Covidowe zmiany w prawie karnym
Tydzień temu parlamentarzyści przegłosowali pakiet zmian w przepisach, także poprzez modyfikację treści ustawy covidowej. Zmiany są daleko idące i dotyczą głównie prawa karnego (i wykroczeń) - chodzi m.in. o zakaz organizowania zbiórek w rozszerzonym wydaniu, na przykład dla przedsiębiorców spod znaku #otwieraMY.
Dużo bardziej szokujące są przepisy odnoszące się do prawa karnego per se. W mojej opinii mogą być nawet w jakimś zakresie niekonstytucyjne, a z pewnością na wskroś niekorzystne dla podsądnych. Chodzi m.in. o zawieszenie biegu terminów przedawnienia karalności i wykonania kary, a także o redukcję składów orzekających w niektórych postępowaniach apelacyjnych.
Przepisy zostały uchwalone przez Sejm, więc można w zasadzie uznać, że - tak czy inaczej - wkrótce wejdą w życie. Ustawa określa, że wchodzi w życie po 14 dniach od dnia ogłoszenia. To zdecydowanie za krótko, szczególnie mając na względzie powagę gałęzi prawa, do której się odnosi. Niemniej do tego rodzaju legislacji zdążyliśmy się już - niesłusznie - przyzwyczaić.
Sprawdź polecane oferty
Allegro 1200 - Wyciągnij nawet 1200 zł do Allegro!
Citi Handlowy
Telewizor - Z kartą Simplicity możesz zyskać telewizor LG!
Citi Handlowy
RRSO 20,77%
Za przyjęciem projektu ustawy głosowało 242 posłów (głównie PiS, a także kilku posłów innych ugrupowań, jak Dobromir Sośnierz), 210 było przeciw, zaś 2 wstrzymało się. Pakiet zmian wydaje się być częściowo kontrowersyjny - bo oczywiście nie co do całości można stawiać tego rodzaju zarzuty.
Warto jednak zwrócić uwagę na dwie zmiany, które w dosyć jaskrawy sposób rzucają się w oczy przy czytaniu uchwalonej przez Sejm ustawy. Wspomniane wcześniej wykroczenie polegające na organizacji zbiórek pieniężnych w szerszym zakresie niż dotychczas, a także istotne zmiany w prawie karnym (zarówno materialnym, jak i procesowym)
Rozszerzony zakaz zbiórek
Rzeczona ustawa modyfikuje brzmienie art. 57 §1 k.w., który obecnie nosi poniższe brzmienie:
Po rozszerzeniu powyższego katalogu, karalna jako wykroczenie (aresztem albo grzywną) będzie organizacja (i przeprowadzenie) publicznej zbiórki ofiar na uiszczenie:
- grzywny orzeczonej za przestępstwo, przestępstwo skarbowe, wykroczenie lub wykroczenie skarbowe,
- świadczenia pieniężnego,
- przepadku przedmiotów stanowiących kwotę pieniężną,
- równowartości przepadku przedmiotów lub przedsiębiorstwa,
- przepadku korzyści majątkowej stanowiącej kwotę pieniężną, równowartości przepadku korzyści majątkowej,
- odszkodowania,
- zadośćuczynienia, nawiązki,
- podlegającej zwrotowi korzyści majątkowej stanowiącej kwotę pieniężną albo równowartości podlegającej zwrotowi korzyści majątkowej,
- poręczenia majątkowego,
- zabezpieczenia majątkowego.
Mimo znacznego rozszerzenia treści ww. przepisu próżno jednak szukać tam administracyjnej kary pieniężnej. Nie wykluczone jednak, że kolejna nowelizacja - przy zauważeniu tego uchybienia - pozbawi obywateli legalnej możliwości wspierania osób „ukaranych” administracyjnie.
Dużo bardziej kontrowersyjne są zmiany w prawie karnym. Jedną z nich jest uznanie, że w sprawach
Kontrowersje dotykają też prawa materialnego, albowiem dodaje się do ustawy covidowej art. 15zzr[1] ust. 1, zgodnie z którym w:
Powyższe stosuje się także do czynów popełnionych przed ewentualnym wejściem w życie ww. ustawy. Uzasadnienie ustawy wskazuje, że chodzi tutaj o zapobieganie negatywnym skutkom wywoływanym przez epidemię, co rzutuje na sprawność prowadzonych postępowań.
Niemniej jedną z fundamentalnych zasad prawa karnego jest zakaz stosowania ustawy nowej, gdy jest mniej względna dla sprawcy, aniżeli poprzednia. Tę zasadę można odnieść do przedawnienia karalności, a także do możliwości rozpatrzenia sprawy przez Sąd w składzie trzech sędziów - rozwiązania covidowe, niby temporalne, ale kto przecież wie, kiedy stan epidemii ustanie - to znaczne ograniczenie praw osób oskarżonych (i skazanych).
