Zdecydowana większość z nas wolałaby ograniczyć wysokość swoich zobowiązań podatkowych do absolutnego minimum. Dlatego chętnie korzystamy ze wszelkich możliwości, które otwierają przed nami przepisy. Trzeba przy tym przyznać, że niektóre z nich są dość osobliwe. Dobrym przykładem są tutaj niektóre ulgi podatkowe. Możemy na przykład odliczyć od podatku zryczałtowaną stawkę przypadającą na każdy litr oddanej krwi albo osocza. W grę wchodzą także darowizny na odbudowę Pałacu Saskiego. Ulga na cele kultu religijnego może budzić kontrowersje, ale samo jej istnienie nikogo nie powinno dziwić. Przy okazji jest też całkiem opłacalna.

Z punktu widzenia przedsiębiorcy mamy do czynienia z możliwością odliczenia nawet 6 proc. naszego dochodu albo przychodu od podatku dochodowego. Zgadza się: w grę wchodzi także przychód. Ulga na cele kultu religijnego jest dostępna nie tylko dla rozliczających dochody z działalności gospodarczej na zasadach ogólnych, ale także tym, którzy wybrali ryczałt od przychodów ewidencjonowanych. Smakiem obejdą się za to liniowcy.

Czym właściwie są "cele kultu religijnego"? Mamy do czynienia z bardzo pojemnym terminem. Ministerstwo Finansów wskazuje na darowizny przekazywane kościołom, związkom religijnym i kościelnym osobom prawnym. W grę wchodzą więc zakony oraz parafie. Nasze pieniądze mogą posłużyć chociażby sfinansowaniu remontu albo wyposażenia świątyni, albo zakupowi przedmiotów liturgicznych. Zamiast pieniędzy możemy też przekazać wybranemu kościołowi zakupione przez nas rzeczy. Warto jednak zauważyć, że są to jedynie przykłady. Tak naprawdę każdy cel mniej-więcej związany z kultem religijnym wydaje się uprawniony.

Samo Ministerstwo Finansów na swojej stronie internetowej podaje ciekawy przykład, który z pewnością wielu z nas od razu przychodzi do głowy, gdy usłyszymy hasło "ulga na cele religijne".

Okazuje się więc, że jak najbardziej możemy odliczyć od podatku pieniądze przekazane na kościelne radio i telewizję. Nie ma znaczenia, czy chodzi o Radio Maryja, czy o Katolicką Agencję Informacyjną. Obdarowany nie musi być zresztą związany z kościołem katolickim. Nic nie stoi na przeszkodzie, by skorzystać z ulgi poprzez darowiznę na cerkiew albo meczet.

Załóżmy, że rzeczywiście chcemy obniżyć nasze zobowiązanie podatkowe za pomocą ulgi na cele kultu religijnego. Czy są jakieś niuanse, na które powinniśmy zwrócić uwagę? Jak najbardziej. Podany wyżej przykład podpowiada, że limit odliczenia jest wspólny dla kilku różnych ulg. Możemy odliczyć od podatku łącznie 6 proc. wydatki na cele:

Co do zasady odliczamy całość przekazanej przez nas darowizny, o ile mieścimy się we wspomnianym limicie. Przy czym nie możemy uwzględnić w ten sposób środków, które już sobie odliczyliśmy od podatku. Oznacza to tyle, że ulga na cele kultu religijnego nie obejmie wydatków, które wrzuciliśmy w koszty uzyskania przychodu. Identyczne ograniczenie obejmuje darowizny odliczone na podstawie ustawy o ryczałcie lub odliczyłeś od dochodu na podstawie ustawy PIT. Siłą rzeczy nie możemy też odliczyć od podatku kwot, które do nas wróciły – na przykład zostały nam zwrócone przez darczyńcę.

Jak już wspomniałem, ulga obejmuje także darowizny w naturze. W takiej sytuacji odliczamy wartość przekazanych towarów wraz z podatkiem VAT. Jeżeli jesteśmy vatowcami, to powinniśmy pomniejszyć ich wartość brutto o tę część naliczonego podatku od towaru i usług, którą mamy prawo odliczyć na podstawie przepisów o VAT. Oczywiście darowizna nie może być warta więcej od wartości rynkowej przekazywanych przez nas towarów.

Darowiznę pieniężną dokumentujemy w najprostszy możliwy sposób: poprzez dowód wpłaty na rachunek płatniczy obdarowanego podmiotu. W przypadku darów w naturze powinniśmy uzyskać oświadczenie obdarowanego o przyjęciu darowizny wraz z naszymi danymi oraz wskazaniem wartości przekazywanych towarów.

Na koniec warto się zastanowić, czemu właściwie ulga na cele kultu religijnego służy. Nie da się ukryć, że wspólnoty religijne utrzymują się w dużej mierze z datków wiernych. Możliwość odliczenia od podatku darowizn na ich rzecz zachęca podatników, przede wszystkim przedsiębiorców, do aktywnego współfinansowania przedsięwzięć religijnych. Jeżeli więc chcemy wspomóc remont naszego kościoła parafialnego, to możemy to zrobić w sposób, który może się okazać całkowicie neutralny dla naszego portfela.