500 plus nie jest w żadnym stopniu zależne od kryterium dochodowego. Pomysłodawca tego świadczenia twierdzi jednak, że to błąd – i 500 plus powinno być przyznawane tylko dla pracujących. Pomocy natomiast miałyby zostać pozbawione rodziny dyfunkcyjne i patologiczne.
500 plus tylko dla pracujących. Pomysłodawca świadczenia krytycznie o obecnym systemie
Program Rodzina 500 plus wszedł w życie 1 kwietnia 2016 r. Początkowo świadczenie było przyznawane jedynie na drugie i kolejne dziecko; później jednak rządzący zdecydowali się zreformować program i wprowadzić świadczenie od pierwszego dziecka. Od początku jednak nie obowiązywało kryterium dochodowe (ani w zasadzie żadne inne), co wielokrotnie było krytykowane przez specjalistów. Jak się okazuje, podobnego zdania jest również pomysłodawca świadczenia – czyli prof. Julian Auleytner. W rozmowie z Wirtualną Polską stwierdził, że 500 plus nie powinno przysługiwać rodzinom „dysfunkcyjnym i patologicznym”. Czyli, jak można wywnioskować z jego dalszych słów – takim, które utrzymują się jedynie dzięki zasiłkom i świadczeniom od państwa. 500 plus powinno jego zdaniem przysługiwać jedynie rodzicom pracującym.
Co więcej, jak twierdzi, taki warunek otrzymywania 500 plus mógłby motywować bezrobotnych rodziców do powrotu na rynek pracy – osoby, które podjęłyby na nowo zatrudnienie, mogłyby ponownie otrzymywać świadczenie na swoje dzieci. Jego zdaniem jeśli rządzący wkładają dodatkowe pieniądze (w postaci 500 plus) w system zasiłków i wsparcia bieżącego, to zniechęca to wiele osób do tworzenia własnych źródeł dochodów. Twierdzi również, że wiele gospodarstw domowych powinno korzystać z innych narzędzi wsparcia – takich jak chociażby wsparcie w poszukiwaniu pracy czy radzenie sobie z nałogami. Tym samym dobrym rozwiązaniem miałoby być oddzielenie korzystania z programu Rodzina 500 plus z korzystaniem z pomocy społecznej.
Co ciekawe, Auleytner przyznał też w wywiadzie, że pierwotnie 500 plus wcale nie miało być programem demograficznym, jak deklarowali to rządzący. Ten atrybut miał zostać przypisany później.
Czy rządzący mogą zdecydować się na wprowadzenie kryterium dochodowego?
Mimo że propozycja wprowadzenia kryterium dochodowego i przyznawania świadczenia 500 plus tylko dla pracujących może podobać się zarówno wielu ekspertom jak i sporej części społeczeństwa, to szanse na wprowadzenie dodatkowych kryteriów korzystania z programu wydają się niewielkie. Po pierwsze – obecny obóz rządzący nieustannie wprowadza nowe świadczenia, które również nie wymagają od rodziców uzyskiwania dochodów z innych źródeł. Najlepszym przykładem jest Rodzinny Kapitał Opiekuńczy wprowadzony w ramach Polskiego Ładu. Po drugie – 500 plus to sztandarowy program obecnego rządu. Wprowadzenie w nim zmian, które ograniczałyby liczbę beneficjentów świadczenia, zostałoby prawdopodobnie negatywnie odebrane przez sporą część elektoratu Zjednoczonej Prawicy. Można wręcz śmiało stwierdzić, że rząd szybciej wziąłby pod uwagę waloryzację świadczenia – niż wprowadzenie dodatkowych kryteriów jego otrzymywania.
