Według prawa matka to kobieta, która urodziła dane dziecko. Istnieją jednak sytuacje, które wymuszają zaprzeczenie macierzyństwa. Co należy zrobić, aby tego dokonać zgodnie z obowiązującymi przepisami?
Kto może złożyć pozew o zaprzeczenie macierzyństwa?
O zaprzeczenie macierzyństwa można starać się w bardzo różnych sytuacjach – w wyniku pomyłki, na przykład zamiany dzieci czy podania innego nazwiska, które zostało wpisane w akt urodzenia (zazwyczaj dotyczy to dzieci urodzonych poza szpitalem). O tym fakcie decyduje wydział rodzinny sądu rejonowego. Wraz z zaprzeczeniem macierzyństwa następuje ustanie władzy rodzicielskiej oraz obowiązku alimentacyjnego. Co ważne, kobieta która do tej pory była uważana za matkę, nie może starać się o zwrot kosztów związanych z utrzymaniem dziecka. Jeżeli istnieje silna więź między wskazaną w akcie urodzenia matką a dzieckiem, sąd może nie przyjąć żądania o zaprzeczenie macierzyństwa ze względu na zasady współżycia społecznego.
Pozew może złożyć:
- matka biologiczna dziecka przeciwko kobiecie, która została wpisana w akt urodzenia potomka jako jego matka oraz przeciwko dziecku. W sytuacji gdy dana kobieta nie żyje, musi pozwać jedynie dziecko,
- kobieta podana w akcie urodzenia dziecka jako jego matka, a która nią nie jest – przeciwko dziecku,
- dziecko przeciwko kobiecie błędnie wpisanej w akt urodzenia jako jego matka. W przypadku gdy kobieta nie żyje, dziecko musi złożyć pozew przeciwko kuratorowi, którego ustanowił sąd,
- mężczyzna, który został uznany jako ojciec, po tym jak błędnie uznano macierzyństwo kobiety niebędącą matką dziecka. Składa on pozew przeciwko kobiecie podanej w akcie urodzenia dziecka jako jego matka oraz przeciwko dziecku (tylko przeciwko dziecku, jeśli kobieta nie żyje),
- prokurator.
Ile jest czasu na zaprzeczenie macierzyństwa?
Matka bądź kobieta wpisana błędnie w akt urodzenia dziecka jako jego matka może spróbować zaprzeczyć macierzyństwu w ciągu roku od dnia sporządzenia tego dokumentu. Nie można tego zrobić, gdy dziecko zmarło, chyba że nastąpiło to po rozpoczęciu procedur. Sprawę mogą przejąć wówczas zstępni dziecka.
§ 1. Matka albo kobieta wpisana w akcie urodzenia dziecka jako jego matka może wytoczyć powództwo o zaprzeczenie macierzyństwa w ciągu roku od dnia sporządzenia aktu urodzenia dziecka. § 2. Mężczyzna, którego ojcostwo zostało ustalone z uwzględnieniem macierzyństwa kobiety wpisanej w akcie urodzenia dziecka jako jego matka, może wytoczyć powództwo o zaprzeczenie macierzyństwa w ciągu roku od dnia, w którym dowiedział się, że kobieta wpisana w akcie urodzenia dziecka nie jest matką dziecka, nie później jednak niż do dnia osiągnięcia przez dziecko pełnoletności. § 1. Dziecko po osiągnięciu pełnoletności może wytoczyć powództwo o zaprzeczenie macierzyństwa w ciągu roku od dnia, w którym dowiedziało się, że nie pochodzi od kobiety wpisanej w akcie urodzenia jako jego matka. Jeżeli dziecko dowiedziało się o tej okoliczności przed dniem osiągnięcia pełnoletności, termin do wytoczenia powództwa biegnie od dnia osiągnięcia pełnoletności.
