Obowiązek podjęcia pracy a status bezrobotnego. Jak się okazuje, bezrobotny nie może unikać zatrudnienia. Czy to oznacza, że w dzisiejszej Polsce – jak w PRL-u – istnieje coś w rodzaju nakazu pracy, od którego nie da się uciec?
Obowiązek podjęcia pracy a status bezrobotnego
Przymus pracy w Polsce dzisiaj w sumie nie istnieje. Poza przypadkami, gdy wykonywana jest tytułem kary, czy też na podstawie przepisów szczególnych, związanych ze stanami nadzwyczajnymi. Okazuje się jednak, że osoba bezrobotna – czyli taka, której przysługuje konkretny status – musi podjąć zatrudnienie. Taki wniosek wypływa ze sprawy, którą opublikowano w postaci artykułu na Legalisie.
Stan faktyczny przedstawia się tak: Skarżący o inicjałach M.W. zarejestrował się w urzędzie pracy jako osoba bezrobotna, której nie przysługuje prawo do zasiłku. Zasiłek przysługuje osobie, która w okresie 1,5 roku poprzedzającego złożenie wniosku była zatrudniona co najmniej 365 dni, uzyskując wynagrodzenie, którego wysokość pozwalała na opłacanie odpowiednich składek. Skarżący tych warunków nie spełnił, ale nie jest to przedmiotem sporu.
Bezrobotny otrzymał dnia 24 czerwca 2021 roku skierowanie do pracy na stanowisku pracownika linii produkcyjnej. Tego samego dnia, w którym otrzymał skierowanie do pracy, mężczyzna złożył pismo, w którym wprost odmówił podjęcia pracy. Organ niejako w odpowiedzi wszczął postępowanie w kierunku pozbawienia M.W. statusu osoby bezrobotnej. Bezrobotny zareagował tak, że przedstawił wyjaśnienia. W ich treści wskazał, że odmowa związana jest z brakiem możliwości fizycznych do wykonywania pracy przy produkcji elementów betonowych.
Status bezrobotnego
Wojewoda (jako organ odwoławczy) utrzymał wydaną wcześniej decyzję po pozbawieniu statusu bezrobotnego. Dodał, że zaproponowana praca spełniła oba kryteria, tj.
- odpowiednia praca
- zgodna z uregulowaniami wynikającymi z ustawy o promocji zatrudnienia oraz Kodeksu pracy
Co więcej, skarżący otrzymał ofertę pracy z umową na okres próbny. W konsekwencji trzeba by go skierować na obowiązkowe badania lekarskie celem uznania, czy może on wykonywać konkretną pracę. W opisanej sytuacji bezrobotny jedynie w oparciu o subiektywne przekonania uznał, że nie nadaje się do wykonywania pracy. To jednak za mało.
Sprawa trafiła do sądu administracyjnego. Ten zwrócił uwagę na to, że jednym obowiązków bezrobotnego (i jednym z zobowiązań, które ten musi siłą rzeczy zadeklarować we wniosku) jest
gotowość do podjęcia zatrudnienia
Oznacza to, że bezrobotny wyraża zamiar, chęć oraz możliwość wykonywania pracy. Oznacza to, że możliwość odmowy podjęcia zatrudnienia powinna opierać się jedynie o wyjątkowe, uzasadnione okoliczności.
Ze statusem bezrobotnego wiąże się szereg benefitów. Chodzi m.in. o możliwość ubezpieczenia zdrowotnego ze środków publicznych.
Podsumowując, gotowość do podjęcia pracy jest jedną z najważniejszych cech, które musi przedstawiać bezrobotny. Odmowa podjęcia pracy bez uzasadnionej podstawy powinna prowadzić do utraty statusu, za którym idą pewne benefity.
