Czy da się odzyskać alimenty, które płaciliśmy, mimo że dziecko nie jest nasze?
Alimenty pozostają w mocy, dopóki sąd nie stwierdzi inaczej
Zanim można mówić o wygaśnięciu obowiązku alimentacyjnego, konieczne jest formalne stwierdzenie braku biologicznego pokrewieństwa. Dopóki sąd nie uzna, że mężczyzna nie jest ojcem, obowiązek alimentacyjny pozostaje w mocy.
Według art. 78 § 1 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego mężczyzna, który uznał ojcostwo, może wytoczyć powództwo o ustalenie bezskuteczności uznania w terminie roku od dnia, w którym dowiedział się, że dziecko od niego nie pochodzi.
Na mocy art. 86 k.r.o. powództwo o ustalenie lub zaprzeczenie ojcostwa oraz ustalenie bezskuteczności uznania ojcostwa może również wytoczyć prokurator, jeżeli wymaga tego dobro dziecka lub ochrona interesu społecznego. Jeżeli dziecko zmarło przed osiągnięciem pełnoletności, prokurator może wytoczyć powództwo o zaprzeczenie ojcostwa oraz ustalenie bezskuteczności uznania ojcostwa do dnia, w którym dziecko osiągnęłoby pełnoletność.
Prawo mocniej stoi po stronie dzieci
Wielu mężczyzn naturalnie chciałoby natychmiast odzyskać pieniądze płacone latami na cudze dziecko, ale prawo stawia przed nimi ograniczenia.
Z Uchwały składu 7 sędziów SN z dnia 11 października 1982 r., sygn. III CZP 22/82 wywodzi się, że mąż matki, zobowiązany do płacenia alimentów na rzecz dziecka, może z chwilą prawomocnego obalenia domniemania jego ojcostwa w drodze zaprzeczenia ojcostwa zażądać zdjęcia z niego obowiązku dalszego łożenia na to dziecko. Ale wbrew intuicji zasądzone do tej pory alimenty wcale nie są traktowane jako nienależne, bo tzw. zasady współżycia społecznego chronią dobro dziecka, które nie ma wpływu na swoje pochodzenie ani na relacje rodzicielskie. To jego podstawowe potrzeby życiowe mają pierwszeństwo nawet kosztem niewinnego człowieka.
Tak więc nawet odkrycie prawdy biologicznej po kilku czy kilkunastu latach nie przekłada się na automatyczny zwrot dotychczasowemu „ojcu” wpłaconych przez niego pieniędzy. Ale jeszcze nie wszystko stracone: jest jedna furtka.
Jeśli alimenty wydano na bieżące potrzeby, to jako niebiologiczny rodzic dostaniesz figę z makiem
Zgodnie z art. 409 Kodeksu cywilnego obowiązek wydania korzyści lub zwrotu jej wartości wygasa, jeżeli ten, kto korzyść uzyskał, zużył ją lub utracił w taki sposób, że nie jest już wzbogacony, chyba że wyzbywając się korzyści lub zużywając ją powinien był liczyć się z obowiązkiem zwrotu.
Można więc spróbować odzyskać bodaj część pieniędzy, gdy alimenty pozostają w majątku, np. jako zgromadzone na koncie bankowym. Jeśli wszystko wydano na bieżące potrzeby, to nawet mimo że ktoś biologicznym ojcem nie jest, odejdzie z kwitkiem.
Prawo stara się w ten sposób balansować między minimalnym poczuciem sprawiedliwości u „rodzica” a ochroną dziecka, które nie odpowiada za relacje między dorosłymi.
