Pracownik – co do zasady – jest zobowiązywany do wykonywania takich zadań, jakie określono w umowie między stronami. Jednak w niektórych sytuacjach pracodawca może nakazać wykonywanie innej pracy niż ta, która należą do pracownika na co dzień.
Czy pracodawca może nakazać wykonywanie innej pracy? Tak, ale w wyjątkowych sytuacjach
Każda umowa o pracę powinna zawierać zakres obowiązków pracownika. Tym samym, co do zasady, pracodawca nie ma np. prawa wymagać od pracownika parzenia kawy dla siebie czy członków zarządu. Oczywiście – o ile pracownik nie ma tego wpisanego w obowiązki.
Zdarza się jednak również, że pracodawca nagminnie wymaga od pracownika wykonywania zadań, których umowa w ogóle nie przewiduje, a które należą do obowiązków innych pracowników. Czy pracodawca może nakazać wykonywanie innej pracy niż ta, którą przewidziano w umowie? Okazuje się że tak – chociaż pod pewnymi warunkami. I niekoniecznie chodzi o wypowiedzenie zmieniające (w którym pracodawca proponuje nowe warunki pracy) – zwłaszcza, że pracownik może nie przyjąć nowych warunków, co poskutkuje rozwiązaniem umowy o pracę wraz z upływem okresu dokonanego wypowiedzenia.
Zgodnie z art. 42 par. 4 Kodeksu pracy,
Wypowiedzenie dotychczasowych warunków pracy lub płacy nie jest wymagane w razie powierzenia pracownikowi, w przypadkach uzasadnionych potrzebami pracodawcy, innej pracy niż określona w umowie o pracę na okres nieprzekraczający 3 miesięcy w roku kalendarzowym, jeżeli nie powoduje to obniżenia wynagrodzenia i odpowiada kwalifikacjom pracownika.
Oznacza to, że pracodawca faktycznie może nakazać wykonywanie innej pracy. Warto jednak podkreślić, że musi to być ograniczone czasowo – jedynie do 3 miesięcy w roku kalendarzowym. Co istotne, może też to nastąpić dopiero w przypadkach uzasadnionych potrzebami pracodawcy. Zgodnie z orzeczeniem Sądu Najwyższego potrzeby pracodawcy powinny w takim przypadku dotyczyć jednak całego przedsiębiorstwa – a nie tylko danej jednostki organizacyjnej. Najczęściej chodzi o sytuacje, gdy np. w zakładzie pracy następuje reorganizacja lub konieczne jest krótkie zastąpienie innego pracownika.
Praca tylko zgodna z kwalifikacjami pracownika
Warto przy okazji podkreślić, że nowe obowiązki muszą być również zgodne z kwalifikacjami pracownika. Z jednej strony – pracodawca nie może powierzyć pracownikowi obowiązków, którym nie sprosta, np. ze względu na brak doświadczenia. Z drugiej strony, co istotne – nowe obowiązki nie mogą być też uwłaczające lub nieodpowiadające stażowi pracy. Tym samym np. specjalista wysokiego szczebla nie powinien być kierowany do pracy, którą na co dzień wykonują osoby bez doświadczenia zawodowego i początkujące w branży.
