Płatności odroczone to forma finansowania zakupów online, która pozwala odroczyć płatność za zamówione towary lub usługi o 30 dni lub rozłożyć ją na raty. W branży finansowej usługę tę nazywa się BNPL, od angielskiego sformułowania „buy now, pay later”, co po polsku oznacza „kup teraz, zapłać później”.

Płatności BNPL w Polsce obsługiwane są przez niektóre banki (np. PKO BP), ale głównie usługę tę świadczą pozabankowe instytucje finansowe takie jak np. Klarna, Twisto, PayPo, czy Allegro Pay. Z danych BIK wynika, że do tej pory skorzystało z niej już 2,7 mln klientów w Polsce, a wartość transakcji BNPL dynamicznie rośnie. W całym 2024 roku wartość finansowania „Kup teraz, zapłać później” wyniosła bowiem 10,8 mld zł, natomiast w I kwartale 2025 roku 2,9 mld zł, co stanowiło wzrost o 24,5% w stosunku do analogicznego okresu w poprzednim roku.

Powyższe dane na temat płatności odroczonych BNPL Biuro Informacji Kredytowej opublikowało w swojej informacji prasowej w dniu 26 czerwca 2025 r. Dotyczy ona jednak głównie analizy usługi pod kątem jej wpływu na wiarygodność kredytową.

Informacje o płatnościach odroczonych trafiają bowiem do BIK i to nie tylko z banków, ale też z instytucji pozabankowych. Te ostatnie mają obowiązek pełnego raportowania do BIK od maja 2023 r. Właśnie dzięki temu BIK ma dość dobry obraz rynku płatności odroczonych w Polsce, a także wiedzę na temat tego, jak w praktyce korzystają z nich polscy konsumenci.

Nie wszyscy zdają sobie z tego sprawę, że BIK co prawda gromadzi informacje na temat płatności odroczonych, jednak nie uwzględnia ich w scoringu, czyli ocenie punktowej wiarygodności kredytowej. W swojej informacji prasowej BIK wyjaśnił to „ostrożnościowym podejściem co do przyszłego uwzględnienia danych BNPL w modelach bankowych”:

Innymi słowy, jeśli korzystamy z płatności odroczonych, to mogą się one pojawić w raporcie BIK na nasz temat, jednak nie będą miały wpływu na ocenę punktową. Potwierdziłam to zresztą na infolinii BIK, gdzie konsultant jednoznacznie stwierdził, że płatności BNPL nie są uwzględniane w scoringu.

Oczywiście banki przy sprawdzaniu nas w BIK mogą zwrócić uwagę na płatności odroczone przy ocenie zdolności kredytowej. Jakieś opóźnienia w ich spłacie, a nawet zbyt duża liczba zapytań od firm oferujących BNPL mogą zatem negatywnie wpłynąć na decyzję o udzieleniu kredytu. Na sam scoring BIK jednak płatności odroczone nie mają żadnego wpływu.

W swojej informacji prasowej Biuro Informacji Kredytowej wykazało, że włączenie do historii kredytowej transakcji BNPL tak naprawdę wpłynęłoby pozytywnie na wiarygodność kredytową większości klientów BNPL.

Jak się bowiem okazuje, transakcje BNPL są w 74% spłacane terminowo w okresie bezodsetkowym, a tylko w 26% są rozkładane na raty. Co więcej, Polacy spłacają znacznie rzetelniej płatności odroczone niż inne rodzaje kredytów. Jak zatem oszacowali to eksperci BIK:

Jako przykład BIK podaje tutaj osoby ubiegające się o kredyt gotówkowy w banku, które ze względu na obecnie podwyższony poziom ryzyka udzielenia finansowania są na granicy akceptacji i odrzucenia wniosku kredytowego. Okazuje się, że dzięki uwzględnieniu w ich historii kredytowej płatności odroczonych BNPL, aż 40% z nich może mieć lepszą wiarygodność kredytową i tym samym większe szanse na uzyskanie dostępu do finansowania w banku.

Warto dodać, że BIK dostrzega także ryzyko związane z płatnościami odroczonymi, które mogą powodować nadmierne zadłużenie. Pod tym kątem w ocenie BIK również korzystne byłoby uwzględnienie danych BNLP w ocenie wiarygodności kredytowej. Pozwoliłoby bowiem „ostrzec i powstrzymać przed ryzykiem przekredytowania” około 1% osób korzystających z płatności odroczonych.