- Home -
- Państwo -
- Warto rozróżniać - świętujemy sto lat odzyskania niepodległości, a nie sto lat niepodległości
W paru miejscach zdarzyło mi się natrafić, że w 2018 roku świętujemy sto lat niepodległości. Zastanawiam się na ile jest to skrót myślowy, a na ile błędna perspektywa.

Mam spore problemy z nauką historii w polskich szkołach. W mojej ocenie zdecydowanie za mało skupia się ona na wyciąganiu wniosków. W tym przedmiocie naprawdę nie chodzi o to, by uczyć się tych wszystkich dat na pamięć. Dobrze jest jednak rozumieć czym różni się flota od piechoty i jakie generuje możliwości, dlaczego na terytorium Polski wiecznie toczyły się jakieś wojny, jakie były główne skutki odkryć geograficznych i rozpadu imperium, jakim była kiedyś Rzeczpospolita. Tak jest, nasz kraj był kiedyś postrzegany przez pryzmat imperium.
Również XX-wieczna historia Polski wykładana jest w niebywale subiektywny sposób. Mnie w szkole uczono na przykład, że Polska wygrała II Wojną Światową. Nieprawdopodobny wręcz eufemizm słowa "pół wieku sowieckiej okupacji".
Czy odzyskanie niepodległości to gwarancja niepodległości?
Jest prawdą, że w 1918 roku polska odzyskała niepodległość po latach niebytu na scenie politycznej. To w sumie całkiem duża rzecz, gdyż mogłoby się wydawać, że po 123 latach zaborów dokonanych przez europejskie imperia, naród raczej nie ma prawa się odrodzić. Tak jednak się stało i stulecie tych okoliczności będziemy właśnie świętować w tym roku.
Nie jest natomiast prawdą, że Polska od stu lat jest niepodległa. To podobne kłamstwo, jak w przypadku tego zwycięstwa w II Wojnie Światowej. Prawica z sentymentem lubi dziś wzdychać do okresu II Rzeczpospolitej, ale to chyba typowe konserwatywne naleciałości do wzdychania za tym, co było, ponieważ było to państwo wiecznie pogrążone w politycznym chaosie, z zamachami na polityków i kilkoma zamachami stanu. Niewątpliwie jednak było to państwo niepodległe, zaś ewentualną niedoskonałość, biorąc pod uwagę okoliczności, można mu wybaczyć.
Po 21 latach, w 1939 roku, Polska ponownie traci swoją niepodległość. Przez 6 lat wojny de facto nie panuje nad swoim terytorium, ograniczając się do działań partyzanckich. Następnie w Polsce zostaje ustanowiony marionetkowy rząd sowietów, którzy przez 44 kolejne lata sprawują stopniowo słabnącą kontrolę nad Polską.
W obliczu słabnącej potęgi Związku Radzieckiego, w Polsce na sile zyskuje Solidarność, co prowadzi do okoliczności sprzyjających do powstania obrad Okrągłego Stołu. Jest to model bezkrwawy i kompromisowy, w którym komuniści decydują się na oddanie przynajmniej części władzy, w zamian za gwarancje nietykalności w przyszłości. Z czasem model ten będzie kwestionowany poprzez tych działaczy Solidarności, którym nie udało się początkowo zrobić kariery w demokracji.
Sto lat odzyskania niepodległości
W 1989 odbywają się pierwsze "częściowo wolne" wybory do Parlamentu i ta data uznawana jest powszechnie za odzyskanie przez Polskę niepodległości. Choć bardziej właściwa wydaje się chyba jednak 1991, kiedy to odbyły się pierwsze w całości wolne wybory do Parlamentu, zaś prezydentem był wybrany przez naród Lech Wałęsa, a nie efekt bezkrwawego kompromisu z komunistami.
Od 29 do 27 lat trwa więc niepodległość kraju, w którym żyjemy. To już trochę więcej od II Rzeczpospolitej, ale przy okazji świętowania stulecia odzyskania niepodległości w 2018 roku warto pamiętać, że niepodległość nie jest nam dana raz na zawsze. Jeśli pan Tusk i pan Kaczyński wraz ze swoimi minionkami nadal będą tak bardzo skupieni na wzajemnym podkładaniu sobie świń, ten stan rzeczy może potrwać znacznie krócej, niż myślimy.
zobacz więcej:
02.07.2025 11:59, Mariusz Lewandowski
02.07.2025 11:23, Katarzyna Zuba
02.07.2025 10:16, Edyta Wara-Wąsowska
02.07.2025 9:57, Mateusz Krakowski
02.07.2025 8:49, Aleksandra Smusz
02.07.2025 7:58, Edyta Wara-Wąsowska
02.07.2025 7:08, Rafał Chabasiński
02.07.2025 6:05, Justyna Bieniek
02.07.2025 4:30, Mariusz Lewandowski
01.07.2025 21:10, Mariusz Lewandowski
01.07.2025 15:55, Justyna Bieniek
01.07.2025 15:13, Rafał Chabasiński
01.07.2025 12:47, Rafał Chabasiński
01.07.2025 12:00, Edyta Wara-Wąsowska
01.07.2025 11:38, Mateusz Krakowski
01.07.2025 10:47, Edyta Wara-Wąsowska
01.07.2025 9:58, Edyta Wara-Wąsowska
01.07.2025 9:39, Mateusz Krakowski
01.07.2025 8:37, Rafał Chabasiński
01.07.2025 7:52, Aleksandra Smusz
01.07.2025 6:56, Rafał Chabasiński
30.06.2025 20:19, Rafał Chabasiński
30.06.2025 16:17, Rafał Chabasiński
30.06.2025 15:12, Katarzyna Zuba