Kwota wolna od potrąceń jest mechanizmem, który chroni pracowników przed dokonywaniem zbyt wysokich potrąceń z ich wynagrodzeń. Dzięki temu, pomimo zadłużenia i odprowadzania pewnych kwot wprost z wypłaty, pracownik nie pozostaje bez środków do życia. Jakie są kwoty wolne od potrąceń 2019?
Zdecydowana większość ludzi utrzymuje się z otrzymywanego regularnie wynagrodzenia za pracę. Siłą rzeczy to właśnie z pensji pochodzą środki, które przeznaczamy na spłatę swoich zobowiązań. Aby skrócić ścieżkę przekazywania pieniędzy, ustawodawca wprowadził możliwość dokonywania potrąceń z wynagrodzenia. W ten sposób część wynagrodzenia jest przekazywana bezpośrednio komornikowi lub innemu podmiotowi. Zajęcie wynagrodzenia to nie jedyna przyczyna potrąceń z wynagrodzenia. Jakie są kwoty wolne od potrąceń 2019?
Kwoty wolne od potrąceń 2019 – wynagrodzenie za pracę
Kwoty wolne od potrąceń są określone w artykule 87 1 kodeksu pracy.
Art. 87 1. § 1. Wolna od potrąceń jest kwota wynagrodzenia za pracę w wysokości:
1) minimalnego wynagrodzenia za pracę, ustalanego na podstawie odrębnych przepisów, przysługującego pracownikom zatrudnionym w pełnym wymiarze czasu pracy, po odliczeniu składek na ubezpieczenia społeczne oraz zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych – przy potrącaniu sum egzekwowanych na mocy tytułów wykonawczych na pokrycie należności innych niż świadczenia alimentacyjne;
2) 75% wynagrodzenia określonego w pkt 1 – przy potrącaniu zaliczek pieniężnych udzielonych pracownikowi;
3) 90% wynagrodzenia określonego w pkt 1 – przy potrącaniu kar pieniężnych przewidzianych w art. 108.
§ 2. Jeżeli pracownik jest zatrudniony w niepełnym wymiarze czasu pracy, kwoty określone w § 1 ulegają zmniejszeniu proporcjonalnie do wymiaru czasu pracy.
Wynagrodzenie minimalne 2019 wyniesie 2250 zł brutto. Wynika z tego, że minimalne wynagrodzenie netto przy zatrudnieniu na pełny etat wynosi około 1634 zł. Właśnie taką kwotę pracownik musi otrzymać każdego miesiąca, pomimo zajęcia wynagrodzenia przez komornika. Egzekucja z wynagrodzenia o pracę obejmuje 50% wynagrodzenia, lecz granicą jest właśnie wysokość minimalnego wynagrodzenia. Jeżeli zatem dłużnik zarabia miesięcznie 1700 zł netto, to zajęcie wynagrodzenia obejmuje kwotę około 66 złotych, ponieważ pozostała część zajętego wynagrodzenia zawiera się w minimalnym wynagrodzeniu. Z kolei dłużnik zarabiający 7000 zł netto musi liczyć się z tym, że zajęcie wynagrodzenia w jego przypadku obejmie 3500 zł, a więc dokładnie połowę pensji.
Kwoty wolne od potrąceń 2019 – egzekucja alimentów
Nieco inaczej wygląda potrącanie wynagrodzenia na rzecz egzekwowania świadczeń alimentacyjnych. W tym przypadku potrąceniu podlega 60% wynagrodzenia, a kwoty wolne od potrąceń nie obowiązują.
art. 87 § 3. Potrącenia mogą być dokonywane w następujących granicach:
1) w razie egzekucji świadczeń alimentacyjnych – do wysokości trzech piątych wynagrodzenia;
Kwoty wolne od potrąceń 2019 – inne przypadki potrąceń z wynagrodzenia
Powyższe przypadki dokonywania potrąceń dotyczą przypadków, kiedy pracownik jest do nich zobowiązany czynnikami zewnętrznymi. Istnieje jednak możliwość, aby pracodawca dokonywał potrąceń z wynagrodzenia pracownika na dowolnie wskazany przez niego cel. W tym wypadku jednak niezbędna jest pisemna zgoda pracownika. W takim przypadku kwota wolna od potrąceń wynosi 80% minimalnego wynagrodzenia.
