Często spotyka się osoby noszące w portfelu tzw. oświadczenia woli. W świadomości wielu ludzi, tylko jego posiadanie pozwala na to by lekarze po naszej śmierci wykorzystali zdrowe organy. Jednak według prawa mogą je przeszczepić także bez wyraźnej zgody.
W przepisach istnieje tak zwana ustawa transplantacyjna, której art. 4 i 5 mówią że „komórki, tkanki i narządy mogą być pobierane ze zwłok ludzkich w celach diagnostycznych, leczniczych, naukowych i dydaktycznych”. Oznacza to, że w przypadku naszej śmierci, nasze organy mogą być pobrane także do transplantacji. Dlaczego więc stosuje się tak zwane oświadczenia woli?
Według obowiązujących przepisów, dla lekarzy wiążąca nie jest np. decyzja rodziny zmarłego. Przyjęło się pytać najbliższych o zgodę na wykonanie tego typu operacji. Chociaż w przypadku odmowy chirurdzy zazwyczaj nie naciskają i zaniechują transplantacji, opinia krewnych nie jest dla nich wiążąca. Jednak w jej podjęciu na korzyść biorcy przeszczepu może przemawiać właśnie podpisane oświadczenie woli. Świadomość, że potencjalny dawca przed śmiercią wyraził chęć przekazania swoich organów, może być kluczowa dla świadomości rodziny i sprawić, że zgodzą się na początkowo niechętnie przyjmowaną propozycję.
Nie należy przyjmować argumentów, jakoby oświadczenie woli zmniejszało szansę na uratowanie po wypadku. Istnieje opinia, że chirurdzy widzący podpisany dokument o tym, że pacjent godzi się być dawcą organów, „odpuszczają” jego leczenie i pozwalają mu umrzeć, aby uratować oczekujących na przeszczep. To jednak tylko miejska legenda, każdy wykonujący zawód lekarza jest zobowiązany przysięgą Hipokratesa do ratowania życia ludzkiego. Jeśli natomiast znalazłby się ktoś, kto ją łamie, opisywane wydarzenie to i tak jeden z mniej prawdopodobnych negatywnych scenariuszy, które mogłyby się za sprawą nieuczciwego medyka wydarzyć.
Co jednak należy zrobić jeśli z jakichkolwiek powodów chcemy mieć pewność, że nasze serce czy nerki nie zostaną przekazane dalej? Możemy wyrazić odpowiedni prawny sprzeciw. Dokonamy tego poprzez pisemne oświadczenie w centralnym rejestrze sprzeciwów na pobranie komórek, tkanek i narządów ze zwłok ludzkich. Wolę taką można w dowolnym momencie cofnąć – także poprzez odpowiedni wniosek tak, aby jednak ogłosić zgodę na udział w transplantacji. Lekarze przed pobraniem materiału do przeszczepów mają obowiązek sprawdzić, czy potencjalny pacjent nie znajduje się w omawianym rejestrze. Tylko w takim wypadku jest prawnie zobowiązany do nie wykorzystywania jego organów do leczenia innych chorych.
Więcej pytań z zakresu prawa medycznego? kontakt@bezprawnik.pl
Zdjęcia pochodzą z freeimages.com
