zwolniony od postu w Wielki Piątek?
Kto jest zwolniony od postu w Wielki Piątek?
Kodeks prawa kanonicznego przede wszystkim najszerszą opieką w zakresie braku obowiązku przestrzegania postu ścisłego otacza seniorów i dzieci. Bezwzględnie od spożywania mięsa powinny więc powstrzymać się osoby, które mają więcej niż 18 lat i mniej niż 60. Natomiast bycie starszym lub młodszym nie znaczy, że do postu nie można przystąpić dobrowolnie.
Prawem o wstrzemięźliwości są związane osoby, które ukończyły czternasty rok życia, prawem zaś o poście są związane wszystkie osoby pełnoletnie, aż do rozpoczęcia sześćdziesiątego roku życia. Duszpasterze oraz rodzice winni zatroszczyć się o to, ażeby również ci, którzy z racji młodszego wieku nie związani jeszcze prawem postu i wstrzemięźliwości, byli wprowadzeni w autentyczny duch pokuty
Post ścisły w przypadku choroby
Prawo kościelne wcale nie przyznaje taryfy ulgowej osobom będącym w chorobie. Takich zapisów nie można znaleźć w kodeksie prawa kanonicznego w odniesieniu do ścisłego postu wielkopiątkowego. O chorobie mówi się jednak w kontekście postu eucharystycznego, traktując ją jako okoliczność wyłączającą nakaz poszczenia.
Kan. 919 §3 Osoby w podeszłym wieku lub złożone jakąś chorobą, jak również ci, którzy się nimi opiekują, mogą przyjąć Najświętszą Eucharystię, chociażby coś spożyli w ciągu godziny poprzedzającej.
Czy zapis ten można interpretować rozszerzająco w kontekście postu ścisłego? Nie wydaje mi się. Tym niemniej daleko idący zwyczaj, który znajduje również odzwierciedlenie w licznych naukach przedstawicieli kościoła katolickiego, połączony z ogólnymi regułami czystości przede wszystkim własnego sumienia dopuszcza złamanie postanowień ścisłego postu.
Jeżeli ktoś więc z jakiegoś ważnego powodu nie może zrezygnować z produktów mięsnych lub też musi spożywać więcej niż 3 posiłki dziennie, nie tylko nie wydaje się, żeby mógł spodziewać się wiecznego potępienia, ale wydaje się, że nie łamie też czwartego z przykazań kościelnych.
Zachowywać nakazane posty i wstrzemięźliwość od pokarmów mięsnych, a w czasie Wielkiego Postu powstrzymywać się od udziału w zabawach.