Jeżeli jakimś cudem jesteś posiadaczem licencji WinRAR - bardzo przepraszam Cię za moje słowa. Są one jednak adresowane do całej reszty czytelników, którzy prawdopodobnie nawet nie zdają sobie sprawy, że program obecny w ich komputerze od lat jest programem odpłatnym... WinRAR wprawdzie informuje o tym podczas każdego uruchomienia, ale okienko z tym ostrzeżeniem użytkownicy zamykają wręcz instynktownie. Pozwolę sobie zatem poczynić pewne założenie. Polacy nie tylko korzystają z WinRAR-a z naruszeniem jego licencji, ale nawet nie mają świadomości bezprawności swojego działania.
WinRAR - legalność, licencja shareware a prawo
Co więcej, takie okoliczności uwzględniają nawet polskie sądy! Kuba Kralka pisał swego czasu o przypadku, w którym polski sąd nie zdecydował się ukarać posiadacza takiej bezprawnej kopii programu. Nie należy jednak takiej historii traktować w charakterze reguły, choć być może jako inspiracji w przypadku ewentualnego konfliktu z prawem... już tak.
Istnieje bowiem cała masa użytkowników, szczególnie przedsiębiorców, którzy podczas rozmaitych kontroli legalności przeprowadzanych przez policję lub współpracujące z nimi instytucje... zaliczają wpadki. I to czasem pomimo tysięcy złotych wydanych na oryginalnego Windowsa i Office'a, nagle okazuje się, że mają na dysku zainstalowane nielegalne WinRAR-y.
Sprawdź polecane oferty
RRSO 21,36%
Z WinRAR-em problem jest generalnie taki, że program nie trafia na nasz dysk twardy od samego początku stając w konflikcie z prawem. Licencja shareware umożliwia zapoznanie się z jego możliwościami przez 40 dni. Dopiero po tym okresie należy dokonać zakupu pełnej wersji programu, która kosztuje od 170 do około 250 złotych w zależności od wybranych opcji. Oczywiście mało kto tego dokonuje, jednak program pozostaje na dysku twardym komputera.
Kodeks karny w związku z art. 115 ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych przewiduje odpowiedzialność karną za nieuprawnione uzyskanie programu komputerowego.
Art. 278. [Kradzież]
§ 1. Kto zabiera w celu przywłaszczenia cudzą rzecz ruchomą, podlega karze pozbawienia wolności od 3 miesięcy do lat 5.
§ 2. Tej samej karze podlega, kto bez zgody osoby uprawnionej uzyskuje cudzy program komputerowy w celu osiągnięcia korzyści majątkowej. (...)
Stawianie tego typu zarzutów stanowi powszechną praktykę polskich organów ścigania, z którą czasami zgadzają się również sądy. Wiele osób spiera się jednak z angażowaniem wskazanego przepisu w sprawy programów shareware w związku z kontrowersjami wokół słowa "uzyskuje".
Przedsiębiorcy cały czas muszą się liczyć z możliwością kontroli legalności ich oprogramowania, ale i osoby prywatne coraz częściej są wystawione na to ryzyko, choćby ze względu na działalność trolli prawnoautorskich, takich jak firma Lex Superior, które metodą na chybił-trafił składają zawiadomienia na policji podając adresy IP zebrane sobie tylko znaną metodą.
Legalny WinRAR?
Istnieje szereg programów, które oferują podobne możliwości co WinRAR, a mimo to są zupełnie darmowe. Takim programem nie jest również dość rozpoznawalny WinZip. Ale już na przykład open source'owy 7-Zip jest zupełnie darmowy, cały czas aktualizowany i wydaje się najpopularniejszą alternatywą, która nas nie narazi na problemy z prawem.
Innym znanym, acz ostatnio już znacznie mniej popularnym rozwiązaniem, które może nas wpędzić w kłopoty jest Total Commander. Tak sobie myślę, choć to tylko teoria, że w Polsce producent WinRAR-a więcej zarobił na rozstrzygnięciach spraw sądowych i zawieranych ugodach pozasądowych, niż na sprzedaży samego programu. Oczywiście realizowanie swoich uprawnień nie jest jego winą, jednak na pewno warto głośno komunikować takie fakty i od czasu do czasu przypominać internautom na jakich zasadach działają programy tego shareware.
Między innymi w tym celu powstał Bezprawnik. Koniecznie dajcie znać swoim znajomym o tym, że być może trzymają na dysku WinRAR-a nielegalnie i w razie ewentualnej kontroli narażają się na ewentualną odpowiedzialność karną, a także finansową z tytułu naruszenia praw autorskich po wygaśnięciu 40-dniowej darmowej licencji.
