Wyniki badań często są bardzo ważne i wyczekiwane przez pacjentów, którzy obawiają się wystąpienia u nich problemów zdrowotnych. Niestety, placówki medyczne często odmawiają udostępnienia wyników badań, warunkując zapoznanie się z nimi od wizyty u lekarza. Takie działanie jest jednak łamaniem praw pacjenta.
Pacjent zawsze może poznać swoje wyniki badań
Lekarze (czy też może obsługa przychodni) często starają się wprowadzić pacjentów w błąd w zakresie odbioru wyników badań. Można bowiem spotkać się z twierdzeniem, że wyniki badań pacjent może poznać dopiero na wizycie lekarskiej (na którą często musi poczekać). Oczywiście mowa tutaj o badaniach nieco bardziej specjalistycznych, niż sama morfologia, która jest obecnie udostępniana on-line.
Oczywiście, wskazane jest przeanalizowanie wyników wraz z lekarzem. Jednak uzależnienie udostępnienia tych danych od wizyty w gabinecie specjalisty, jest łamaniem praw pacjenta. Jak bowiem podkreśla Rzecznik Praw Pacjenta:
Słuszne jest przeanalizowanie wyników badań przez lekarza w celu właściwej oceny i ustalenia dalszych działań diagnostyczno-leczniczych, niemniej pacjent ma prawo uzyskać dostęp do tych wyników niezależnie od wizyty lekarskiej. Oznacza to, że pacjent może otrzymać wyniki przed lub po wizycie u lekarza. Nieuzasadnione jest zatem uzależnianie dostępu do wyników badań od odbycia wizyty u lekarza, który skierował pacjenta na te badania.
Wyniki badań to dokumentacja medyczna
Oczywiście personel danej przychodni, czy gabinetu specjalistycznego nie ma obowiązku wydania pacjentowi oryginałów wyników badań. Pacjent jednak ma prawo się z nimi zapoznać w każdym momencie (nawet przed wizytą u lekarza, czy nawet w momencie, kiedy takiej wizyty nie planuje). Wyniki badań są bowiem dokumentacją medyczną, a ta musi być udostępniona na żądanie osoby, której dotyczy (ewentualnie jej opiekuna prawnego). Jak podkreśla Rzecznik Praw Pacjenta:
Pacjentowi przysługuje prawo do zapoznania się z wynikami swoich badań na każdym etapie leczenia, nie tylko podczas wizyty u lekarza, który zlecił te badania (…). Wyniki badań stanowią część dokumentacji medycznej pacjenta i podlegają ogólnym zasadom jej udostępniania. Zdjęcia rentgenowskie wykonane na kliszy są udostępniane za potwierdzeniem odbioru i z zastrzeżeniem zwrotu po wykorzystaniu.
Nawet jeżeli nie otrzymamy oryginałów naszych wyników badań (co może się zdarzyć i nie jest bezprawne) personel placówki medycznej jest zobowiązany nam je udostępnić. Przez to rozumiane jest przedstawienie wyników (pokazanie) i umożliwienie pacjentowi stworzenia kopii – może to być na przykład zdjęcie, kserokopia lub przepisanie danych z dokumentów.
Kopia dokumentacji medycznej musi być wydana bezpłatnie
Próba wprowadzenia pacjentów w błąd, przez informowanie ich, że wyniki badań mogą być odebrane dopiero podczas wizyty lekarskiej, często wynika z rozliczeń lekarza z Narodowym Funduszem Zdrowia. Każda dodatkowa wizyta to kolejne pieniądze z Funduszu (lub z kieszeni pacjenta, jeżeli ten zdecydował się na leczenie prywatne). Lekarz, który zlecił badania na NFZ, musi umożliwić pacjentowi zapoznanie się z wynikami badań, a także bezpłatnie wydać mu ich kopię.
Dostęp do własnej dokumentacji medycznej to jedno z podstawowych praw pacjenta. Umożliwienie odbioru wyników badań dopiero w trakcie wizyty lekarskiej mogłoby uniemożliwić pacjentowi na przykład zmianę specjalisty, czy podjęcie innych działań. Lekarz, czy obsługa danej placówki medycznej nie mają więc prawa odmówić wydania kopii dokumentacji medycznej (a do niej zaliczają się właśnie wyniki badań) w żadnym momencie.
