Trzynasta emerytura to dodatkowe roczne świadczenie pieniężne, które – zgodnie z ustawą z 9 stycznia 2020 roku – przysługuje osobom pobierającym emeryturę lub rentę. ZUS rozpoczął wypłatę trzynastek na początku kwietnia.
Podstawowy warunek, jaki trzeba spełnić, aby zachować prawo do tego świadczenia, to posiadanie statusu osoby uprawnionej do emerytury lub renty na 31 marca 2025 roku.
Kto ma prawo do trzynastej emerytury? Takich osób jest całkiem sporo
Prawo do trzynastki mają m.in. osoby pobierające:
- emerytury (w tym częściowe i pomostowe),
- renty (socjalne, rodzinne, z tytułu niezdolności do pracy, szkoleniowe),
- świadczenia i zasiłki przedemerytalne,
- nauczycielskie świadczenia kompensacyjne,
- świadczenie pieniężne dla cywilnych niewidomych ofiar działań wojennych,
- rodzicielskie świadczenie uzupełniające (tzw. Mama 4+).
Wypłata trzynastki odbywa się automatycznie. Niestety, nie wszyscy, którzy otrzymali pieniądze, mogą je zatrzymać.
Od reguły bywają wyjątki. Kiedy trzeba oddać trzynastą emeryturę?
Kiedy ktoś stanie przed koniecznością zwrotu nienależnie pobranych trzynastek? Takie sytuacje dotyczą przede wszystkim osób, które utraciły prawo do któregokolwiek wymienionego wyżej świadczenia przed 31 marca i którym omyłkowo przelano pieniądze.
Z wypłaty wykluczeni są również sędziowie i prokuratorzy w stanie spoczynku oraz sportowcy otrzymujący emerytury olimpijskie.
Do renty rodzinnej, do której uprawniona jest więcej niż jedna osoba, przysługuje jedna trzynasta emerytura. Liczba osób uprawnionych do tej renty nie ma w tym przypadku znaczenia. Trzynastkę dzieli się pomiędzy wszystkie osoby uprawnione do renty.
Niektórym Polakom na emeryturze wcale nie jest aż tak źle, jak mogłoby się wydawać na pierwszy rzut oka
Dla zdecydowanej większości seniorów trzynasta emerytura to istotne wsparcie finansowe. Wydatki na leki, rachunki czy jedzenie rosną z roku na rok. Dodatkowy przelew może więc nieco poprawić trudną sytuację domowego budżetu. Niestety, część emerytów nie zdaje sobie sprawy z przepisów regulujących prawo do tego świadczenia – stąd przypadki, w których organ zażąda zwrotu wypłaconych już pieniędzy.
Chociaż wielu emerytów w Polsce otrzymuje świadczenia w granicach średnich wartości, istnieje coraz większa grupa seniorów, których emerytury przekraczają nawet 7 tys. zł brutto miesięcznie. Z danych ZUS-u wynika, że w marcu 2023 roku takich osób było 258,8 tys., natomiast już rok później ta liczba wzrosła do 473 tys.
Odbiciem całkiem nieźle radzących sobie emerytów są tzw. emerytury groszowe. W skrajnych przypadkach emeryci otrzymują zaledwie 2 grosze miesięcznie. Liczba emerytur groszowych wzrosła od 2011 roku z 23,9 tys. do 433,1 tys. w 2024.
