Ustalenie numerów PESEL spadkobierców to często nie lada wyzwanie dla tych, w których interesie leży znalezienie następców prawnych. Pomocą w takim wypadku powinny służyć organy samorządowe. To ważna wskazówka dla wielu wierzycieli.
Ustalenie numerów PESEL spadkobierców wcale nie jest takie proste
Przed takim zadaniem stanął w ubiegłym roku jeden z wierzycieli. Szukając kogoś kto spłaci długi po zmarłym, spółka wszczęła postępowanie o nabycie spadku. W odpowiedzi sąd zobowiązał ją do wskazania danych potencjalnych spadkobierców. Tu pojawia się problem, gdyż jeśli zazwyczaj znamy te osoby z imienia i nazwiska, to jednak często nie mamy pojęcia jak ustalić ich numery PESEL.
Potrzebnymi nam danymi dysponują urzędy, a konkretnie prezydenci, burmistrzowie, czy też wójtowie. Dlatego to właśnie tam należy zawrócić się o udostępnienie informacji z bazy PESEL. Niezbędne do rozpatrzenia wniosku jest posiadanie interesu prawnego, co dla wspomnianej spółki stało się przyczyną sporu, który rozstrzygał ostatecznie sąd administracyjny.
Miasto musi udostępnić niezbędne dane
Sąd stanął po stronie wierzyciela i zobowiązał prezydenta miasta do udostępnienia danych z powszechnego systemu ewidencji. Jednocześnie zaznaczył, że nie można wnioskować o więcej danych niż faktycznie potrzebujemy. Do wniosku o stwierdzenie nabycia spadku niezbędne jest właściwie tylko posiadanie adresu zamieszkania potencjalnych spadkobierców i ich numery PESEL.
Co więcej, kluczowe jest też poprawne oznaczenie osób, których zapytanie dotyczy. Nie mamy bowiem prawa żądać informacji o spadkobiercach z wszystkich ustawowych kręgów spadkowych. Do ustalenia najbardziej prawdopodobnych następców prawnych zazwyczaj nie potrzebujemy numeru PESEL dalekiego krewnego, którego dziedziczenie jest prawie niemożliwe.
Najpierw sąd, potem urząd
Niezwykle istotne w tym przypadku jest także zachowanie odpowiedniej kolejności postępowania. Zawsze musimy bowiem pamiętać o konieczności wykazania interesu prawnego we wniosku do właściwego urzędu. Sama chęć wystąpienia o stwierdzenie nabycia spadku to za mało.
Zamiar zainicjowania i przyspieszenia postępowania o stwierdzenie nabycie spadku, w związku z istnieniem wierzytelności, które mogą zostać zaspokojone na skutek ustalenia kręgu spadkobierców dłużnika nie wypełnia podstawowych wartości na jakich oparty jest interes prawny
Wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 26 lipca 2016 r., sygn. II OSK 286/16
Nie wystarczy zatem, że planujemy zacząć postępowanie w sądzie. Interes prawny zaistnieje dopiero, gdy będziemy mogli legitymować się jako jego uczestnik. Najlepiej zatem do składanego wniosku dołączyć dostarczone nam przez sąd zobowiązanie do wskazania danych potencjalnych spadkobierców.
Ustalenie numerów PESEL spadkobierców to nie jedyny problem
Choć orzecznictwo sądów pozwala nieco bardziej przychylnym okiem spojrzeć na kwestię poszukiwania spadkobierców, to jednak wciąż w tym temacie jest wiele do zrobienia. Prowadzone w sądach postępowania często są niezwykle długie oraz nieefektywne. Wymiarowi sprawiedliwości brakuje bowiem właściwych narzędzi do poszukiwania osób z kolejnych kręgów spadkowych.
Szkoda, że przy zapowiadanej nowelizacji prawa spadkowego ustawodawca nie pomyślał też, by nieco usprawnić samą procedurę. Instytucja taka jak na przykład poszukiwanie spadkobierców przez ogłoszenie „w piśmie poczytnym na całym obszarze Państwa”, powinna być już dawno porzucona. W dzisiejszej dobie powszechnej informatyzacji potrzebne są bardziej nowoczesne metody ustalania osób, którym przypada dziedziczenie.
