Temperatura za oknem powoli przypomina nam, że kalendarzowa zima nadchodzi. Z tej okazji warto przypomnieć jakie obowiązki na pracodawcę nakładają przepisy. Praca w okresie zimowym to nie tylko konieczność utrzymywania odpowiedniej temperatury w pomieszczeniach, ale niekiedy także zapewnienie ciepłego posiłku, czy odpowiedniej odzieży. Kilka cennych wskazówek w ostatnich dniach opublikowała też Państwowa Inspekcja Pracy.
Praca w okresie zimowym – jaka powinna być temperatura w pomieszczeniach?
Kalendarzowa zima już za progiem. Chłodniejsze dni zdarzają się jednak od kilku tygodni. To sprawia, że temperatura spada nie tylko na zewnątrz, ale i w budynkach, co może wpływać na komfort pracy pracowników. Warto przy tym pamiętać jakie obowiązki w okresie zimowym spoczywają na barkach pracodawców.
Podstawowym jest oczywiście utrzymywanie odpowiedniej temperatury w pomieszczeniach, gdzie przebywają pracownicy. Zgodnie z przepisami w przypadku tych, gdzie wykonywana jest praca fizyczna termometry nie mogą pokazywać mniej niż 14 stopni Celsjusza. Z kolei w pomieszczeniach przeznaczonych do lekkich prac fizycznych oraz pracy biurowej pracodawca musi utrzymywać temperaturę na poziomie co najmniej 18 stopni Celsjusza.
Co więcej, pomieszczenia i stanowiska pracy powinny być zabezpieczone przed niekontrolowaną emisją ciepła w drodze promieniowania, przewodzenia i konwekcji oraz przed napływem chłodnego powietrza z zewnątrz.
Odzież robocza i ciepłe posiłki to kolejne obowiązki pracodawcy w przypadku pracy w niskich temperaturach
Niskie temperatury zwykle nie oznaczają zmniejszenia zakresu obowiązków dla pracowników fizycznych. Uzgodnione w kontraktach terminy gonią i o jakichkolwiek przesunięciach zwykle nie może być mowy. W przypadku pracy na zewnątrz w niskiej temperaturze pracodawca powinien pamiętać o zapewnieniu swoim pracownikom stosownej odzieży ochronnej. Zgodnie z rozporządzeniem Ministra Pracy i Polityki Socjalnej dostarczony przez pracodawcę ubiór powinien zabezpieczać przed zimnem głowę, stopy i ręce. Dopuszczenie pracownika do pracy bez wskazanych środków ochrony stanowi naruszenie przepisów bhp.
Kodeks pracy stanowi z kolei, że pracodawca jest obowiązany zapewnić pracownikom zatrudnionym w warunkach szczególnie uciążliwych, nieodpłatnie, odpowiednie posiłki i napoje, jeżeli jest to niezbędne ze względów profilaktycznych. Przepisy wykonawcze precyzują, że w sezonie zimowym, a więc od 1 listopada do 31 marca pracownicy powinni otrzymywać posiłki regeneracyjne. Chodzi jednak wyłącznie o sytuacje, gdy w ciągu danej zmiany efektywny wydatek energetyczny organizmu przekracza 1500 kcal u mężczyzn i 1000 kcal u kobiet.
Z kolei napoje przysługują pracownikom, gdy przy pracach na otwartej przestrzeni temperatura spada poniżej 10 stopni Celsjusza.
PIP podpowiada na co jeszcze zwrócić uwagę przy pracy w okresie zimowym
W związku z malejącymi temperaturami za oknem kilka wskazówek dotyczących ochrony pracowników opublikowała Państwowa Inspekcja Pracy. Większość z nich opisałem już w poprzednich akapitach, ale PIP zwraca uwagę na dodatkowe aspekty.
Jednym z nich jest obowiązek odpowiedniej wentylacji pomieszczeń, w których przebywają pracownicy. W pomieszczeniach pracy powinna być zapewniona właściwa wymiana powietrza wynikająca z potrzeb użytkowych i funkcji tych pomieszczeń, bilansu ciepła i wilgotności oraz zanieczyszczeń stałych i gazowych. Powietrze doprowadzane do pomieszczeń pracy z zewnątrz przy zastosowaniu klimatyzacji lub wentylacji mechanicznej nie może powodować przeciągów, wyziębienia lub przegrzewania pomieszczeń pracy. Z kolei strumień powietrza pochodzący z urządzeń wentylacji nawiewnej nie powinien być skierowany bezpośrednio na stanowisko pracy.
PIP zwraca też uwagę na to, że przy pracach wykonywanych na otwartej przestrzeni lub w nieogrzewanych pomieszczeniach pracodawca musi zapewnić pracownikom w pobliżu miejsc pracy pomieszczenia umożliwiające im schronienie się przed opadami atmosferycznymi, ogrzanie się oraz zmianę odzieży. Co więcej, pomieszczenia te powinny być zaopatrzone w urządzenia do podgrzewania posiłków.
Jeżeli jednak ze względu na rodzaje prac wykonywanych na otwartej przestrzeni w okresie zimowym nie jest możliwe zapewnienie pomieszczeń do ogrzewania się pracowników, pracodawca powinien zapewnić pracownikom w pobliżu miejsca ich pracy odpowiednio urządzone źródła ciepła, przy zachowaniu wymagań ochrony przeciwpożarowej. W praktyce najczęściej spotykane chociażby na budowach są tzw. koksowniki.
Praca w okresie zimowym wymusza więc na pracodawcach zadbanie o dodatkową ochronę pracowników, zwłaszcza tych wykonujący obowiązki na zewnątrz. Przepisy w tym względzie nie zmieniają się jednak od lat i większość przedsiębiorców jest przygotowana na chłodniejsze miesiące roku. Gdyby jednak dochodziło do nadużyć w tym zakresie to pracownicy powinni reagować, wszak ochrona w okresie zimowym leży w ich jak najlepszym interesie.
