Większość osób zdaje sobie sprawę z tego, że język ewoluuje, choćby przez powstawanie nowych wyrażeń. Czasem jednak zmiany mają znacznie szerszy zakres i są zarządzane przez odpowiednie instytucje. Tak jest i w tym przypadku – niedługo bowiem nastąpi oficjalna zmiana zasad ortografii. Rada Języka Polskiego podjęła już decyzję.
Zmiana zasad ortografii. RJP podjęła decyzję
Jak można przeczytać na stronie Rady Języka Polskiego, RJP uchwaliła zmiany zasad ortografii. Zaczną one obowiązywać od 1 stycznia 2026 r. W komunikacie z 10 maja podkreślono, że
Rada uznała, że wprowadzenie tych zmian, dotyczących wyłącznie tzw. konwencjonalnych zasad pisowni, przyniesie korzyść w postaci uproszczenia i ujednolicenia zapisu poszczególnych grup wyrazów i połączeń, eliminacji wyjątków, a także likwidacji przepisów, których zastosowanie jest z różnych powodów problematyczne, np. wymaga od piszącego zbyt drobiazgowej analizy znaczeniowej tekstu.
RJP uważa też, że zmiana zasad ortografii przyczyni się do zmniejszenia liczby błędów językowych; zaznacza również, że większość z wprowadzonych zmian była postulowana już wiele lat temu.
Co się zatem zmieni? Warto na przykład zauważyć, że od 2026 r. nazwy mieszkańców miast i ich dzielnic będziemy pisać z wielkiej litery, np. Warszawianin, ale i Mokotowianin (choć nie da się ukryć, że spora część społeczeństwa już teraz, błędnie, stosuje taką pisownię). Jednocześnie dopuszczalny stanie się alternatywny zapis (małą lub wielką literą) nieoficjalnych nazw etnicznych, takich jak np. makaroniarz (Makaroniarz). Od 2026 r. pisownia wielką literą będzie obowiązywać także w przypadku pojedynczych egzemplarzy marek i wyrobów przemysłowych (czyli np. „zaparkował czerwonym Fordem” zamiast „zaparkował czerwonym fordem”).
Zmian jest więcej. Polacy będą musieli się do nich przyzwyczaić
To oczywiście nie wszystko. Po zmianach obowiązywać będzie rozdzielna pisownia cząstek -bym, by, -byś, -byśmy ze spójnikami czy bezwyjątkowa pisownia łączna nie- z imiesłowami odmiennymi, co oznacza zniesienie „świadomej pisowni rozdzielnej”. Ujednolicony będzie też zapis przymiotników tworzonych od nazw osobowych, zakończonych na -owski, bez względu na to, czy ich interpretacja jest dzierżawcza czy jakościowa. Obowiązywać będzie pisownia małą literą (czyli np. dramat szekspirowski, epoka zygmuntowska itd.).
Warto na pewno zwrócić też uwagę na zmiany w pisowni:
- członów wielowyrazowych nazw geograficznych (jeśli drugi człon jest rzeczownikiem w mianowniku, to będzie obowiązywać pisownia wielką literą, czyli np. Półwysep Hel, Pustynia Gobi),
- nazwach obiektów przestrzeni publicznej (mowa o wprowadzeniu pisowni wielką literą stojącego na początku wyrazu aleja, brama, bulwar, osiedle, plac, park, kopiec, kościół, klasztor, pałac, willa, zamek, most, molo, pomnik, cmentarz, czyli np. Most Poniatowskiego, Aleja Róż, Zamek Książ),
- wszystkich członów (oprócz przyimków i spójników) w wielowyrazowych nazwach lokali usługowych i gastronomicznych (wprowadzenie pisowni wielką literą, np. Kino Charlie, Karczma Słupska, Teatr Wielki, Hotel Campanile).
Ze wszystkimi zmianami można zapoznać się na stronie Rady Języka Polskiego.
