REKLAMA
  1. Home -
  2. Prawo -
  3. Władze jednej z gmin chciały, by mieszkańcy złożyli oświadczenie pod groźbą odpowiedzialności karnej. Chodziło o... śmieci
Władze jednej z gmin chciały, by mieszkańcy złożyli oświadczenie pod groźbą odpowiedzialności karnej. Chodziło o... śmieci

"Oświadczam, że dane podane w niniejszej deklaracji są prawdziwe oraz że są mi znane przepisy kodeksu karnego o odpowiedzialności za podanie danych niezgodnych z rzeczywistością" – tak brzmiało oświadczenie, które pewna gmina wysyłała do swoich mieszkańców wraz z deklaracją dotycząca… śmieci.

Jan Winiarski21.09.2020 10:13
Prawo

Trzeba przyznać, że to dość daleko idąca odpowiedzialność, jeżeli chodzi o wypełnianie oświadczeń dotyczących odpadów. Gminom zdarza się także zamieszczać takie zapisy przy okazji wzorów deklaracji i informacji podatkowych, czy przy okazji udzielania różnego rodzaju dotacji.

„Oświadczenie pod groźbą odpowiedzialności karnej” często pojawia się także w prywatnych umowach, formularzach i różnego rodzaju wnioskach. Zawarcie w dokumencie oświadczenia pod groźbą odpowiedzialności karnej ma sprawić, że cała deklaracja nabierze powagi. Niestety – tak to nie działa.

REKLAMA

Odpowiedzialność karna za oświadczenie musi zawsze wynikać z ustawy

O oświadczeniu pod groźbą odpowiedzialności karnej mówi art. 233 kodeksu karnego:

§ 1. Kto, składając zeznanie mające służyć za dowód w postępowaniu sądowym lub w innym postępowaniu prowadzonym na podstawie ustawy, zeznaje nieprawdę lub zataja prawdę, podlega karze pozbawienia wolności od 6 miesięcy do lat 8.
(…)
§ 2. Warunkiem odpowiedzialności jest, aby przyjmujący zeznanie, działając w zakresie swoich uprawnień, uprzedził zeznającego o odpowiedzialności karnej za fałszywe zeznanie lub odebrał od niego przyrzeczenie.
§ 6. Przepisy § 1-3 oraz 5 stosuje się odpowiednio do osoby, która składa fałszywe oświadczenie, jeżeli przepis ustawy przewiduje możliwość odebrania oświadczenia pod rygorem odpowiedzialności karnej.

W § 1 mamy więc do czynienia z typową sytuacją składania zeznań przed sądem. Ostatni § 6 mówi o tym, że przepisy o fałszywych zeznaniach stosuje się odpowiednio do oświadczeń, jeżeli jest przepis ustawy, które pozwala na odebranie takiego oświadczenia pod rygorem odpowiedzialności karnej.

REKLAMA

Przykładowo oświadczenie pod groźbą odpowiedzialności karnej składamy we wniosku o wydanie dowodu osobistego

Zgodnie z art. 28 pkt 12 ustawy o dowodach osobistych wniosek o wydanie dowodu zawiera także pouczenie o odpowiedzialności karnej za podanie nieprawdziwych danych lub zatajenie danych. Tym samym więc składając wniosek o dowód i podając tam stosowne dane, składamy oświadczenie pod rygorem odpowiedzialności karnej. Dodatkowym warunkiem jest też to, aby organ pouczył nas o skutkach fałszywego oświadczenia lub odebrał od nas stosowne przyrzeczenie.

Nie ma możliwości, żeby ktoś sam np. sporządzając umowę handlową, dodał do niej paragraf, zgodnie z który strona umowy oświadcza pod rygorem odpowiedzialności karnej, że podane przez nią dane są zgodne z rzeczywistością. Taki zapis nie powoduje naszej odpowiedzialności karnej za samo złożenia fałszywego oświadczenia i nie można się go bać.

REKLAMA

Niemniej jednak na pewno mówi nam coś o stronie wymagającej tego zapisu - że ktoś musiał skrzywdzić ją w przeszłości i że niekoniecznie skonsultowała się w tej sprawie z kompetentnym prawnikiem. W odniesieniu do oświadczeń odbieranych przez gminy - wszystkie uchwały gmin, które mimo braku ustawowej podstawy przewidują w deklaracjach i formularzach pouczenia o odpowiedzialności karnej, są uchylane przez sądy.

Na koniec warto oczywiście zaznaczyć, że powyższe nie oznacza, że możemy w takich deklaracjach bezkarnie kłamać. Prawidłowo odebrane oświadczenie warunkuje nasza odpowiedzialność za samo złożenie fałszywego oświadczenia. Niezależnie od powyższego, jeżeli wprowadzimy kogoś w błąd, to wciąż (w zależności od sytuacji) nasze zachowanie może wypełniać przesłanki przestępstwa np. oszustwa lub dotyczącego uszczuplenia należności podatkowej.

REKLAMA
Dołącz do dyskusji

zobacz więcej:

Najnowsze
Warte Uwagi