Art. 91. § 1. Należności inne niż wymienione w art. 87 § 1 i 7 mogą być potrącane z wynagrodzenia pracownika tylko za jego zgodą wyrażoną na piśmie.
§ 2. W przypadkach określonych w § 1 wolna od potrąceń jest kwota wynagrodzenia za pracę w wysokości:
1) określonej w art. 871 § 1 pkt 1 – przy potrącaniu należności na rzecz pracodawcy;
2) 80% kwoty określonej w art. 87 1 § 1 pkt 1 – przy potrącaniu innych należności niż określone w pkt 1.
Kwoty wolne od potrąceń 2019 – kwota wolna od zajęcia na rachunku bankowym
Nowe zasady obliczania kwoty wolnej od zajęcia na rachunku bankowym obowiązują od września 2018 roku. Wtedy ustawodawca zdecydował się ucywilizować przestarzałe przepisy, które pozwalały na ochronę przed egzekucją kwoty trzykrotności przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia. Nie było żadnego uzasadnienia, aby dłużnicy zalegający z płatnościami, często niewielkich kwot, mogli na rachunku bankowym trzymać kwoty nawet ponad 10 tysięcy złotych. Wtedy stwierdzono, że kwota wolna na rachunku będzie wynosiła 75% minimalnego wynagrodzenia za pracę, odnawiana każdego miesiąca.
Art. 54. prawo bankowe
1. Środki pieniężne znajdujące się na rachunkach oszczędnościowych, rachunkach oszczędnościowo-rozliczeniowych oraz na rachunkach terminowych lokat oszczędnościowych jednej osoby, niezależnie od liczby zawartych umów, są wolne od zajęcia na podstawie sądowego lub administracyjnego tytułu wykonawczego, w każdym miesiącu kalendarzowym, w którym obowiązuje zajęcie, do wysokości 75% minimalnego wynagrodzenia za pracę, (…) przysługującego pracownikowi zatrudnionemu w pełnym miesięcznym wymiarze czasu pracy.
Warto jednak pamiętać, że wbrew powszechnej opinii często wyrażanej w komentarzach pod różnymi artykułami, to nie komornik realizuje zajęcie z rachunku bankowego, a bank. Komornik jedynie zawiadamia bank o wysokości zadłużenia i obowiązku przekazania zajętych środków na jego rachunek. Obowiązek obliczenia wysokości kwoty wolnej, a także wyodrębnienia innych środków, które zajęciu nie podlegają (jak np. świadczenie 500+), spoczywa na banku.
Kwoty wolne od zajęcia 2019 – umowy cywilnoprawne
Co do zasady umowy cywilnoprawne, a więc wierzytelności podlegają zajęciu w całości. Wina leży w niedoskonałości przepisów, które nie nadążają za zmianami na rynku pracy i zdają się nie zauważać, że zatrudnienie na umowę zlecenie to, niestety, normalna praktyka rynkowa. Nowa ustawa o komornikach sądowych wyraźnie stwierdza, że wynagrodzenie z tytułu umów cywilnoprawnych będzie podlegało takiej samej ochronie jak wynagrodzenie o pracę (w kwestii dokonywania potrąceń).
833 § 2 1. kodeks postępowania cywilnego Przepisy art. 87 i art. 871 Kodeksu pracy stosuje się odpowiednio do wszystkich świadczeń powtarzających się, których celem jest zapewnienie utrzymania albo stanowiących jedyne źródło dochodu dłużnika będącego osobą fizyczną.
Wydaje się, że obowiązek ustalenia tego, czy dana wierzytelność spełnia powyższe wymagania, będzie spoczywał na pracodawcy. Po ustaleniu, czy ta konkretna umowa zlecenie jest jedynym źródłem utrzymania dłużnika, pracodawca będzie mógł dokonać potrącenia z tego wynagrodzenia w takiej samej wysokości, jak w przypadku potrącenia z wynagrodzenia etatowego pracownika. Będzie to 50% wynagrodzenia w przypadku egzekucji tytułów wykonawczych, a 60% w przypadku egzekucji alimentów.
