Osoby, które nabycie mieszkania finansują kredytem hipotecznym, muszą niekiedy długo czekać na wpis do hipoteki. Jest to o tyle problematyczne, że na ten czas kredytobiorcy muszą ponosić dodatkowe koszty w banku. Ministerstwo Sprawiedliwości chce wprowadzić zmiany, które spowodują, że banki będą zwracać kredytobiorcom pieniądze z tytułu takich dodatkowych opłat. Eksperci zwracają jednak uwagę, że nie wyeliminuje to wszystkich problemów.
Banki będą zwracać kredytobiorcom pieniądze. Trwają prace nad zmianą przepisów
Zmiany we wpisach do ksiąg wieczystych zapowiadane są przez rządzących już od jakiegoś czasu. Podjęcie tematu przez polityków okazało się konieczne, ponieważ kredytobiorcy masowo skarżyli się na czas oczekiwania na wpis hipoteki do księgi wieczystej. W niektórych miastach wydłużył się on nawet do 9-12 miesięcy. A każdy kolejny miesiąc oczekiwania to kolejne opłaty do banku.
Problemy zatem są dwa – jeden to opieszałość sądów. Drugi – pobieranie przez banki dodatkowych opłat (za „większe ryzyko”, gdy wpis nie jest jeszcze w KW). MS chce znaleźć rozwiązania obu problemów. Jeśli chodzi o sądy, miałyby one zostać odciążone; jak można przeczytać w ocenie skutków regulacji projektu ustawy,
Wstępnie zakłada się, że notariusze mogliby dokonywać wpisów w księgach wieczystych, które wiązałyby się z zakładaniem nowych ksiąg wieczystych poprzez wyodrębnienie nieruchomości lokalowej z zabudowanej nieruchomości gruntowej, gdy zbywcą jest przedsiębiorca oraz wpisu hipoteki.
Problem polega jednak na tym, że taka zmiana pociąga za sobą konieczność modyfikacji w funkcjonalności systemu teleinformatycznego. Oprócz tego potrzebne będą dodatkowe szkolenia dla notariuszy. To z kolei może oznaczać, że skutki zmian ciężko będzie zaobserwować tak szybko, by np. jeszcze w tym roku były odczuwalne dla kredytobiorców.
Nieco lepiej przedstawia się sprawa z dodatkowymi opłatami ponoszonymi przez kredytobiorców podczas czekania na wpis do hipoteki. Wprawdzie – zgodnie z projektowanymi przepisami – kredytobiorca i tak przez czas oczekiwania na wpis będzie te opłaty ponosić, ale bank będzie zobowiązany później zwrócić te środki. Zdaniem MS dzięki temu nowe przepisy nie zwiększą ryzyka finansowego dla banków.
Resort jest jednak świadomy, że mogą pojawić się kolejne problemy
W ocenie skutków regulacji projektu zaznaczono jednak, że
zwrot kwoty naliczonej w okresie oczekiwania na wpis do księgi wieczystej nie w pełni rekompensuje kredytobiorcom straty.
Dodano również, że banki mogą chcieć – w odpowiedzi na nowe przepisy – zwiększyć ubezpieczenie pomostowe. Teoretycznie kredytobiorca i tak później otrzyma środki z powrotem, ale przez jakiś czas będzie musiał na ten cel zabezpieczać większą kwotę z domowego budżetu.
Wydaje się zatem, że o ile pomysł zwracania kredytobiorcom poniesionych opłat jest niezły, o tyle resort powinien przede wszystkim położyć większy nacisk na przyspieszenie całej procedury wpisu. W innym wypadku niemal na pewno banki znajdą sposób, by zrekompensować sobie skutki nowych przepisów – prawdopodobnie kosztem klientów.
Ustawa ma zostać przyjęta jeszcze w II kw. 2022 r.
